تارا اتومات معمولی در بازار آزاد یک میلیاردی شد
اقتصاد ایران: مدتی از آزادسازی واردات خودروهای خارجی با هدف کاهش قیمت‌ها و افزایش کیفیت در بازار خودرو می‌گذرد. اما با وجود واردات محدود این خودروها و عرضه از طریق قرعه‌کشی، چیزی که بیشتر جلب‌توجه می‌کند، حضور برخی از این خودروها در نمایشگاه‌های فروش خودرو است؛ نه در خیابان‌ها و نزد مصرف‌کنندگان واقعی.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
با وجود قوانین صریح درباره الزام شماره‌گذاری خودروها پیش از تحویل به‌مشتری، همچنان شاهد حضور برخی خودروهای وارداتی بدون پلاک در نمایشگاه‌ها برای فروش هستیم. بر اساس قانون، تمام خودروها باید پس از احراز اصالت و ثبت اطلاعات مالک، پلاک‌گذاری شوند و خروج خودرو بدون پلاک از کارخانه به‌طور کامل ممنوع است. این الزام قانونی با هدف شفافیت در فرآیند مالکیت و کاهش تخلفات طراحی شده است؛ اما در عمل به‌دلایل مختلف نادیده گرفته می‌شود.
از سوی دیگر، برخی نمایشگاه‌داران به‌دلیل تمایل به‌احتکار یا افزایش قیمت در آینده، خودروها را عمدا بدون پلاک نگهداری می‌کنند. در این حالت، خودروهای وارداتی نه‌تنها به‌دست مصرف‌کنندگان واقعی نمی‌رسند، بلکه به‌ابزاری برای افزایش بی‌رویه قیمت‌ها تبدیل می‌شوند. البته این خودروها دارای پلاک هستند و فقط پلاک مورد نظر نصب نشده است.
با افزایش نارضایتی مردم از کیفیت برخی خودروهای داخلی و رشد نجومی قیمت‌ها، آزادسازی واردات خودروهای خارجی به‌عنوان یکی از راهکارهای اصلی دولت برای تنظیم بازار مطرح شد. اهداف این سیاست شامل برخی موارد مهم بود. ورود خودروهای خارجی به‌عنوان یک رقیب جدی، قرار بود قیمت خودروهای داخلی و وارداتی را کاهش دهد. همچنین مصرف‌کنندگان ایرانی، پس از سال‌ها محرومیت از خودروهای باکیفیت، انتظار داشتند گزینه‌های بهتری پیش رویشان قرار بگیرد و واردات خودرو می‌توانست انحصار شرکت‌های داخلی را کاهش دهد و رقابت را بیشتر کند.
حال چرا با گذشت چند ماه از اجرای این سیاست، خودروهای وارداتی نه‌تنها تاثیر قابل توجهی بر بازار نگذاشته‌اند، بلکه بیشتر در نمایشگاه‌های خودرو دیده می‌شوند؟ یکی از دلایل مهم این اتفاق، فرآیند عرضه خودروهای وارداتی از طریق قرعه‌کشی است. بر این اساس بسیاری از افرادی که به‌طور کلی قصد خرید خودرو وارداتی ندارند اما شرایط شرکت در قرعه‌کشی را دارند، با واگذاری امتیاز خود به‌دلالان به‌مشتریانی صوری تبدیل شده و از طرف دیگر مصرف‌کنندگان واقعی که قصد خرید و سوار شدن خودروها را دارند باید خودرو مورد نظر خود را با قیمت خیلی بالاتر از دلالان خریداری کنند که در اکثر موارد به‌دلیل اختلاف قیمت شرکت و بازار از این تصمیم منصرف می‌شوند.
دلیل دیگری که خودروهای وارداتی هنوز چندان زیاد در خیابان‌ها دیده نمی‌شوند، این است که قیمت خودروهای وارداتی به‌دلیل تعرفه‌های بالا و سودجویی واسطه‌ها به‌حدی رسیده که مصرف‌کننده متوسط ایرانی توان خرید آن را ندارد. این خودروها به‌کالایی لوکس تبدیل شده‌اند که عمدتا توسط نمایشگاه‌داران یا خریداران خاص برای فروش مجدد خریداری می‌شوند.
همچنین بخش زیادی از خودروهای وارداتی بلافاصله پس از عرضه، توسط نمایشگاه‌ها خریداری می‌شوند و با قیمت‌های بالاتر به‌فروش می‌رسند. این چرخه، عملا مصرف‌کننده نهایی را از دسترسی مستقیم به‌این خودروها محروم کرده است. از طرفی حجم واردات انجام‌شده بسیار کمتر از تقاضای واقعی بازار است. این محدودیت سبب می‌شود حتی اگر خودروهای وارداتی به‌دست مصرف‌کنندگان واقعی برسد، تاثیر چندانی بر تنظیم بازار نداشته باشند.
با وجود واردات، قیمت‌ها نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه در بسیاری موارد افزایش یافته است. این وضعیت نشان می‌دهد واردات محدود نتوانسته رقابت جدی در بازار ایجاد کند. واردات خودروهای خارجی، اگرچه با وعده‌های بزرگی آغاز شد، اما در عمل با محدودیت‌های عرضه، گرانی و سوءاستفاده واسطه‌ها روبه‌رو شده است. برای این‌که این سیاست بتواند به‌بهبود بازار خودرو کمک کند، اصلاحات جدی در نحوه واردات، توزیع و نظارت بر بازار ضروری است.
افزایش قیمت ۳۰ میلیون‌تومانی کی‌ام‌سی T۸
برخی خودروهای داخلی روز گذشته افزایش و کاهش بهای یک تا ۱۰ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که تارا اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیاردتومان، شاهین اتومات (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان افزایش ۷۹۳ میلیون‌تومان و شاهین (بدون سانروف) (۱۴۰۳) با ۶ میلیون‌تومان افزایش ۷۴۱ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند. از طرفی ارزش پژو ۲۰۷ تیپ ۵ (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به ۷۲۵ میلیون‌تومان، دنا پلاس توربو (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۱۰ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۲ میلیون‌تومان رسید.
از طرفی در گروه خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای ۵ تا ۳۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که کی‌ام‌سی T۸ (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۷۵۰ میلیون‌تومان، تیگارد X۳۵ (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۳۲۰ میلیون‌تومان، اکستریم VX (۲۰۲۳) با ۳۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان، ام‌وی‌ام X۵۵ پرو (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۵۳۰ میلیون‌تومان، فونیکس تیگو ۷ پرو پریمیوم (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۲۰ میلیون‌تومان و هایما S۷ پلاس (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۸۱۵ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت سوزوکی سیاز (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش بهیکمیلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان، جی‌ای‌سی GS۳ Emzoom (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان و ونوسیا استار (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۷۵۰ میلیون‌تومان رسید.