ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرنگار مهر، آیین بازدید از کتابخانه و موزه ملی ملک صبح امروز دوشنبه ۲۸ آبان در محل دائمی این کتابخانه برگزار شد.

در این بازدید نوشاد رکنی رئیس اداره اطلاعات فرهنگی و حفاظت فنی کتابخانه و موزه ملی ملک بخش های مختلف این کتابخانه و موزه را به خبرنگاران حوزه کتاب و ادبیات معرفی کرد.

در ابتدا سالن حاج حسین ملک مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت. به گفته رکنی حاج حسین ملک از کودکی آرمان یک کتابخانه بزرگ را داشته است و این آرمان در یادداشت های ۱۹ سالگی او وجود دارد. وی در پایان دوره قاجار نگران بود کتاب‌هایی را که جمع آوری کرده بود غارت شود، شایعه است که وقف خود را از دست رضاشاه نجات می دهد اما این شایعه غلط است چون پیش از این دوره نیز در فکر نجات این آثار بود.

وی افزود: سازمان موقوفات ملک در زمینه دامداری، باغداری، درمانی (وقوفات بیمارستانی) فعالیت می کند. حاج حسین ملک دارای ۵ فرزند دختر بوده و یکی از کلکسیونرهای بزرگ بوده که از مهم ترین کلکسیون هایش می توان به نسخ خطی اشاره کرد که از جمله مهترین آثارش بوده و چون از بودجه شخصی خود آنها را خریداری کرده این منابع ویژه است.

سالن کتابت و نگارگری یکی از سالن های ابتدایی این بازدید بود که آثار آن از خط کوفی تا آثار معاصر رضا مافی را در خود جای داده بود. سالن آثار لاکی نیز در انتهای این تالار قرار گرفته که آثاری از جمله محل نگهداری وسایل و جلدهای لاکی درون آن هستند؛ به گفته رکنی این آثار لاکی از جنس کاغذ هستند و با استفاده از تکنیک ساخت ابزار بر کاغذ ساخته می‌شوند و پس از این با نقاشی و طراحی ارزشمند شدند. در این سالن مخاطبان می توانند شاهد بازدید از قلمدان جنگ چالدران باشند. همچنین جلد های لاکی اواخر دوره تیموری اثری از آقا میرک؛ نقاش معروف که با تکنیک گرفت و گیر در جلد کار خود را انجام می داده است، در این بخش مورد بازدید قرار می گیرند.

به گفته رکنی دما و رطوبت مخازن هر روز چک می‌شود و هرکدام از آثار شناسنامه نظارتی به روز دارند. ما آثاری داریم که از آنها داستان و روایت می سازیم و از همین آثار، نمایشگاهی به وجود می‌آید که چندین ماه استقبال دارد.

نمایش تابلوی نقاشی ناصرالدین شاه از کمال الملک

سالن مرحوم عزت ملک یکی از بخش های دیگر کتابخانه و موزه ملی ملک است. عزت ملک پس از درگذشت حاج حسین ملک ناظر این کتابخانه بوده است و آثاری که از ایران خارج شده بودند را خریداری و در این بخش جمع آوری کرده است، از جمله این آثار قرآنی به خط محمدشفیع ارسنجانی بوده است که دوره مظفرالدین شاه به اتابک اعظم اهدا می شود. تابلوی نقاشی ناصرالدین از کمال الملک یکی از آثار نفیس این بخش است، همچنین تابلوی نقاشی بازدید ناصرالدین شاه از قشون به همراه ولیعهد مظفرالدین میرزا نیز در این بخش قرار دارد. طومار قرآن که دور تا دور آیت الکرسی به خط غبار نوشته شده است یکی دیگر از آثار نفیس این بخش است.

رکنی در پاسخ به سوالی مبنی بر قیمت گذاری اشیا کتابخانه و موزه ملی ملک گفت: بسیاری از اشیاء کتابخانه و موزه ملی ملک را نمی توان قیمت گذاری کرد اما سال ها پیش تخمین زده شده بود و قیمت یکی از بخش ها 4 میلیارد تومان بوده است.

به گفته این رکنی؛ تالار پژوهشگران این کتابخانه امروز به بخش کتابخوانی برای کودکان اختصاص یافته است، برنامه هایی نیز برای استفاده از امکانات دیجیتال در این بخش تهیه فراهم شده است. البته قرار است بخش مجزایی برای کودکان در کتابخانه و موزه ملک تشکیل شود چراکه این مجموعه هر دوشنبه برنامه ای برای کودکان در حوزه های کتاب و کتابخوانی دارد.

