برنامه دولت‌های آینده برای توسعه گردشگری چیست؟
اقتصاد ایران: یزد تنها و اولین شهر جهانی ایران به شمار می‌رود که شاید انتخابات پیش رو، نقش به سزایی در رشد و رونق گردشگری آن یا شاید منجر به سرکوب این صنعت شود لذا از مسئولان ستادهای انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری در استان راجع به برنامه‌هایشان در خصوص توسعه گردشگری یزد پرسیدیم.
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، انتخابات یکی از مهمترین رویدادهای ملی هر کشوری است که میتواند سیاست گذاری و مبنای توسعه بخش‌های مختلف را تغییر دهد اما آنچه این بار در انتخابات و مناظره‌ها کم رنگ‌تر به نظر می‌رسید، توسعه گردشگری کشور بود، مسئله‌ای که امروزه در دنیا یکی از مهمترین بخش‌های در حال توسعه به شمار می‌رود ولی هنوز با وجود مشخص شدن اهمیت آن در کشور، جایگاه قابل توجهی ندارد.
یزد تنها و اولین شهر جهانی ایران به شمار می‌رود که شاید انتخابات پیش رو، نقش به سزایی در رشد و رونق گردشگری آن داشته باشد و شاید اگر توجهی به آن نشود، گردشگری این شهر سرکوب شود لذا از ستادهای انتخاباتی نامزدهای این دوره که احتمالا در دولت‌های پیش رو بتوانند نقش آفرین باشند، در مورد برنامه‌ی آنها در خصوص توسعه گردشگری یزد پرسیدیم و امیدواریم که این برنامه‌ها با تحقق دولت‌های مذکور همانند سنوات گذشته صرفاً شعاری برای کسب کرسی ریاست جمهوری نباشد و بتواند در دوران کرونا و پسا کرونا که این صنعت علاوه بر سایر مشکلات، آسیب قابل توجهی دیده است، بتواند راه خود را در سیاست کلان کشور پیدا کند و به جایگاه شایسته ای برسد.
تغییر ساختار دولت بر مبنای توسعه اقتصاد گردشگری
«مهران فاطمی» دبیر ستاد استانی آیت الله «سید ابراهیم رییسی» نامزد انتخابات ریاست جمهوری در یزد راجع به برنامه‌های این کاندیدا در مورد صنعت گردشگری خصوصاً اجرای این برنامه‌ها در استان یزد به خبرنگار ایسنا میگوید: یزد یکی از استان‌های پر ظرفیت در حوزه گردشگری است که به پشتوانه ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی، برندهای موجود و زیرساخت‌های ایجاد شده میتواند گردشگری را به یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصاد خود تبدیل کند.
وی اضافه میکند: افزایش بهره برداری از اقتصاد گردشگری با توجه به این که این صنعت سومین صنعت بزرگ دنیا پس از صنعت نفت و خودروسازی است، ضرورت دارد چرا که میتواند تاًثیرات قابل توجهی در توسعه اقتصادی و افزایش درآمدهای پایدار و ایجاد اشتغال ایفا کند.
وی با بیان این که تغییر ساختار دولتی با تگیه بر اقتصاد گردشگری ضروری است، تصریح میکند: داشتن معاونت گردشگری استاندار برای یزد به عنوان شهری جهانی، گردشگر پذیر و گردشگر فرست ضرورت دارد و باید با ایجاد تغییر در ساختارهای مختلف دولت این مسئله نمود پیدا کند.
این مسئول به پیگیری مطالبات بخش خصوصی در حوزه گردشگری مانند لزوم پیگری تعطیلی پنج شنبه‌ها اشاره میکند و میگوید: باید چنین مسائلی به طور جدی دنبال شود چرا که تقویت بدنه گردشگری بدون بها دادن به مطالبات بخش خصصوی امکان پذیر نیست و دولت‌ها به تنهایی نمی‌توانند چنین صنعت مهمی را به ستون اقتصادی کشور تبدیل کنند.
وی با بیان این که در کشورهایی که گردشگری توسعه یافته، نرخ بیکاری بسیار پایین است، میگوید: گردشگری بهترین ابزار صلح و دوستی و تعاملات فرهنگی و اجتماعی با جهان است لذا توسعه گردشگری داخلی میتواند به نزدیکی و دوستی اقوام مختلف ایرانی به یکدیگر منجر شود که خوشبختانه یزد با تکیه بر زندگی مسالمت آمیز ادیان و سکونت قومیت‌های متعدد ظرفیت خوبی برای بهره‌برداری دارد.
فاطمی با بیان این که سرزمین پهناور ایران، دارای منابع و ظرفیت‌های گسترده و کم‌نظیر گردشگری از لحاظ تاریخی، فرهنگی و طبیعی است، میگوید: لزوم توجه ویژه به ظرفیت‌های گردشگری داخلی در راستای ایجاد نشاط اجتماعی و اشتغال پایدار در کشور و توجه ویژه به فرصت‌های ارزشمند گردشگری سلامت و گردشگری مذهبی در کشور از مهمترین این مسائل به شمار می‌رود.
لزوم تقویت گردشگری سلامت و مذهبی- معنوی
سخنگوی ستاد این کاندیدای ریاست جمهوری با اشاره به این که هر دو فرصت گردشگری سلامت و مذهبی- معنوی در یزد باید تقویت شود، میگوید: یزد از ظرفیت‌های بالفعل هر دو بخش برخوردار بوده که باید این ظرفیت‌ها را با برنامه‌ریزی و تقویت نیروی انسانی درست به کار بندد.
