به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، مرجان یغمایی، متخصص ژنتیک سرطان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در نخستین کنگره حضوری و بین‌المللی فارماکوژنتیک، از توانایی‌های جدید علم ژنتیک در پیش‌بینی اثربخشی درمان و طول عمر بیماران سرطانی خبر داد. او در این کنگره بر اهمیت و کاربرد این علم در بهبود کیفیت و اثربخشی درمان سرطان‌ها و نقش آن در تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاری سیستم‌های بهداشتی تأکید کرد.
دگرگونی در روش‌های تشخیص سرطان
یغمایی با اشاره به تحولات چشمگیر در روش‌های تشخیصی، توضیح داد که در گذشته، تشخیص سرطان عمدتاً بر مبنای معاینات بالینی و نتایج آزمایش‌های اولیه انجام می‌شد. اما اکنون، با استفاده از داده‌های جامع شامل معاینات بالینی، نتایج پاتولوژی، و اطلاعات ژنتیکی، امکان تشخیص دقیق‌تر نوع سرطان و انتخاب بهترین شیوه درمان فراهم شده است. او گفت: «تشخیص‌های کنونی سرطان عمدتاً بر پایه اطلاعات ژنتیکی انجام می‌شود و این تغییرات به ما کمک می‌کند تا پیش‌بینی دقیقتری از وضعیت بیماران داشته باشیم.»
اهمیت پروفایل‌سازی ژنتیکی
پروفایل‌سازی ژنتیکی بیماران سرطانی نه تنها به تشخیص بهتر کمک می‌کند، بلکه امکان پیش‌بینی طول عمر و پروگنوز بیماران را نیز فراهم می‌آورد. یغمایی تأکید کرد که تعیین پروگنوز دقیق برای بیماران سرطانی در سیاست‌گذاری‌های سلامت اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی کیفیت درمان و زندگی بیماران داشته باشد.
چالش‌ها و محدودیت‌ها
هرچند این روش‌ها پیشرفت‌های چشمگیری به همراه دارند، یغمایی به چالش‌ها و محدودیت‌های موجود در زمینه استفاده از پروفایل‌سازی ژنتیکی اشاره کرد. او گفت: «هنوز هم این شیوه نوین تنها برای بیماران سرطانی پیشرفته و با متاستاز که به درمان‌های شیمی‌درمانی استاندارد پاسخ نداده‌اند، قابل استفاده است.»
تأثیر ژنتیک بر برنامه‌ریزی پیوند مغز استخوان
این متخصص به ضرورت تنظیم فهرست‌های انتظار بیماران سرطانی برای پیوند مغز استخوان نیز پرداخت. وی گفت که طولانی شدن فهرست‌های انتظار می‌تواند اثربخشی درمان را کاهش دهد. به همین دلیل، پیشنهاد کرد که بیماران باید بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی اولویت‌بندی شوند؛ یعنی بیمارانی که دارای ریسک بالای ژنتیکی هستند باید نسبت به سایرین در اولویت بیشتری برای پیوند مغز استخوان قرار گیرند.
دسترسی به داروهای هدفمند
یغمایی همچنین به محدودیت‌های موجود در دسترسی به داروهای هدفمند اشاره کرد و گفت: «تعداد داروهای هدفمندی که در بازار دارویی ایران موجود هستند و تأییدیه از سازمان‌های غذایی و دارویی معتبر گرفته‌اند، هنوز کم است.» او همچنین بیان کرد که اگرچه شانس دریافت داروهای هدفمند برای بیمارانی که به درمان‌های رایج پاسخ نداده‌اند، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد است، اما بسیاری از بیماران به دلیل عدم دسترسی به این داروها و قیمت‌های بالای آن‌ها با مشکلات جدی مواجه هستند.
نیاز به آگاهی‌رسانی
یغمایی در ادامه به نبود آگاهی‌رسانی به افرادی که سابقه فامیلی مثبتی از نظر ابتلا به سرطان دارند، اشاره کرد و گفت: «در ایران این موضوع هنوز به‌خوبی انجام نمی‌شود و وزارت بهداشت باید در این زمینه بیشتر فعالیت کند تا افرادی که در معرض خطر هستند، اطلاعات لازم را دریافت کنند.»
دارو درمانی شخصی‌سازی شده
شهرامی، داروساز بالینی و فلوشیپ فارماکوتراپی، نیز در کنگره به اهمیت دارو درمانی شخصی‌سازی‌شده اشاره کرد و گفت که این نوع درمان بر اساس ویژگی‌های فردی و ژنتیکی هر بیمار انجام می‌شود. او خاطرنشان کرد که این شیوه درمانی می‌تواند منجر به اثربخشی بیشتر و عوارض جانبی کمتر شده و در نتیجه هزینه‌های سیستم سلامت را کاهش دهد.
نخستین کنگره بین‌المللی فارماکوژنتیک
نخستین کنگره حضوری و بین‌المللی فارماکوژنتیک از ۱۶ تا ۱۸ آبان ۱۴۰۳ در مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی برگزار خواهد شد. این کنگره با ۱۰ پنل تخصصی در حوزه‌های مختلف از جمله کودکان، غدد و متابولیسم، مغز و اعصاب، قلب و عروق، سرطان، پوست و گوارش برگزار می‌شود و حضور استادان برجسته داخلی و خارجی در آن خواهد بود. شرکت‌کنندگان می‌توانند از حداکثر امتیاز بازآموزی بهره‌مند شوند و برای ثبت‌نام و حضور در نمایشگاه جانبی به وب‌سایت کنگره به نشانی https://pharmacogenetics-cong.ir/ مراجعه کنند.
پیشرفت‌های اخیر در علم فارماکوژنتیک، تحولاتی انقلابی در درمان سرطان ایجاد کرده و این امکان را فراهم آورده است که درمان‌ها بر اساس پروفایل ژنتیکی بیماران شخصی‌سازی شوند. با افزایش آگاهی و دسترسی به داروهای هدفمند، آینده بهتری برای بیماران سرطانی قابل پیش‌بینی است. این تغییرات نه‌تنها به بهبود کیفیت درمان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند امید تازه‌ای برای بیماران و خانواده‌های آنان به ارمغان بیاورد.