چه عواملی سبب افت تولید خودروسازان شد؟
اقتصاد ایران: تولید خودروهای سواری سه شرکت وابسته به دولت طی نیمه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۸ درصد افت کرده و این درحالی است که خودروسازان توانسته‌اند تولید ماهانه خود را افزایش دهند. مثلث کمبود نقدینگی، عدم‌تخصیص ارز و بی‌برقی از دلایل افت تیراژ در خودروسازی‌هاست.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
براساس گزارش‌های ارسالی به‌سامانه کدال بورس، خودروسازان حدود ۴۳ درصد از برنامه تولید وزارت صمت عقب مانده‌اند. بنابر آمار منتشره در کدال، سه خودروساز بزرگ و دولتی کشور شامل ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو طی نیمه نخست امسال ۴۲۶ هزار و ۳۵۷ دستگاه محصول سواری را تولید کرده‌اند. درمقایسه با مدت مشابه پارسال با تیراژ ۴۶۱ هزار و ۱۵۵ دستگاهی، تولید محصولات سواری خودروسازان وابسته به‌دولت حدود ۳۵ هزار دستگاه (معادل بیش از ۸ درصد) افت کرده است.
روند تولید خودرو در کشور طی ۶ ماه نخست سال جاری در بیشتر مقاطع نزولی بود که ریشه در سه مساله اصلی شامل کمبود نقدینگی، عدم‌تخصیص ارز و بی‌برقی داشت. در شهریور اما دو عامل از این سه فاکتور تعدیل شده و به‌همین دلیل، تولید نسبت به‌ماه مرداد بالا رفته است.
به‌نظر می‌رسد خودروسازان در شهریور مشکلات و چالش‌های کمتری در تامین ارز و انرژی (برق) داشته‌اند و به‌همین دلیل تولید آن‌ها نسبت به ماه مرداد رشد کرده است. اما افت تولید ۶ ماهه نشان می‌دهد خودروسازان نتوانسته‌اند در نیمسال نخست در مسیر تحقق برنامه تولید وزارت صمت پیش بروند.
طبق این برنامه، تولید خودروسازان باید به‌بالای یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه برسد؛ حال آن‌که آن‌ها نتوانسته‌اند حتی تیراژ نیمسال نخست پارسال را نیز حفظ کنند.
اگر روند نیمسال نخست در ۶ ماه دوم نیز ادامه پیدا کند، تولید خودروسازان حتی به یک‌میلیون دستگاه (در بخش سواری) نخواهد رسید. وزیر صمت چندی پیش اعلام کرد برای رشد تولید با خودروسازان صحبت شده؛ اما مشخص نیست با وجود چالش نقدینگی که به‌گفته فعالان خودرویی، ریشه در اصلاح نشدن قیمت کارخانه‌ای خودروها دارد، چگونه قرار است تولید بالا برود؟ به‌هر حال طبق آن‌چه خودروسازان به‌بورس اعلام کرده‌اند، تولید آن‌ها با وجود بهبود ماهانه، در حالت تجمیعی (۶ ماهه) افت کرده و حتی به نیم‌میلیون دستگاه نیز نرسیده است.
در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌خودرویی‌ها شده که توانسته‌اند ۲۴۱ هزار و ۹۵۷ دستگاه محصول را در ۶ ماه نخست امسال تولید کنند. این میزان تولید با توجه به‌تیراژ بالغ بر ۲۵۸ هزار و ۵۰۰ دستگاهی سال گذشته ایران‌خودرو، افت ۶.۵ درصدی را نصیب آبی‌های جاده‌مخصوص کرده است.
سایپایی‌ها نیز به‌کمک زیرمجموعه خود، پارس‌خودرو تولید حدودا ۱۸۴ هزار و ۴۰۰ دستگاهی را در ۶ ماه ابتدایی امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به‌مدت مشابه پارسال از افت تولید خبر می‌دهد. در حالت تفکیکی، سایپا در ۶ ماهه نخست امسال تولید بیش از ۱۳۶ هزار دستگاهی داشته و این درحالی است که میزان تولید این شرکت در مدت مشابه پارسال بیش از ۱۴۵ هزار و ۵۰۰ دستگاه بود.
