قرص اورژانسی چیست؟
قرص‌های ضدبارداری روشی اضطراری به منظور جلوگیری از حاملگی ناخواسته هستند که باید حداکثر ۳ تا ۵ روز بعد از رابطه جنسی مصرف شوند. این قرص‌ها حاوی هورمون‌هایی هستند که جلوی لقاح تخمک و اسپرم را میگیرند و همین موضوع از بارداری جلوگیری می‌کند. به طور کلی هر چقدر مدت زمان بین مصرف این قرص‌ها و رابطه جنسی کمتر باشد اثرگذاری آن‌ها هم بیشتر خواهد بود.
با اینکه مصرف این قرص‌ها در بیشتر مواقع موثر است اما پزشکان توصیه می‌کنند به هیچ عنوان از این روش به عنوان یک روش قطعی و همیشگی برای جلوگیری از بارداری استفاده نکنید. همچنین اگر در دوران شیردهی هستید حتما قبل از مصرف از عوارض قرص اورژانسی در شیردهی مطلع شوید. در نتیجه اگر به دنبال این هستید که جلوی بارداری را بگیرید در این زمینه با پزشک مشورت کنید و به سراغ روش‌های دیگری بروید. اگر به دنبال فوق تخصص زنان هستید سری به سایت درمانکده بزنید.
انواع قرص اورژانسی کدام‌اند؟
قرص‌های اورژانسی انواع مختلفی دارند که در بازار دارو در دسترس هستند. در ادامه برخی از رایج‌ترین این قرص‌ها را معرفی می‌کنیم:
قرص‌های لوونورژسترول (LevonorgknT estrel)
قرص‌های لوونورژسترول از جمله پرمصرف‌ترین قرص‌های ضد بارداری هستند که جلوی بارداری ناخواسته را میگیرند. این قرص‌ها حاوی پروژسترون هستند و عملکرد آن‌ها به دو شیوه انجام می‌شود. به این صورت که مصرف لوونورژسترول نه تنها از آزاد شدن تخمک جلوگیری می‌کند بلکه از ورود تخمک بارور شده به رحم هم جلوگیری می‌کند و به این صورت جلوی بارداری را می‌گیرد. تحقیقات نشان داده که عوارض این قرص‌ها در مقایسه با محصولات دیگر کمتر است.
قرص‌های اولی پیریستال (Ulipristal)
الا و الاوان نام دیگر قرص‌های اولی پیریستال است. این دارو تنها با نسخه پزشک قابل تهیه است. به علاوه اینکه با جلوگیری از تشکیل جنین مانع بارداری ناخواسته می‌شود.
قرص‌های ال دی (LD) و اچ دی (HD)
از دیگر قرص‌های اورژانسی می‌توانیم به قرص‌های ال دی (LD) و اچ دی (HD) اشاره کنیم که نسبت به دیگر محصولات اثرات ضعیف‌تری دارند. به همین خاطر است که این مدل قرص‌ها در هر بار مصرف بیشتر از ۲ دوز مصرف می‌شوند. قرص HD باید بعد از رابطه جنسی ۲ عدد و ۱۲ ساعت بعد از آن هم ۲ عدد دیگر مصرف شود. همچنین قرص LD باید بلافاصله بعد از رابطه جنسی ۴ عدد مصرف شود و ۴ عدد دیگر هم ۱۲ ساعت بعد از رابطه جنسی مصرف شود.
عملکرد و نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که این قرص‌ها چطور جلوی بارداری را میگیرند؟
همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم این قرص‌ها حاوی هورمون‌هایی هستند که با به تاخیر انداختن تخمک‌گذاری یا جلوگیری از لقاح اسپرم با تخمک مانع بارداری می‌شوند. البته دقت کنید در صورتی که تخمک از قبل آزاد شده باشد و توسط اسپرم نیز بارور شده باشد قرص‌های اورژانسی دیگر اثری نخواهند داشت.
همچنین فراموش نکنید که قرص‌های ضد بارداری تنها از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کنند و هیچ کمکی به جلوگیری از انتقال عفونت‌های مقاربتی نخواهند کرد. بنابراین حتما نکات بهداشتی را در رابطه جنسی رعایت کنید. به علاوه اگر شرکای جنسی متعدد دارید حتما برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی واکسینه شوید.
