معمای خانه سعدی؛ رازی که سال‌ها پابرجاست
اقتصاد ایران: شیراز-ارادتمندان سعدی شیرازی، همیشه کنجکاو هستند که ردپای این شاعر بزرگ را در مکان های مختلف بیابند خانه ای که در شیراز به خانه سعدی مشهور شده و بسیاری در پی گشودن رمز و راز این خانه هستند.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش خبرنگار مهر، در بافت تاریخی شیراز خانه‌هایی کهن چون نگین‌هایی بر انگشتری تاریخ می‌درخشند. کوچه‌های پیچ در پیچ این شهر، حکایت از روزگاری دارند که بزرگان ادب و فرهنگ در آن زیسته‌اند و آثار جاودانی آفریده‌اند. اما در میان این همه زیبایی و قدمت، خانه سعدی مانند رازی نهفته، سال‌هاست ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است.
خانه‌ای در شیراز به نام خانه سعدی شناخته می‌شود که معماری آن با دوره سلجوقیان مطابقت ندارد، اما عده‌ای آن را، خانه این شاعر پرآوازه معرفی می‌کنند. عده‌ای از اهالی منطقه معتقدند که بعد از زلزله‌های ویران‌کننده در سال‌های ۱۲۲۹ و ۱۲۶۹ این خانه بازسازی شده است. با وجود این، سقف این خانه به سبک معماری دوران زندیه و قاجاریه، آئینه و گچ‌کاری شده و هیچ شباهتی به یک بنای ۸۰۰ ساله ندارد.
برای بررسی صحت و سقم موضوع، کارشناس مسئول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: بر اساس کاوش‌های صورت‌گرفته درباره این خانه تاریخی، نقشه این خانه به بناهای قرن هفتم و هشتم هجری شمسی شباهتی ندارد.
سیامک بصیری با بیان اینکه قدمت این خانه تاریخی با توجه به کاوش‌های صورت‌گرفته به دوره قاجار برمی‌گردد، می‌افزاید: حیات سعدی در زمان حکومت سلجوقیان بوده، اما در خانه مذکور، نمادی از دوره سلجوقیان مشاهده نشده است.
وی در خصوص دلیل نام‌گذاری این خانه با نام سعدی، بیان می‌کند: احترام و ارزشی که بزرگان و اهالی این محله به سعدی، شاعر نامی ایران داشته‌اند، موجب شده است که بسیاری از اهالی شیراز و دوستداران فرهنگ و ادب این خانه را متعلق به او بدانند. مالک اصلی خانه نیز از علاقه‌مندان تاریخ و فرهنگ ایران است.
به عقیده این کارشناس، این مناقشات در سال‌های قبل از انقلاب نیز وجود داشته است. وی در این‌باره می‌گوید: در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی برای پایان دادن به مناقشات، پس از برگزاری چند همایش فرهنگی، این خانه را به نام سعدی نام‌گذاری کرده‌اند، اما طبق مطالعات انجام‌شده، بین این خانه در بافت تاریخی و دوران زندگی سعدی در قرن هفتم و هشتم ارتباطی وجود ندارد. این خانه با ارزش تاریخی که داراست، در ضلع جنوبی مسجد شهدا و در مجاورت خانه منطقی‌نژاد و خانه صبا قرار گرفته است.
بصیری در خصوص خانه‌های ثبت ملی شده در بافت قدیم شیراز، می‌گوید: بیشتر این خانه‌ها متعلق به دوران قاجاریه، زندیه و پهلوی است که با تلاش کارشناسان اداره میراث فرهنگی استان در حال مرمت و نگهداری است.