تحقق ۲۱۱ درصدی برنامه‌های ۴ ساله آبرسانی دولت سیزدهم
اقتصاد ایران: وزیر نیرو دولت سیزدهم « شرایط حاکم بر اقتصاد آب و برق»، «فرهنگ مصرف» و «محدودیت‌های مالی» را ۳ معضل صنعت آب و برق برشمرد .
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش خبرگزاری مهر، علی‌اکبر محرابیان" صبح امروز در آئین تکریم و معارفه وزیران نیرو در دولت‌های سیزدهم و چهاردهم که با حضور "محمدرضا عارف" معاون اول رئیس جمهور و مدیران ارشد صنعت آب و برق برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خدمت به ویژه شهید آیت‌الله "سید ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور شهید گفت: آب و برق دو عنصر حیاتی در اقتصاد و رفاه اجتماعی هر جامعه‌ای به شمار می‌رود و همواره تقاضای این دو عنصر نسبت به عرضه به ویژه در کشوری با موقعیت جمهوری اسلامی ایران بیشتر است.
وزیر سابق نیرو به علل فزونی تقاضا بر عرضه آب و برق در کشور پرداخت و افزود: شرایط اقلیمی را می‌توان از جمله علل اولیه این امر برشمرد. متوسط بارش‌ها در کشور ۲۴۰ میلی‌متر به ثبت رسیده است، به عبارت دیگر برابر با یک سوم متوسط بارش‌های جهانی است و سرانه آب در ایران طی ۴۰ -۵۰ سال گذشته به حدود یک چهارم و کمتر کاهش یافته است.
وی در این زمینه تصریح کرد: سرانه آب تجدیدپذیر برای هر ایرانی در ۴۰ – ۵۰ سال اخیر حدود ۶۴۰۰ مترمکعب بوده است، این در حالی است که هم‌اکنون این عدد به کمتر از ۱۲۰۰ مترمکعب رسیده است.
محرابیان با تاکید بر اینکه طی دهه‌های گذشته نیاز بشر به آب در راستای توسعه اقتصادی و سطح بهداشت و مواردی از این دست افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است، اضافه کرد: با مرور مجموع تولیدات کشاورزی طی ۴۰ سال گذشته به خوبی می‌توان مشاهده کرد که تولیدات کشاورزی به چند برابر افزایش یافته و معنای آن افزایش استفاده از آب است.
۳ معضل مهم در صنعت آب و برق
وی شرایط حاکم بر اقتصاد آب و برق را مساله مهمی برشمرد و ابراز داشت: متأسفانه به دلایل مختلف و تاریخی، در کشور از ابزار اقتصادی برای مدیریت آب و برق بهره کامل و کافی برده نشده است. این در شرایطی است که در اغلب کشورها اقتصاد مهم‌ترین اهرم تنظیم‌گری آب و برق است؛ در این زمینه اجرای طرح‌هایی مانند هدفمندسازی یارانه‌ها و مشابه آن برای حوزه‌های آب ضروری به نظر می‌رسد.
وزیر سابق نیرو با تاکید بر اهمیت «فرهنگ مصرف» در مدیریت آب و برق، اظهار کرد: در برخی از کشورها از جمله ایران به لحاظ تاریخی و نیز عدم دستیابی به پارامترهای اقتصادی شاهد رشد مصرف آب و برق هستیم.
محرابیان همچنین وجود «محدودیت‌های مالی» دولت در راستای سرمایه‌گذاری زیرساختهای آب و برق را دیگر معضل صنعت آب و برق عنوان کرد و گفت: صنعت آب و برق سه سال سخت را به دلیل حاکم شدن خشکسالی بر اقلیم کشور پشت سر گذاشت، البته در سال جاری خوشبختانه بارش‌های خوبی در ماه‌های فروردین و اردیبهشت رخ داد که تا حدودی محدودیت‌ها را جبران کرد.
وی در ادامه صحبت‌های خود به اتمام بسیاری از پروژه‌های مسکوت مانده و نیمه تمام گذشته صنعت آب و برق در دولت سیزدهم اشاره کرد و افزود: با استفاده از ظرفیت کارشناسان وزارت نیرو برنامه‌ای را به مجلس شورای اسلامی ارائه کردیم که برنامه شامل دو بخش پروژه‌های «سخت‌افزاری و سازه‌ای» و پروژه‌های «مدیریتی و نرم‌افزاری» در حوزه آب و برق می‌شود.
تغییر رویکردهای سنتی به نوین در مدیریت منابع آب کشور
وزیر سابق نیرو گفت: مدیریت منابع آب در کشور به صورت سنتی انجام می‌شد به این صورت که مدیریت این امر از مرتبه بارش تا مصرف صورت می‌گرفته، این در حالی است که مدیریت جو با استفاده از علوم نوین، موضوعی است که در دستورکار بسیاری از کشورهای توسعه یافته قرار گرفته و از این رو دولت سیزدهم در ابتدای فعالیت خود لایحه‌ای را در چارچوب قانون بودجه تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد و در نهایت سازمان توسعه و بهره برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی تأسیس شد.
