به گزارش سلامت نیوز به نقل از مای کلولند کلینیک، خشکی دهان (Xerostomia) احساسی است که ممکن است در صورت نداشتن بزاق کافی (آب دهان) داشته باشید. غدد بزاقی در دهان شما بزاق تولید می کنند تا دهان شما را روان کند و به تمیز نگه داشتن آن کمک کند.
خشکی گهگاهی دهان طبیعی است. به عنوان مثال، هنگامی که آب بدن شما کم می شود، دهان شما خشک می شود اما خشکی مزمن دهان می تواند به یک بیماری زمینه ای اشاره کند. اغلب، خشکی دهان یک عارضه جانبی برخی از داروها، از جمله آنتی هیستامین ها، ضد احتقان ها و برخی داروهای ضد افسردگی است.
خشکی دهان چقدر شایع است؟
خشکی دهان شایع است و از هر 5 نفر 1 نفر را مبتلا می کند. خطر خشکی دهان با افزایش سن افزایش می یابد.
علائم خشکی دهان
علامت بارز خشکی دهان احساس چسبندگی در دهان به دلیل کمبود بزاق است. وقتی صحبت می کنید، ممکن است احساس کنید که زبانتان به سقف دهانتان چسبیده است.
سایر علائم احتمالی خشکی دهان عبارتند از:
- بوی بد دهان
- گلودرد مداوم
- مشکل در خوردن، صحبت کردن یا بلعیدن
- احساس خشکی در بینی
- گرفتگی صدا
- افزایش تشنگی
- زخم یا درد لب، زبان و دهان
- اختلالات چشایی
- مشکل در استفاده از دندان مصنوعی
علائم شدیدتر خشکی دهان می تواند به شکل زیر احساس شود:
- پوسیدگی دندان
- خشکی چشم و پوست
- بثورات پوستی
- درد مفاصل
علت خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان زمانی اتفاق می افتد که چیزی باعث شود که غدد بزاقی شما بزاق کمتری تولید کنند.
علل خشکی دهان عبارتند از:
- داروهای خاص
- شرایط بهداشتی زمینه ای
- پرتودرمانی، به ویژه برای سرطان سر و گردن.
- داروهای شیمی درمانی
- کم آبی بدن
- تنفس دهانی
داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند
صدها دارو (با نسخه و بدون نسخه) می توانند تولید بزاق بدن شما را کاهش دهند. اگر اطلاعاتی را که همراه با داروی خود ارائه می شود بررسی کنید، ممکن است "خشکی دهان" را به عنوان یک عارضه جانبی مشاهده کنید.
برخی از داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند عبارتند از:
- داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی
- آنتی کولینرژیک ها (داروهایی که برای درمان بیماری هایی مانند بی اختیاری ادرار، مثانه بیش فعال و اختلال انسداد مزمن ریوی استفاده می شوند).
- آنتی هیستامین ها ، ضد احتقان ها و برخی داروهای ضد درد
- داروهای خاص برای فشار خون بالا
- داروهای بیماری پارکینسون
بیماری هایی که باعث خشکی دهان می شود
برخی از شرایط پزشکی احتمال بیشتری دارد که باعث خشکی دهان شوند، از جمله:
- سنگ های بزاقی (سیالولیتیازیس)
- التهاب غدد بزاقی (سیالادنیت)
- دیابت
- بیماری آلزایمر
- سکته
- سندرم شوگرن
عوارض خشکی دهان چیست؟
هنگامی که شما خشکی مزمن دهان را تجربه می کنید، احتمال ابتلا به این موارد بیشتر می شود:
- پوسیدگی دندان
- بیماری لثه
- زخم های دهان
- لب های ترک خورده
- برفک دهان
چگونه دندانپزشک می تواند تشخیص دهد که شما خشکی دهان دارید؟
در طول معاینه، دندانپزشک علائم خشکی دهان را بررسی می کند. به عنوان مثال، زبان و گونه های داخلی شما ممکن است خشک و بافتی به نظر برسد تا صاف، براق و مرطوب. برای اینکه ببیند چقدر بزاق تولید می کنید، دندانپزشک ممکن است با یک تکه گاز اطراف غدد بزاقی شما را بمالد. آنها همچنین به دنبال علائم پوسیدگی و بیماری لثه هستند که هر دو می توانند در نتیجه خشکی دهان رخ دهند.
پزشک چگونه خشکی دهان را درمان می کند؟
هدف اصلی درمان خشکی دهان افزایش تولید بزاق است. این به نوبه خود خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه را کاهش می دهد.
درمان خاص خشکی دهان به علت زمینه ای بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر پزشک مشکوک باشد که دارویی باعث خشکی دهان می‌شود، آنها می‌توانند دوز مصرفی شما را تنظیم کنند یا ممکن است بتوانید به طور کلی داروی دیگری مصرف کنید.
اگر خشکی دهان را به عنوان نشانه ای از یک وضعیت سلامتی تجربه می کنید، درمان مشکل زمینه ای ممکن است کمک کننده باشد.
سایر گزینه های درمانی عبارتند از:
- قرص‌های ضد خشکی دهان مانند سوربیتول (Numoisyn®).
- محرک های تولید بزاق مانند Cevimeline (Evoxac®) و Pilocarpine (Salagen®).
- ترمیم غدد بزاقی با جراحی
آیا می توان از خشکی دهان جلوگیری کرد؟
درمان معجزه آسایی برای خشکی دهان وجود ندارد ، اما کارهایی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر انجام دهید. مهمتر از همه، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و به طور منظم برای بررسی وضعیت دهان و دندان و معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
علاوه بر این، این درمان های خانگی خشکی دهان را در خانه امتحان کنید:
- برای تحریک تولید بزاق آدامس بدون قند بجوید.
- تکه های یخ یا یخ های بدون شکر را بمکید.
- از دهانشویه ای استفاده کنید که برای خشکی دهان ساخته شده است.
- در صورت امکان از داروهای ضداحتقان و آنتی هیستامین ها خودداری کنید.
- قبل از قورت دادن کپسول یا قرص، آب بنوشید. این به مرطوب شدن دهان شما کمک می کند.
- داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند را صبح ها مصرف کنید نه شب ها. خشکی دهان در شب بیشتر باعث ایجاد حفره و سایر مشکلات دندانی می شود.
- از یک مرطوب کننده خنک استفاده کنید، به خصوص اگر در شب از طریق دهان نفس می کشید.
- بالم لب در دسترس داشته باشید.
- آب فراوان بنوشید.
باید سعی کنید که:
- سیگار نکشید.
- نوشابه های گازدار مصرف نکنید.
- نوشیدنی های حاوی الکل مصرف نکنید.
- غذاهای اسیدی، تند، خشک و شیرین مصرف نکنید.
آیا خشکی دهان از بین می رود؟
با درمان می توانید علائم خشکی دهان را با موفقیت مدیریت کنید و در برخی موارد، خشکی دهان ممکن است به طور کامل از بین برود. در بیشتر مواقع، برای یافتن راه حل نیاز به آزمون و خطا دارید.
بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که با پزشک خود در تماس باشید و در مورد علائم جدید به او اطلاع دهید. در بسیاری از موارد، دندانپزشک و پزشک عمومی برای یافتن درمان مناسب با یکدیگر همکاری می کنند.