ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

محمدرضا فهمیزی عضو انجمن منتقدان سینما: به گزارش فیلم‌نت نیوز، «داریوش چرا ما اینقدر ترسوییم؟» این یکی از دیالوگ‌های کاظم (عباس جمشیدی فر) خطاب به داریوش (هادی حجازی فر) در بخشی از قسمت نخست سریال «داریوش» محصول اختصاصی فیلم نت است که در واقع محور و پایه اصلی داستان است و از همین رو هم آن را به اثری خاص و متفاوت در تاریخ سینما و تلویزیون ایران تبدیل می کند، البته نه از این بابت که ما تاکنون شخصیت ترسو در تاریخ آثار تصویری‌مان نداشته‌ایم ولی تقریبا تمام آنها در حد تیپ هایی کلیشه ای (و نه شخصیت) بوده اند از جمله جاهل یا لات های کوچه خلوت ترسویی که در فیلمفارسی های پیش از انقلاب عمدتاً مرتضا عقیلی یا در شاخه دیگری «میری» ایفاگر نقش آنها بوده اند. ترس های این آدم‌ها نه هیچ عمقی داشت و نه طبیعتاً قابل تحلیل روانکاوانه در نتیجه تنها ابزاری بودند برای خنده گرفتن از تماشاگر در حالیکه «ترس» یکی از پیچیده‌ترین (به لحاظ روانشناختی) خصلت های روحی انسان است که ابعاد و پیامدهای متعدد و گوناگونی دارد به همین دلیل اینگونه شخصیت ها نقشی کلیدی در ساختن درام های روانکاوانه برجسته در تاریخ سینما به ویژه فیلم های هیچکاک داشته اند از جمله نقش اسکاتی (با بازی جیمز استوارت ) در سرگیجه یا مارنی (با بازی تیپی هدرن) در مارنی و...

از این بابت شاید سریال «داریوش» بتواند در تاریخ تولیدات تصویری ایران نقش پیشرو را بازی کند چون اولاً داریوش و کاظم برخلاف فیلمفارسی های پیش از انقلاب، نقش های اصلی هستند نه فرعی و به علاوه ترس‌های آنها ریشه‌های عمیق روانشناختی دارد چون آنها در جغرافیای فرهنگی‌ای زیسته و رشد کرده‌اند که شجاعت نه تنها یک فضیلت بلکه یک الزام است. پسربچه ها در آن محله‌ها از همان کودکی در کوچه و خیابان دعوا را می آموزند و تجربه می‌کنند کما اینکه حتی سینا نوه دارویش هم با وجود سن کمش در شرایطی که پدربزرگش از ترس حمله دار و دسته سهیل در حال قالب تهی کردن بود و فرار کرد، در کنار مادرش می ایستد و در برابر توهین یکی از اراذل و اوباشی که برای گرفتن داریوش به خانه شان حمله کرده‌اند بی‌هیچ ترسی سنگ به سویشان پرتاب می‌کند. حتی مادرش هم چند دقیقه پیشتر دست تنها و فقط با یک چوب در حال مقابله با همان اراذلی بود که می‌خواستند از دیوار خانه اش بالا بیایند.

داریوش و کاظم علیرغم زندگی در چنین محله هایی به دلایلی که زمینه‌های روانشناختی دارد باز هم می ترسند. ترس و تسلیم دو روی یک سکه اند. وقتی می ترسی مسلوب الاختیار می شوی، وقتی مسلوب الاختیار شدی دیگر امکان و توانی برای مقاومت نداری پس تسلیم می شوی. آنها به دلیل ترس حتی تحقیر و خرد شدن غرورشان را هم می پذیرند مانند سکوت داریوش برابر درخواست نوه اش وقتی چاقو را به او می دهد و می گوید برو به مامان کمک کن اما او فرار می کند یا سکوت کاظم در برابر فریاد و تحقیرهای بهرام. اما با این‌حال تسلیم نمی‌شوند، برخلاف رضا (بابای سینا) که ترس چنان روح او را فلج کرده که عملا دیگر فقط یک موجود زنده است، نه انسان.

داریوش با وجود احتمال بالای خطر جانی برای نجات و محافظت دختر و نوه اش از ترکیه به ایران برمی گردد. او می ترسد حتی در همان سکانس نخست سریال هم با وجود سرما و برف وحشتناک برای رد شدن از مرز ترکیه و بازگشت به ایران، تنهایی به دل کوه می زند و پیشنهاد مرتضی (علی صالحی) برای ماندن تا بهتر شدن هوا را قبول نمی کند. کاظم با وجود همه خطرات ممکن اما هیچ جور دست از حمایت از داریوش برنمی‌دارد. او حتی کلاس ورزش های رزمی می رود اما باز نمی تواند بر ترس هایش غلبه کند. این مشکلی است که خیلی از ماها گرفتارش هستیم. می دانیم ایراداتی داریم (ترس یا هر چیز دیگری)، می خواهیم هم تغییرش دهیم اما نمی توانیم.

«داریوش» از راه این غلبه سخن می گوید اما یکی از عوامل مهمی که به انتقال این محتوای مهم سریال کمک کرده است، بازی های درخشان به ویژه توسط دو بازیگر اصلی آن است که هرگز تا پیش از این چنین نقشی را بازی نکرده بودند. ضمن اینکه درباره هادی حجازی فر نه تنها در اکثریت نقش هایی که پیش از این بازی کرده بود نقش آدم های مقتدر و قدرتمند را به عهده داشت بلکه این نقش کاملا مخالف فیزیک و چهره اش هم بود، نگاه کنید به صحنه ای که دوستان سهیل (رامین راستاد) با قمه و چاقو به خانه دخترش حمله کرده اند و او با حوله حمام و ریش نیمه زده شده در برابر نوه اش که می خواهد با چاقو از مادرش دفاع کند با گردنی کج و چشمانی که وحشت، عجز و شرم از آن می بارد به سینا می گوید ببخشید و فرار می کند یا کاظم در صحنه‌هایی که از سهیل در کارگاهش سیلی می‌خورد یا در مغازه بهرام برابر تحقیر و فریادهای او قرار می گیرد، بازی در سکوت و نگاه‌هایش بی‌نظیر است.

 

سریال داریوش محصول اختصاصی فیلم نت