ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: سال‌ها در شهر بیرجند قول و وعده‌هایی در خصوص تفکیک و مدیریت پسماند داده می‌شود. موضوعی که از یک طرف با آسیب‌های اجتماعی و موضوع زباله گردها ارتباط دارد و از جنبه دیگر یکی از مسائل مهم زیست محیطی است که در بسیاری از شهرها مشکلات عدیده ای را ایجاد کرده است.

حال پرسش مهم و اساسی این است که در حال حاضر وضعیت مدیریت پسماند و تفکیک زباله در شهر بیرجند چگونه است؟ نهادهای مربوطه از جمله سازمان مپ شهرداری بیرجند در این زمینه اقداماتی انجام داده‌اند و آیا در طول سال‌های گذشته رفتار شهروندان در زمینه مدیریت و تفکیک پسماند تغییری کرده است.

به زبان ساده‌تر آیا به این فهم رسیده‌ایم که کوچه خیابان‌های شهر و کشورمان را چون اتاق‌های منزل خودمان بدانیم و نسبت به ریخته شدن کوچک‌ترین زباله‌ای در آن حساس باشیم یا همچنان بی مبالات از کنار آن عبور می‌کنیم.

و آیا مسئولان ذی ربط حساسیت موضوع تفکیک زباله را درک کرده و در این زمینه اقدام عملیاتی و میدانی انجام داده‌اند و یا همه چیز همچنان بر روی برگ و کاغذ و دستور العمل است؟

تغییری در زمینه رفتار شهروندان در زمینه تفکیک پسماند دیده نمی‌شود

حمیده الهیاری از فعالان حوزه محیط زیست خراسان جنوبی در زمینه موضوع تفکیک زباله اظهار کرد: در زمینه مدیریت زباله و تفکیک پسماند نسبت به سه یا چهار سال قبل نمی‌توان گفت تغییر خاصی در رفتار شهروندان به وجود آمده است مگر افرادی که خود دغدغه داشته‌اند.

وی بیان کرد: البته افرادی که در کارگاه‌هایی که خود من و یا سایر دغدغه مندان حوزه محیط برگزار می‌کردند، حضور داشتند با مطالعات و پیگیری‌های خود در فضای حقیقی و مجازی اطلاعاتشان در این زمینه را افزایش داده و رفتار خود را در زمینه مدیریت پسماند را بهبود بخشیدند.

این فعال حوزه محیط زیست خراسان جنوبی گفت: البته هنوز آحاد جامعه نسبت به مضرات عدم مدیریت پسماند و …بی اطلاع و یا بدون دغدغه هستند و به نظر من بیش از بی اطلاع بودن، نگرانی و دغدغه در این خصوص ندارند.

الهیاری یادآور شد: در کنار آموزش و فرهنگ سازی و تدوین قوانین، به نظر من هر کس باید نسبت به زمین و وطن خود علاقه و دغدغه داشته باشد و مادامی که این مؤلفه‌ها وجود نداشته باشد نمی‌توانیم انتظاری در رابطه با تغییر رفتار افراد در زمینه محیط زیست داشته باشیم.

کورسوی امید در زمینه بهبود رفتار محیط زیستی

الهیاری با اشاره به اینکه کورسوی امیدی در رابطه با بهبود رفتار افراد وجود دارد، گفت: زیر ساخت‌های بسیار مطلوبی در زمینه تفکیک و مدیریت پسماند در شهر ما وجود ندارد و سازمان مپ در خراسان جنوبی نیز سازمان نوپایی است که خود با مشکلات متعددی رو به رو است.

وی یادآور شد: از طرفی البته ابزارهای ما فعالان محیط زیست نیز محدود به مدارس و فضای مجازی است در حالی که برای تغییر رفتار، فعالان محیط زیست، گروه‌های مردم نهاد، مدارس و سازمان‌های مربوط باید مانند یک مجموعه به هم پیوسته فعالیت داشته باشند.

یک گام سبز برای تفکیک پسماند در بیرجند

مرتضی تقی نژاد، مدیر سامانه هوشمند چرخه سبز که اولین سامانه هوشمند خرید مواد بازیافتی و ضایعات در بیرجند را به صورت دانش بنیان راه اندازی کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: پلتفرم اجتماعی چرخه سبز، سامانه هوشمندی است که این امکان را برای شهروندان مهیا کرده که در هر نقطه از شهر درخواست جمع آوری مواد تفکیکی و پسماند خشکشان را داشته باشند.

وی بیان کرد: در محوریت این طرح نرم افزار چرخه سبز است که مطابق با ساعات تنظیم شده و مکان نشان شده جمع آوری مواد بازیافتی انجام می‌دهد و موجب تشویق شهروندان جهت تفکیک از مبدا می‌شود.

سامانه دانش بیان بومی برای کاهش دغدغه محیط زیستی شهروندان

مدیر سامانه هوشمند چرخه سبز ادامه داد: این سامانه دست ساخته محققان بومی استان است که دغدغه شهروند برای فروش مواد بازیافتی و پدیده زیست محیطی را کاهش می‌دهد و امیدی برای کاهش پدیده زباله گردی با هدف ارتقای حس مشارکت شهروندان در فرآیند تفکیک از مبدا در شهر بیرجند است.

تقی نژاد یادآور شد: پسماندهای آلی خانوارها که دارای پتانسیل بالای تولید متان هستند تأثیر منفی بر محیط زیست می‌گذارند و از این جهت امروزه مدیریت‌های پسماند از دفع فاصله گرفته و به سمت اجتناب از تولید پسماند، استفاده مجدد، بازیافت و بازیابی انرژی حرکت می‌کنند.