رکنی درباره برنامه ویژه کودکان در این کتابخانه گفت: همانطور که می دانید بخش مهمی از فرهنگ ما با قصه منتقل می شود و ما همان سنت و کهن الگوی زندگی مان را که از کودکی با آن ها بزرگ شده ایم باید به کودکان منتقل کنیم، به همین دلیل علاوه بر اینکه قصه گویی در سالن هزار دستان با استفاده از تکنیک های نمایشی برگزار می شود، سعی می کنیم با عناوینی مرتبط با موزه ملک قصه گویی کنیم. برای مثال برنامه امروز درباره کارت عضویت است.

در این بازدید تعدادی از نسخ خطی از جمله کتاب ابن مستوفی به خط خودش بر روی کاغذی کمیاب به خبرنگاران معرفی شد؛ این اثر برای اواخر قرن چهارم بوده و هزار سال قدمت داشت. نمونه نسخ خطی، نامه های اداری اثر عبدالله مرواری به خط تعلیق (نخستین خط کاملا ایرانی) اثر دیگری بود که در این بخش به خبرنگاران نمایش داده شد. نسخه خطی دیوان حافظ از خاندان میرزا یوسف مُذهب باشی شیرازی در دوره قاجار و کلیات سعدی نیز یکی دیگر از آثار نفیس در زمینه نسخ خطی بودند که به خبرنگاران معرفی شدند. به گفته رکنی این نسخه ها کمتر از سه میلیارد تومان ارزش نقدی دارند.

نسخه خطی بعدی اما مربوط به زمان بعد از نثر ساده است( نثر سخت در گذر زمان به قائم مقام فراهانی می رسد که ساده می شود). این نسخه به نام «هوای امروز» از متن پیچیده و از متن های فمنیسی است.

نقشه هایی داریم که مشخص است جزایر سه گانه متعلق به ایران است

امیر خوراکیان رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک در این بخش درباره فعالیت ها و رویکرد کتابخانه و موزه ملک گفت: اینجا ویژگی و آثاری دارد که قابل توجه است و دستمایه پرداختن و تولید محتواست، برای مثال وقفی بودن اینجا خود یک مسئله قابل توجه است. وقف فرهنگی است که پرداختن به آن شیرین است.

وی افزود: آثاری در کتابخانه و موزه ملی ملک وجود دارد که هر کدام دنیایی از قصه، تاریخ و محتواست. در این دوره انتخاب کردیم که کتابخانه و موزه روایتگر باشیم؛ یعنی همانطور که یک اثر تاریخی و شیء موزه ای را نگهداری کنیم به همان شکل هم قصه و تاریخ آن ها را برای مخاطبان روایت کنیم. بر این اساس می توانیم موزه و کتابخانه فعال تری باشیم.

خوراکیان گفت: همانطور که می دانید برخی از موزه های ما حالت سکون پیدا کردند و اگر برنامه مبتکرانه ای نداشته باشند و فقط به موزه داری بپردازند برای مخاطب جذابیتی ندارند، بنابراین با این کار می توانیم یک پیام را از تاریخ ایجاد کنیم. ما باید آموزه هایی از تاریخ را به نسل های بعدی آموزش دهیم. موضوعات به روزی داریم و برای همین موضوعات درس ها و آموزه های زیادی داریم که نیازمند روایتگری است.

وی ادامه داد: درباره جزایر سه گانه ما در مخازن نقشه هایی داریم که در آن ها مشخص است جزایر سه گانه متعلق به ایران است. که از دل تاریخ و محتوایی که داریم می توانیم آموزش داشته باشیم.

به گفته رکنی طبقه دوم این کتابخانه با دیگر طبقات متفاوت است و دانشجویان امروزی آن را ساختند؛ موزه ملک اولین موزه محتوایی در ایران است و تالار داستان های ایرانی انواع و اقسام کتاب های داستانی را در برگرفته است. در این بخش مخاطبان شاهد قصه های عامیانه، ادبیات تعلیمی،داستان های عجایب،افسانه های فولکلور، داستان گذشتن سیاوش از آتش، داستان کشته شدن دیو سفید به دست رستم، نسخه خطی خمسه نظامی، نسخه خطی مصور کلیات سعدی هستند.

تالار علم آخرین بخش از کتابخانه و موزه ملی ملک بود که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت. در این تالار نسخ خطی علوم مختلف از جمله احصاءالعلوم فارابی، مفاتیح العلوم و نفایس العلوم، نسخ خطی از علوم موسیقی، ستاره شناسی، مکانیک، شیمی، گیاه شناسی، جغرافیا، نسخ خطی گیاهان دارویی، کالبد شناسی قرار دارد که هر یک جالب توجه اند.