بنابراین دومین خودروساز بزرگ ایران بدون احتساب آمار پارس‌خودرو نیز دچار افت تولید بیش از ۶ درصدی در نیمه نخست امسال شده است. پارس‌خودرو که ۴۸ هزار و ۳۸۹ دستگاه تولید در ۶ ماه نخست امسال داشته، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با تیراژ ۵۷ هزار و ۱۵۵ دستگاهی، دچار افت بیش از ۱۵ درصدی شده است.
همچنین بررسی آمار تولید خودروسازان در شهریور امسال و مقایسه آن با ماه قبل (مرداد) نشان می‌دهد تولید ماهانه آن‌ها رشد داشته است. طبق آمار، خودروسازان در مرداد امسال ۶۲ هزار و ۶۸۵ دستگاه انواع محصولات سواری تولید کردند و با توجه به‌تولید ۷۱ هزار و ۹۰۲ دستگاهی خودروسازان در شهریور سال جاری، آن‌ها با رشد حدودا ۱۵ درصدی در تولید ماهانه روبه‌رو شده‌اند.
درحالت تفکیکی ایران‌خودرو در شهریور امسال تولید ۴۳ هزار و ۵۸۲ دستگاهی را به‌ثبت رسانده که این آمار درمقایسه با ۳۵ هزار و ۸۲۷ دستگاه خودرو تولیدشده در مردادماه، از رشد ۷ هزار و ۷۷۰ دستگاهی حکایت دارد. سایپا نیز که تولید ۲۰ هزار و ۲۹۹ دستگاهی در شهریور داشته، نسبت به‌ماه مرداد با تیراژ ۱۹ هزار و ۸۴۳ دستگاهی، رشدی اندک را به‌خود می‌بیند. همچنین پارس‌خودرو که تولید ۸ هزار و ۲۱ دستگاهی در شهریور امسال داشته، نسبت به‌ماه مرداد رشد حدودا هزاردستگاهی را تجربه کرده است. تولید خودرو اما در شهریور امسال نسبت به‌ماه مشابه پارسال حدود ۲ درصد رشد داشته است.
افزایش قیمت ۵۰ میلیون‌تومانی ونوسیا استار (۲۰۲۳)
خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۱۱ میلیون‌تومانی را تجریه کردند. جایی که سورن پلاس با مانیتور بدون رینگ (۱۴۰۳) با ۱۱ میلیون‌تومان کاهش ۷۰۰ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای هیدرولیک (۸۵گانه) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۰۶ میلیون‌تومان، ساینا S اتومات (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۵۰۲ میلیون‌تومان، تارا ۶ دنده V۱ پلاس (۱۴۰۳) با ۸ میلیون‌تومان کاهش ۸۰۰ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ پانوراما (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش ۷۷۵ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ (۱۴۰۱) با ۶ میلیون‌تومان کاهش ۵۸۴ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند.
همچنین درمیان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۲۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت اسکای‌ول ET۵ نبکا (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرایم ۵ نفره (رینگ ۱۰ پره) (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۷۶۰ میلیون‌تومان، فونیکس FX پریمیوم (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۱۵ میلیون‌تومان و لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۸۳۵ میلیون‌تومان رسید.
از طرفی در گروه خودروهای وارداتی شاهد رشد بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که هیوندای توسان (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان، هیوندای اکسنت (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون‌تومان، سراتو ۲۰۰۰ سی‌سی اتوماتیک GT لاین (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون‌تومان، نیسان سیلفی E-Power مکس ادیشن (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان، ونوسیا استار (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۳۵۰ میلیون‌تومان و ونوسیا D۶۰ پلاس (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.