به گفته وی، سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی این امکان را فراهم می‌کرد که در چارچوب سیاست‌های حاکم در معاونت آب و آبفای وزارت نیرو بتوان آب‌های جوی را نیز مدیریت کرد.
اجرای پروژه‌های آبرسانی در دولت سیزدهم افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت
وزیر سابق نیرو یادآور شد: در آغاز فعالیت دولت سیزدهم برنامه آبرسانی به ظرفیت ۷۰۰ میلیون مترمکعب به مجلس شورای اسلامی ارائه و عمدتاً پروژه‌هایی را شامل می‌شد که یا نیمه‌تمام بودند یا هنوز عملیات اجرایی آن آغاز نشده بود. این در شرایطی بود که در ادامه ملاحظه شد نیاز کشور بیش از برنامه‌ای بود که در آغاز دولت به مجلس ارائه شده بود، چرا که بیش از ۳۰۰ شهر دارای تنش آبی در کشور وجود داشت.
محرابیان با بیان اینکه حجم پروژه‌های آبرسانی در دولت سیزدهم افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت، ادامه داد: دولت تا پایان عمر قانونی خود نتوانست برنامه‌های خود را به ثمر برساند و اکنون گزارش سه سالهای ارائه می‌شود که ذیل آن بسیاری از پروژه‌ها آغاز شده و در مراحل اجرایی است، به ویژه بسیاری از پروژه‌های بنابر ضرورت آغاز شده و هم‌اکنون در حال طی مراحل اجرا و تکمیل است.
تحقق ۲۱۱ درصدی برنامه‌های ۴ ساله آبرسانی دولت سیزدهم
وی یادآور شد: هم‌اکنون گزارشی که ارائه می‌شود در خصوص پروژه‌هایی است که به طور کامل به اجرا رسیده است. از ۷۰۰ میلیون مترمکعب پروژه آبرسانی که در آغاز دولت سیزدهم برنامه‌ریزی شد، امروز یک میلیارد و ۴۸۰ میلیون مترمکعب محقق شده است، به عبارتی ۲۱۱ درصد برنامه چهارساله طرح‌های آبرسانی دولت سیزدهم امروز تکمیل شده و به بهره‌برداری رسیده است.
وزیر سابق نیرو با اشاره به رفع تنش آبی ۲۳۹ شهر طی فعالیت دولت سیزدهم، افزود: شبکه‌های آبیاری و زهکشی در حوزه‌های درون سرزمینی و مرزی اجرایی شد. در پروژه‌های مرزی که از سال ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ آغاز شد، مقام معظم رهبری در دولت گذشته اعتبار بسیار خوبی را به این پروژه‌ها تخصیص داده بودند، اما این اعتبارات برای تکمیل پروژه‌ها کافی نبود و مجموع این پروژه‌ها با پیشرفت حدود ۷۵ درصد سالیان سال مسکوت و تعطیل مانده بود.
فعال‌سازی پروژه‌های آب مرزی با تکمیل یک میلیارد یورو اعتبار
محرابیان در این زمینه توضیح داد: طی مشورت با شهید خدمت آیت الله رئیسی و مذاکره با مقام معظم رهبری مقرر شد تقاضای اعتباری برای تکمیل این پروژه‌ها صورت گیرد که در نهایت یک میلیارد یورو برای این امر تخصیص یافت و خوشبختانه همه پروژه‌های مرزی در اقصی نقاط کشور فعال شد.
وی با اعلام اینکه در مجموع ۱۲۵ هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی طی این سه سال برنامه ریزی و اجرایی شده شده است، اضافه کرد: عملیات اجرایی ۴۷ هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی تا پایان مرداد ماه تکمیل شد و حدود ۱۳۰ هزار هکتار با توجه به تزریق اعتبار از محل پروژه‌های مرزی در آستانه بهره‌برداری قرار دارد.
وزیر سابق نیرو یادآور شد: عمده پروژه‌های شبکه‌های آبیاری و زهکشی مرزی که هم اکنون پیشرفت‌های ۹۵ تا ۹۸ درصد دارند تا پایان سال جاری تکمیل می‌شوند.
تحقق ۶۰ درصد از برنامه‌های جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب
محرابیان افزود: در موضوع جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب ظرفیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر مکعب طی چهار سال برنامه‌ریزی شده بود که امروز ۷۱۷ هزار مترمکعب محقق شده که معادل ۶۰ درصد برنامه چهارساله است.
وی در ادامه موضوع آبرسانی روستایی را یکی از چالش‌هایی عنوان کرد که دولت سیزدهم، در آغاز فعالیت خود با آن مواجه شد به طوری که در موضوع آبرسانی روستایی در بسیاری از روستاها برای نخستین بار با تأمین منابع آبی جدید در دستور کار قرار گرفت.
