طرح بنزینی «کدینگ» و استان‌های هدف اجرا
اقتصاد ایران: قاچاق گسترده سوخت گازوئیل و بنزین در استان‌های مختلف طی چندسال اخیر غیر از هدر دادن سرمایه‌های ملی، برای شهروندان نیز مشکل‌ساز بوده؛ مساله‌ای که پیچیدگی و حواشی زیادی داشته و گاه‌وبیگاه نیز مردم را با صف‌های طولانی مقابل جایگاه‌ها معطل می‌کرد، هرچند این روزها بسیار کمتر شده است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
برای کنترل این معضل، از سال گذشته طرحی به نام «کدینگ» برای مقابله با قاچاق سوخت در برخی استان‌ها اجرایی شده است که در ادامه آن را بررسی می‌کنیم.
کاهش مصرف بنزین؛ از دستاوردهای اجرای طرح «کدینگ»
اواخر سال گذشته جعفر سالاری‌نسب، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، با تاکید بر اینکه در کشور به جز سیستان‌وبلوچستان و کرمان طرح کدینگ اجرایی نشده است، گفت: موضوعی که در روزهای اخیر مطرح شد این بود که به‌طور مثال مالک خودرویی در استان قم نتواند از کارت‌سوخت خود در استان دیگری استفاده کند اما چنین چیزی صحت ندارد.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی با تاکید بر اینکه هیچ سیاست جدیدی اعلام نشده و شرایط مانند گذشته است، اظهار کرد: از تابستان تا الان روال بدین‌شکل است که در هربار سوختگیری امکان دریافت بیش‌از ۴۰ لیتر وجود ندارد، البته این موضوع جدیدی نیست و از تابستان در کشور روال به همین شکل است.
او در ادامه اظهار کرد: کارت آزاد در تمام جایگاه‌ها وجود دارد، مالک خودرو می‌تواند هم از کارت خود و هم از کارت جایگاه استفاده کند و مشکلی وجود ندارد و هیچ اتفاق جدیدی رخ نداده است.
سالاری‌نسب درخصوص آخرین نتایج اجرای طرح کدینگ در استان سیستان‌وبلوچستان، گفت: این طرح به صورت پایلوت و در بعضی شهرها ازجمله زاهدان و زابل اجرایی شده است و به بقیه استان‌ها ارتباطی ندارد. این طرح می‌تواند شلوغی جایگاه‌ها و سوءاستفاده از کارت‌های شخصی را مدیریت کند.
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان نیز در این باره بیان کرد: ازجمله دستاوردهای اجرای طرح کدینگ کاهش مصرف بنزین و نیز صف‌های مقابل جایگاه‌ها بوده، به‌طوری‌که در مهرماه 1402 در مقایسه با مردادماه، مصرف بنزین در استان حدود ۱۴میلیون لیتر کاهش یافته است. این کاهش مصرف با کنار گذاشته شدن کارت‌های سوخت موسوم به مهاجر (غیر از پلاک‌های استان کرمان)، تشدید نظارت‌ها بر فرآیند سوختگیری و دیگر اقدامات رخ داده است. البته قاچاق سوخت همچنان ادامه دارد چه سازمان‌یافته و چه به‌صورت خرد که هرازگاه تنها بخشی از کشفیات آنها به‌گوش می‌رسد و عزم ملی و همگانی برای مقابله با آن نیاز است که مدیران استان هم البته برسر آن اجماع کرده‌اند.
لزوم اطلاع‌رسانی دقیق درباره طرح «کدینگ»
رئیس‌کل دادگستری استان کرمان نیز با اشاره به مشکلات طرح کدینگ برای برخی مسافران در کرمان گفت: اجرای این طرح نباید به صنعت گردشگری و جذب مسافر لطمه وارد کند. حجت‌الاسلام ابراهیم حمیدی طی نشستی با مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان گفت: تامین سوخت مردم، موضوع بسیار مهم و کلیدی است و نباید تصمیمات مدیران به‌گونه‌ای باشد که عرضه سوخت برای مردم سخت باشد و موجب نارضایتی در جامعه شود.
وی افزود: طرح کدینگ کارت‌های سوخت، مزایای فراوانی ازجمله در بحث کنترل و کاهش قاچاق سوخت و جلوگیری از تخلفات برخی جایگاه‌داران سوخت دارد؛ اما نباید اجرای این طرح، خللی در عرضه سوخت به مردم ایجاد کند که موجب برخی نارضایتی‌ها برای شهروندان شود.
رئیس شورای قضایی استان کرمان توجه به صنعت گردشگری و جذب مسافر در استان کرمان را مورد تاکید قرار داد و بیان کرد: در تعطیلات عید فطر و ابتدای سال، اجرای طرح کدینگ در استان کرمان مشکلاتی برای برخی مسافران در تامین سوخت خودروهایشان به وجود آورده بود و باید اطلاع‌رسانی دقیق‌تری در این رابطه ازسوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی به مسافران در خصوص استان‌هایی که طرح کدینگ در آن ها اجرا شده است، می‌شد.
نماینده عالی قوه قضاییه در استان کرمان تاکید کرد: سه مقوله ترویج فرهنگ استفاده از سوخت، گسترش فرهنگ استفاده از گاز CNG و مبارزه بی‌امان با قاچاق سوخت باید در اولویت کار قرار گیرد.
وی افزود: شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی باید تقویت و گسترش جایگاه‌های CNG را در دستور کار خود قرار دهد و کمبود، تعطیلی و شلوغی جایگاه‌های عرضه سوخت گاز به هیچ وجه قابل‌قبول نیست.
حجت‌الاسلام حمیدی بیان کرد: دستگاه قضایی برای حمایت از شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی موضوع مبارزه با قاچاق سازمان‌یافته سوخت را در دستور کار قرار داده است و اقدامات خوبی در این رابطه در استان کرمان صورت پذیرفته است.
وی با بیان اینکه مردم نباید برای تامین سوخت خود در جایگاه‌ها معطل بمانند، افزود: رسیدگی به تخلفات برخی جایگاه داران سوخت در دستور کار دستگاه‌های متولی قرار دارد.
حذف کارت سوخت مهاجر
سال گذشته، مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه کرمان با اشاره به اجرای طرح کدینگ با هدف جلوگیری از عرضه خارج از شبکه سوخت گفت: بعد از اجرای طرح کدینگ در جایگاه‌های عرضه سوخت استان کرمان، شاهد کاهش مصرف سوخت به بیش‌از ۴میلیون لیتر بوده‌ایم و امیدواریم با اجرای موفقیت‌آمیز این طرح ضمن اجرای سیاست‌های کلان شرکت، معضل قاچاق سوخت حل شود و به تدریج کارت‌سوخت مهاجر از استان خارج شوند.
سیدباقر نورالدینی با تاکید بر اینکه در طرح کدینگ عملا از ورود کارت‌های سوخت مهاجر به استان جلوگیری می‌شود، بیان کرد: تعداد زیادی کارت سوخت مهاجر از دیگر استان‌ها در منطقه کرمان وجود دارد که با رصدهای انجام‌شده بخش عمده این کارت‌ها از چرخه خارج شده است.