وی گفت: جمع آوری پسماندها به صورت مخلوط خطر آلودگی مواد قابل بازیافت را افزایش می‌دهد به همین جهت بهترین راهکار تفکیک از مبدا است که جز افزایش حس مشارکت شهروندان و طرح‌های تشویقی به آنان راه دیگر جهت تفکیک میسر نیست.

راه‌های دریافت سامانه هوشمند چرخه سبز

مدیر سامانه هوشمند چرخه سبز یادآور شد: برای دریافت سامانه می‌توان از طریق کافه بازار و یا سایت www.green-cycle.ir اقدام کرد.

تقی نژاد یادآور شد: سامانه ما دوهزار و ۱۰۰ خانوار را تحت پوشش دارد که به صورت روزانه حدود ۲۵ درخواست داشته و بین ۷۰۰ کیلوگرم تا هزار کیلوگرم جمع آوری پسماند خشک داریم.

فاطمه دعاگویان معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اگر چه اقدامات بسیار خوبی در حوزه تفکیک پسماند در مرکز استان انجام شده است که از جمله آنان می‌توان به تصویب طرح جامع مدیریت پسماند، اجرای خط پردازش در محل دفن زباله و نصب اتاقک‌های کوچک در برخی از نقاط برای زباله‌های تفکیکی و… اشاره کرد اما برای رسیدن وضعیت مطلوب و ایده آل نیازمند انجام اقدامات بیشتری از سوی شهرداری محترم خواهد بود.

موفقیت در تفکیک پسماند مشارکت همه هموطنان را می‌طلبد

وی افزود: بی شک آنچه که در موفقیت این موضوع بسیار حائز اهمیت است مشارکت فعال کلیه شهروندان عزیز در تفکیک از مبدا است.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست خراسان جنوبی گفت: یکی از الزامات مدیریت سبز در دستگاه‌های اجرایی مدیریت پسماند است که بر اساس آن باید زباله‌های عادی را تفکیک و تحویل سازمان مپ بدهند که این عملکرد در ارزیابی سالیانه دستگاه‌ها اجرایی توسط این اداره کل بررسی می‌شود.

دعاگویان اظهار کرد: در حقیقت تفکیک زباله از مبدا باعث صرفه جویی در مصرف انرژی و منابع طبیعی و درنتیجه اشغال فضای کمتر برای دفن کردن زباله‌ها می‌شود و هر چقدر که افراد بیشتری زباله‌های منزلشان را تفکیک کنند، زباله‌های غیرقابل بازیافت کمتر شده و انرژی کمتری نیز برای تفکیک زباله‌ها نیاز است.

وی بیان کرد: در حال حاضر زباله‌ها تأثیرات مخربی را روی محیط زیست گذاشته‌اند و ریز پلاستیک‌ها در دریاها و زیستگاه‌های موجودات پخش شده‌اند و با جداسازی زباله‌ها حجم زباله‌ها کاهش پیدا کرده و گام بزرگی در حفظ این کره خاکی خواهیم داشت.

محمود ظهوری، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بیرجند هم در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر اظهار کرد: طرح تفکیک زباله از مبدأ در شهر بیرجند در حال اجرا است.

وجود ۱۷ کلبه سبز در شهر بیرجند

وی بیان کرد: شهروندانی که زباله خود را تفکیک کرده‌اند می‌توانند با شماره‌های ۳۱۸۳۰۳۹۰۹۱ تا ۹۳ تماس بگیرند و ما برای تحویل زباله تفکیک شده آنان با ۸۸ وانتی که در اختیار داریم اقدام خواهیم کرد.

ظهوری با اشاره به اینکه در هیچ کجای دنیا باکس‌های تفکیک زباله در همه جا قرار نمی‌دهند، یادآور شد: ما در خراسان جنوبی در ۱۷ نقطه کلبه سبز داریم که در این کلبه‌ها باکس‌های تفکیک زباله وجود دارد.

وی ادامه داد: این کلبه‌های سبز در مجتمع مسکونی کارکنان استانداری در خیابان سپیده، خیابان رجایی و… وجود دارد.

تولید ۱۵۰ تن زباله در شهر بیرجند

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بیرجند با اشاره به اینکه در شهر بیرجند روزانه ۱۵۰ تن زباله تولید می‌شود، گفت: میزان پسماند تفکیک شده در هر ماه نیز ۲۹۶ تن است.

ظهوری افزود: ۲۶۴ تن زباله تفکیک شده توسط خودروهای ساماندهی شده و در حدود سه تن از کلبه‌های سبز است.

وی یادآور شد: در راستای جمع آوری پسماند خشک نیز با همکاری شرکت دانش بنیان چرخه سبز خاوران اقدامات خوبی رقم خورده است که این شرکت دارنده اولین سامانه هوشمند خرید پسماند خشک در شهر بیرجند با رویکرد استارتاپی است.

ظهوری یادآور شد: در شرایط فعلی برای تفکیک زباله از مبدا نیاز به همکاری هر چه بهتر و بیشتر شهروندان داریم که می‌توانند بعد از تفکیک پسماند یا به کلبه‌های سبز ما مراجعه کنند و یا با شماره‌های سازمان مپ که بیان شد، تماس بگیرند و یا از طریق اپلیکیشن شرکت دانش بیان چرخه سبز خاوران اقدام کنند.

به نظر می‌رسد قدم‌هایی برای بهبود وضعیت مدیریت پسماند در شهر بیرجند دیده می‌شود ولی تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم، نقطه ایده آلی که جز با همت همه ما میسر نمی‌شود.