آبرسانی به ۶۱۰۰ روستای طرح جهاد آبرسانی طی ۳ سال
محرابیان در توضیح بیشتر گفت: در ابتدای امر آبرسانی به ۸۰۰۰ روستا در نظر گرفته شد اما در ادامه این عدد به ۱۰ هزار روستا افزایش یافت و به این منظور همه ظرفیت‌های کشور به کار گرفته شد و در نهایت ۶۱۰۰ روستا به طور کامل طی سه سال آبرسانی شد و سایر روستاها طی جداول زمانبندی در حال تکمیل است.
محرابیان با اشاره به اینکه مدیریت توأمان آب و برق ظرفیت جدیدی را برای صنعت آب و برق باز کرد از تدوین نقشه آب کشور برای نخستین بار با مصوبه شورای عالی آب خبر داد و گفت: این سند بزودی در شورای عالی امنیت ملی به عنوان یک سند مهم و قانونی به تصویب می‌رسد.
وی در باره اهمیت بازتخصیص آب صنایع از محل آب‌های نامتعارف اعم از دریا و پساب بهداشتی تصفیه شده و نگاه ویژه دولت سیزدهم در استفاده از آب‌های نامتعارف، افزود: استفاده از آب دریا برای حوزه صنایع و شرب از برنامه‌های مهم دولت سیزدهم و وزارت نیرو بوده است. در زمینه استفاده از منابع آب دریا پروژه‌های انتقال آب رفسنجان، یزد به بهره‌برداری رسید و برخی مثل اردکان و کرمان در آستانه بهره‌برداری است.
تلاش برای کاهش ناترازی
محرابیان با بیان اینکه برای رفع ناترازی برق، توسعه صنعت برق و مدیریت مصرف در دستور کار قرار گرفت، ادامه داد :۴۰ هزار مگاوات ارتقا ظرفیت در دستور کار قرار گرفت که ۳۰ هزار مگاوات در قالب توسعه صنعت برق شامل نیروگاه‌های وزارت نیرو، صنایع بزرگ و تجدید پذیر و ۱۰ هزار مگاوات در مدیریت مصرف بوده است.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی انجام شده برای افزایش ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی وزارت نیرو ادامه داد: از این رقم ۸ هزار و ۲۸۸ مگاوات به بهره برداری رسیده است و حدود ۵ هزار مگاوات نیروگاه با میزان پیشرفت ۵۰ درصد داریم که امکان تکمیل آنها وجود دارد و تأمین مالی این پروژه‌ها بهترین حمایت دولت از وزیر نیرو است.
وزیر نیرو دولت سیزدهم با تاکید بر حمایت مالی صندوق توسعه ملی از احداث نیروگاه برای تأمین انرژی صنایع و بخش‌های دیگر، خاطرنشان کرد: در نیروگاه صنایع ۱۰ هزار مگاوات برنامه‌ریزی شده که حدود ۱۷۰۰ مگاوات آن به بهره برداری رسیده است و ۶ هزار مگاوات آن در مراحل اجرایی قرار دارد.
اجرای جراحی اقتصادی در صنعت آب و برق
وی با بیان اینکه در این سه سال جراحی عمیق اقتصادی انجام شده است، تصریح کرد: ابتدا علاوه بر ایجاد تقاضا برای برق تجدید پذیرو اصلاح قانون، صنایع مکلف شدند ۵ درصد برق خود را بخش تجدید پذیر تأمین کنند و در شورای عالی انرژی با حمایت شهید رئیسی ادارات هم مکلف شدند ۲۰ درصد برق خودشان را از بخش تجدیدپذیر تأمین کرده و یا توسعه دهند که این موارد تقاضای قابل توجهی برای توسعه صنعت تجدید پذیر ایجاد کرد.
محرابیان با بیان اینکه تابلوی سبز در بورس انرژی ایجاد شد و تقاضا برای سرمایه گذاری به شدت افزایش یافت، ادامه داد: قرارداد ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر با بهترین سرمایه گذاران کشور منعقد شد.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی انجام شده برای مدیریت ۱۰ هزار مگاوات در حوزه مصرف یادآور شد: این برنامه به طورکامل انجام شد. هرچند در حوزه تولید با نارسایی‌هایی با توجه به عدم توسعه صنعت برق در طول سنوات گذشته مواجه بودیم، اما در مدیریت مصرف با استفاده از شیوه‌های مختلف موفقیت‌هایی در بخش اداری، صنعتی و کشاورزی کسب شده و ضرورت دارد در طول سالهای آتی تکمیل شود.
محرابیان با بیان اینکه خرید و فروش برق در بورس انرژی به صورت نقد انجام می‌شود، خاطر نشان کرد: طبق قانون، وزارت نیرو در سال پنجم برنامه مکلف شده است ۶۰ درصد انرژی توزیعی را در بورس انرژی خریداری کند که هم اکنون بالای ۶۰ درصد خرید و فروش در بورس انرژی انجام می‌شود.