ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، جنگ اوکراین یکی از پیچیده‌ترین و پرتنش‌ترین درگیری‌های قرن بیست و یکم است. این تنش که در سال 2014 آغاز شد و با تهاجم نظامی روسیه در سال 2022 به اوج خود رسید، نه تنها بر سرنوشت اوکراین بلکه بر روابط بین‌المللی و نظم جهانی نیز تاثیرات عمیقی داشته است. یکی از اصلی‌ترین عوامل این تنش‌ها، نقش غرب و ناتو در تحریک این بحران بوده است.

نقش غرب در آغاز جنگ اوکراین

غرب به ویژه ایالات متحده و ناتو، از ابتدا با حمایت‌های نظامی و سیاسی از اوکراین، نقش موثری در تشدید تنش‌ها داشته اند. ارسال تسلیحات پیشرفته و مشاوره‌های نظامی به ارتش اوکراین که در چند سال پیش از اقدام نظامی روسیه در تقابل نظامی با مناطق شرقی دونباس و لوهانسک بود در کنار تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه، منجر به واکنش شدید روسیه شد.

این تحریم‌ها شامل محدودیت‌های مالی، تجاری و انرژی و هدف آن‌ها تضعیف اقتصاد روسیه و فشار بر دولت این کشور برای تغییر سیاست‌هایش بوده است.

غرب به اوکراین کمک‌های نظامی و مالی گسترده‌ای ارائه کرده است. این کمک‌ها شامل ارسال تسلیحات، تجهیزات نظامی و همچنین کمک‌های مالی برای حمایت از اقتصاد و دولت اوکراین بوده است.

کشورهای غربی مکرراً حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرده و بر حمایت تسلیحاتی از اوکراین تاکید کرده‌اند. نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل و ناتو نیز در این راستا بیانیه‌های حمایتی صادر کردند. کشورهای غربی تا چند ماه پیش تلاش‌های دیپلماتیکی برای کاهش تنش‌ها و پیدا کردن راه‌حلی صلح‌آمیز برای بحران اوکراین انجام دادند و مذاکرات و گفتگوهای متعددی با مقامات روسیه و اوکراین برگزار شد، اگرچه این تلاش‌ها در ابتدا به نتیجه ملموسی نرسید.

در این میان، تلاش‌های اوکراین برای عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا که به عنوان تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی روسیه تلقی می‌شد، تنش‌ها را به اوج رسانده است.

رادیکالیسم غرب و تاثیر آن بر روسیه

رادیکالیسم غرب به مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و سیاست‌های تندروانه در کشورهای غربی اشاره دارد که ممکن است شامل لیبرالیسم افراطی، ناسیونالیسم و یا حتی سیاست‌های مداخله‌جویانه و تهاجمی باشد. این تفکرات می‌توانند در حوزه‌های مختلفی نظیر اقتصاد، سیاست خارجی، فرهنگ و امنیت بروز کنند.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، غرب به ویژه ایالات متحده تلاش کرد تا نفوذ خود را در مناطق سابق شوروی و شرق اروپا گسترش دهد. گسترش ناتو به شرق اروپا و پذیرش کشورهای جدید به این ائتلاف نظامی، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد تنش بین روسیه و غرب بوده است.

روسیه این اقدامات را تهدیدی مستقیم به امنیت ملی خود تلقی و با اعمال تحریم‌های اقتصادی توسط غرب علیه روسیه پس از رویدادهایی نظیر الحاق کریمه به روسیه در سال 2014 و جنگ اوکراین در سال 2022، تاثیرات اقتصادی چشمگیری بر روسیه داشته‌اند. این تحریم‌ها به کاهش ارزش روبل، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و تضعیف اقتصاد روسیه منجر شده‌اند.

از نظر سیاسی، روسیه همواره سیاست‌های غرب را به عنوان تلاشی برای تضعیف و محاصره خود تلقی کرده و در واکنش به این سیاست‌ها به سوی تقویت روابط با کشورهای غیرغربی رفته است. روابط اخیر با کره شمالی، هند و چین از این اقدامات روسیه به شمار می‌رود.

رادیکالیسم غرب در برخی موارد به ترویج ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی که با سنت‌ها و ارزش‌های روسیه متضاد هستند، منجر شده است. این موضوع باعث شده تا روسیه با تأکید بر ارزش‌های سنتی خود، تلاش کند در مقابل نفوذ فرهنگی غرب مقاومت کند.

