ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، داده‌های محاسبه شده در مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد: فروش صادراتی 257 شرکت بورسی در سال 1401، حدود 454 هزارمیلیارد تومان بوده که با 13.5 درصد افزایش به 516 هزارمیلیارد تومان در سال 1402 رسیده است. در نیمسال اول سال جاری نیز ارزش فروش صادراتی این شرکت‌ها حدود 263 هزارمیلیارد تومان بوده که حاکی از تحقق 51 درصدی عملکرد آن‌ها در سال 1402 است.

طبق این گزارش، صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی، پالایشی، کانه‌های فلزی و سیمان اصلی‌ترین صنایع صادرات محور بازار سرمایه و اقتصاد ایران محسوب می‌شوند. در سال‌های گذشته سهم شرکت‌های حاضر در این صنایع از مجموع ارزش فروش صادراتی حدود 97 بوده است. البته رشد ارزش فروش صادراتی و به عبارتی عملکرد خوب سایر صنایع در نیمسال اول 1403 موجب شد که سهم 5 صنعت اصلی صادرات محور از 97 درصد به 84 درصد در این دوره زمانی برسد.

طبق این گزارش، 90 درصد از ارزش فروش صادراتی صنایع فعال بازار سرمایه را، 40 شرکت بورسی محقق می‌کنند.

این گزارش حاکی است: در بهمن ماه 1401 و فروردین ماه 1403 بیشترین درصد اختلاف دلار آزاد و نیمایی به ثبت رسیده است. در این دوره‌ها اختلاف بین نرخ دلار آزاد و نیمایی به حدود 58 درصد افزایش یافته بود. افزایش شکاف بین نرخ دلار آزاد و نیمایی در نیمه دوم سال 1401 به دلیل ریسک ناشی از ناآرامی‌های داخلی و در اواخر سال 1402 و ابتدای سال 1403 به دلیل ریسک ناشی از افزایش تنش نظامی و امنیتی در منطقه بود.

در دوره زمانی ابتدای 1401 تا پایان نیمه نخست سال جاری (30 ماه گذشته)، میانگین درصد اختلاف دلار آزاد و نیمایی حدود 34 درصد بوده است که پیامدهای منفی زیادی را برای تولید و فعالیت سرمایه‌گذاری به دنبال داشته است. اگرچه در پایان شهریور ماه 1403، درصد اختلاف دلار آزاد نسبت به دلار نیمایی به کمتر از میانگین 30 ماهه اخیر و کمترین میزان در 22 ماه گذشته رسیده است (30 درصد) اما همچنان قابل توجه و نگران‌کننده است.

بر اساس گزارش مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار، افزایش درصد اختلاف دلار آزاد و نیمایی را که موجب عدم‌النفع بیشتر صنایع می‌شود،می‌توان یکی از عوامل مهم افت نسبی فروش صادراتی و کاهش سودآوری صنایع دانست. در مقابل، کاهش عدم‌النفع صنایع ناشی از فروش ارز حاصل از صادرات با نرخ دستوری، منجر به تقویت فروش صادراتی و سودآوری صنایع می‌شود. به طور مثال با افزایش اختلاف دلار آزاد و نیمایی به بیش از 50 درصد، ضمن توقف رشد فروش صادراتی شش ماهه صنایع مهم (پتروشیمی، فلزات اساسی، پالایشی، کانه فلزی و سیمان) شاهد افت بیش از 13 درصدی آن هستیم.

عدم‌النفع صنایع مهم بورسی در مواقع افزایش درصد اختلاف بین نرخ دلار آزاد نسبت به نیمایی، به بیش از 20 هزارمیلیارد تومان در ماه نیز افزایش می‌یابد.

بررسی‌های انجام شده در مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد: رقم تقریبی عدم النفع 257 شرکت فعال در صنایع مختلف بورسی ناشی از فروش ارز صادراتی با نرخ دستوری در سال 1401 حدود 132 هزارمیلیارد تومان، در سال 1402 حدود 183 هزارمیلیارد تومان و در نیمسال اول سال 1403 حدود 104 هزارمیلیارد تومان برآورد می‌شود. به عبارتی عدم‌النفع صنایع ناشی از فروش ارز با نرخ دستوری در سال 1402، به طور تقریبی حدود 39 درصد نسبت به سال 1401 افزایش یافته است.

انتهای پیام/