نحوه مصرف این قرص‌ها بسیار ساده است. تنها باید در مدت زمان طلایی قرص‌ها را مصرف کنید. وقتی از زمان طلایی صحبت می‌کنیم منظورمان بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده است.
زمان مصرف قرص اورژانسی
همان‌طور که بالاتر هم گفتیم زمان مصرف این قرص‌ها بلافاصله بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده است. در صورتی که فراموش کردید نهایتا ۳ تا ۵ روز بعد از رابطه هم می‌توانید آن‌ها را مصرف کنید. با این حال هر چقدر زودتر قرص‌ها را مصرف کنید شانس بیشتری برای جلوگیری از بارداری دارید و اثرگذاری قرص هم بیشتر خواهد بود. همچنین در شرایط زیر می‌توانید به سراغ قرص‌های اورژانسی بروید:
- پاره شدن کاندوم حین رابطه
- قرار گرفتن در معرض تجاوز جنسی
- داشتن رابطه جنسی محافظت‌نشده
- مصرف آنتی‌بیوتیک بعد از استفاده از قرص‌های بارداری
عوارض قرص اورژانسی در شیردهی
موضوعی که شاید برای خیلی‌ها سوال باشد مصرف قرص‌های اورژانسی در دوران شیردهی است. عوارض قرص اورژانسی در شیردهی چیست؟ آیا مصرف این قرص‌ها در این دوران مجاز است؟
با اینکه مصرف قرص‌های ضد بارداری در دوران شیردهی مشکلی ایجاد نمی‌کنند اما باید به این نکته دقت کنید که مادر با شیر دادن به نوزاد برخی از هورمون‌های موجود در قرص را به نوزاد منتقل می‌کند. به همین خاطر پزشکان توصیه می‌کنند که برای احتیاط بعد از مصرف قرص‌های ضد بارداری تا ۱ هفته بعد از آن به نوزاد شیر ندهید و از مکمل‌های جایگزین استفاده کنید تا خطری جان نوزاد را تهدید نکند.
چه کسانی نباید از قرص اورژانسی استفاده کنند؟
مصرف این قرص‌ها برای اکثر افراد مشکلی ندارد. با این حال برخی از افرادی که حساسیت دارند یا برخی داروهای خاص مصرف می‌کنند نمی‌توانند به طور همزمان از این قرص هم استفاده کنند. همچنین دقت کنید که به هیچ عنوان زنان باردار نباید از قرص‌های اورژانسی استفاده کنند. این کار خطر از دست دادن جنین و آسیب رسیدن به مادر را بالا می‌برد. از جمله داروهایی که با قرص‌های ضد بارداری تداخل دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گیاه خار مریم
- داروهای ضد صرع و سل
- داروهای کاهنده اسیدیته معده مانند امپرازول
- برخی آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله ریفامپیسین و ریفابوتین
از عوارض مصرف قرص‌های ضد بارداری می‌توانیم به تهوع، درد سینه، مشکلات اعصاب و روان، سردرد، درد شکمی، سرگیجه، مشکلات پوستی و اختلالات چرخه قاعدگی اشاره کنیم.
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید قرص‌های اورژانسی یک روش موقتی برای جلوگیری از بارداری هستند. به هیچ عنوان به این قرص‌ها به عنوان یک روش قطعی و همیشگی برای جلوگیری از بارداری نگاه نکنید و به خاطر داشته باشید که تنها ۲ تا ۳ بار در طی یکسال مجاز به مصرف آن‌ها هستید. همچنین در صورتی که بعد از مصرف قرص‌ها هنوز هم به بارداری مشکوک هستید بهتر است که در این زمینه از پزشک زنان کمک بگیرید. بد نیست بدانید که این قرص‌ها احتمال بارداری را تنها تا ۷۵ درصد کاهش می‌دهند. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید. شما می‌توانید در درمانکده از پزشکان حاضر مشاوره آنلاین صوتی، تصویری و متنی دریافت کنید. به علاوه اینکه در بخش مجله سایت به مطالب بروز و جدید پزشکی دسترسی خواهید داشت.