رسانه‌ها و  تبلیغات دولتی در روسیه نیز به تقویت این نگرش‌ها و نشان دادن غرب به عنوان دشمن و تهدیدی برای ارزش‌های ملی کمک کرده‌اند. سیاست‌های تهاجمی و مداخله‌جویانه برخی از کشورهای غربی در نقاط مختلف جهان، نظیر غرب آسیا، باعث شده تا روسیه نگرانی‌های امنیتی بیشتری داشته باشد و بر توسعه و تقویت توان نظامی خود تأکید کند.

حضور نظامی روسیه در سوریه و حمایت از رژیم بشار اسد، یکی از واکنش‌های روسیه به سیاست‌های مداخله‌جویانه غرب در خاورمیانه (غرب آسیا) بوده است. در ماه‌های اخیر، رویکرد غرب نسبت به جنگ اوکراین رادیکال‌تر شده است.

ارسال تسلیحات سنگین‌تر و پیشرفته‌تر به اوکراین و هدف قرار دادن خاک روسیه با استفاده از این تسلیحات، روسیه را به واکنشی شدیدتر واداشته است. این اقدامات، نه تنها تنش‌ها را کاهش نداده، بلکه وضعیت را پیچیده‌تر و خطرناک‌تر کرده است.

روسیه اکنون به صراحت اعلام کرده که اگر اوکراین به عضویت ناتو درآید، نابودی آن را در نظر خواهد گرفت. به طور کلی رادیکالیسم غرب تاثیرات گسترده‌ای بر روسیه داشته که این تاثیرات نه تنها در حوزه اقتصادی و سیاسی بلکه در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و امنیتی نیز مشهود است.

واکنش روسیه به این تاثیرات، به شکل تقویت روابط با کشورهای غیرغربی، افزایش توان نظامی و تأکید بر ارزش‌های ملی و سنتی، نشان‌دهنده تلاش این کشور برای مقابله با نفوذ و فشارهای غربی است.

واکنش روسیه: از دفاع تا تهدید

واکنش روسیه به پیوستن اوکراین به ناتو و اقدامات نظامی شدید از سمت کرملین نشان‌دهنده تلاش این کشور برای حفظ نفوذ و کنترل خود در منطقه و جلوگیری از گسترش نفوذ غرب است.

این واکنش‌ها به شکل اقدامات نظامی، حمایت از جدایی‌طلبان و تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو نمود یافته‌اند. این تحولات تأثیرات عمیقی بر روابط بین‌الملل، امنیت منطقه و وضعیت انسانی در اوکراین داشته است.

روسیه همواره تاکید کرده که هدف اصلی‌اش حفظ امنیت ملی و جلوگیری از گسترش ناتو به مرزهایش است. در این راستا، مسکو پیشنهادات متعددی برای مذاکرات صلح و کاهش تنش‌ها مطرح کرد، اما پاسخ‌های غرب بیشتر به سمت تشدید تنش‌ها بود.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به تازگی تهدیدات جدیدی را مطرح کرده و اعلام کرد که اگر اوکراین به ناتو بپیوندد، روسیه اقدامات نظامی شدیدی را انجام خواهد داد. این تهدیدات، به ویژه در سایه همکاری‌های نظامی روسیه با کشورهای دیگر نشان‌دهنده تمایل مسکو به استفاده از تمامی ابزارهای موجود برای حفظ امنیت خود است.

سخن آخر

رویکرد رادیکال غرب و ناتو در بحران اوکراین، یکی از اصلی‌ترین عوامل تشدید تنش‌ها و افزایش خطرات نظامی در منطقه است. این اقدامات نه تنها به صلح و ثبات کمک نکرده‌اند، بلکه روسیه را به اتخاذ مواضع سخت‌تر و تهدیدات جدید واداشته‌اند.

در حالی که روسیه به دنبال کاهش تنش‌ها و دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز است، اقدامات تحریک‌آمیز غرب می‌تواند به جنگی وسیع‌تر و پرهزینه‌تر منجر شود. اقدامات یک‌جانبه و متقابل می‌تواند وضعیت را پیچیده‌تر کرده و به تشدید بحران‌ها منجر شود. تلاش‌های دیپلماتیک و مذاکرات بین‌المللی می‌تواند به کاهش تنش‌ها و ایجاد فضایی برای صلح و همکاری کمک کند.

یادداشت: معصومه محمدی کارشناس مسائل اوراسیا

انتهای پیام/