وی با بیان این که بروزرسانی ساختار کسب و کار شبکه بزرگ هتل‌های کشور و حمایت از هتل‌داران برای استمرار فعالیت‌های حرفه‌ای و همچنین حمایت ویژه از اقامتگاه‌های بوم گردی و سنتی، به ویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته از جمله برنامه‌هاست، میگوید: پیشگیری از ایجاد و گسترش مهمانسراهای دولتی و ساماندهی خانه‌های مسافر و واگذاری کامل تصدی‌گری هتل‌داری و اماکن اقامتی به بخش خصوصی از جمله این مسائل به شمار می‌رود.
فاطمی با بیان این که ایجاد صندوق حمایت از صنعت گردشگری و حمایت‌های بیمه‌ای در مواقع بحرانی مثل شیوع بیماری کوید و تاًسیس و راه اندازی اتاق گردشگری ایران با حضور و مشارکت کلیه فعالان این بخش از دیگر برنامه‌های صنعت گردشگری محسوب می‌شود، عنوان میکند: یزد میتواند آغازکننده این جریان‌ها باشد و به عنوان شهری جهانی باید گردشگری خود را با تقویت جدی بخش خصوصی به اقتصاد پویای استان یزد تبدیل کند.
وی با بیان این که در آیات نورانی قرآن کریم شاهد بیان اهمیت سفر هستیم، میگوید: این مسئله منجر به آموختن و عبرت گرقتن می‌شود و به نوعی میتوان گفت سفر باعث تعالی و تکامل است لذا عالی‌ترین دلیل بر اهمیت سفر نیز این آیات مبارک است.
وی اضافه میکند: رهبر معظم انقلاب نیز در خصوص استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی گردشگری می‌فرمایند: «من تصورم این است که اگر مسئولین کشور بتوانند از همین مسئله گردشگری به شکل درست، با تبلیغات و جهت‌گیری صحیح استفاده کنند، درآمد آن کشور را از همه معونه‌های دیگر بی‌نیاز میکند»، البته ایشان در خصوص میراث فرهنگی کشور نیز می‌گویند: «آثار تاریخی و باستانی نشان دهنده اوج هنر معماری در میان این مردم در طول تاریخ بوده است، اینها چیزهایی است که گذشته تاریخی یک ملت را رنگ و رونق می‌بخشد و مردم می‌توانند گذشته، تاریخ و ریشه‌های خود را پیدا کنند.»
سیاست مرمت و احیا
به گفته دبیر ستاد ابراهیم رئیسی در استان یزد، رهبر انقلاب در مورد صنایع دستی نیز فرموده‌اند: «باید با سرمایه‌گذاری جدی صنایع دستی را رونق کامل داد و با سیاست‌گذاری صحیح راه ورود گسترده تولیدات هنرمندان ایرانی را به بازارهای جهانی هموار ساخت.»
فاطمی در خصوص برنامه‌های این کاندیدا در حوزه میراث فرهنگی میگوید: استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد و جوامع محلی در راستای حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی کم نظیر کشور، توجه و حمایت ویژه از ساختارهای کسب و کار سازگار با توسعه پایدار در راستای حفاظت و بهره برداری از میراث فرهنگی و طبیعی و همچنین لزوم تجدید نظر در نظام حقوقی و نحوه تصمیم‌گیری موضوعات مرتبط با میراث فرهنگی و نگاه ویژه و پررنگ به جایگاه میراث فرهنگی کشور از جمله برنامه‌هاست.
وی سیاست‌گذاری در جهت مرمت و احیاء ابنیه تاریخی با مشارکت بخش خصوصی از طریق ایجاد مشوق‌های مالی و معنوی را یادآور می‌شود و می گوید: هویت بخشی به سیمای شهر و روستا و بازآفرینی و روزآمدسازی معماری ایرانی – اسلامی نیز جزو برنامه‌هایی است که اجرایی خواهد شد.
این مسئول به پیگیری اختصاص بودجه‌ای ویژه بافت جهانی نیز اشاره و اظهار میکند: توسعه متوازن شهر یزد با حفظ بافت تاریخی خصوصا عرصه جهانی، جذب اعتبار و کمک به احیای سکونت و گردشگری در آن جزو دیگر برنامه‌هاست.
این مسئول به توجه این کاندید به کاربردی سازی و تجاری سازی صنایع دستی از طریق انجام فعالیت های علمی و ترویجی و گسترش خانه‌های خلاق صنایع دستی به عنوان کریدورهای اصلی تجاری سازی صنایع دستی اشاره میکند و میگوید: حمایت‌های ویژه و موثر از کارآفرینان صنایع دستی، به ویژه کارآفرینانی که حوزه فعالیت خود را مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته و بانوان (بخصوص بانوان سرپرست خانوار) قرار می دهند.
وی تصریح میکند: صنایع دستی جهانی یزد مانند زیلو باید در این بخش مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته و برای جهانی شدن برندهای دیگری همچون شهر زیورآلات سنتی باید اقدام شود.
فاطمی حمایت جدی از توسعه کسب و کارهای مرتبط با صنایع دستی در فضای مجازی را یادآور می‌شود و میگوید: تفکیک هنرمندان هنرهای سنتی از تولید کنندگان صنایع دستی و انجام اقدامات حمایتی خاص هر کدام، توجه ویژه به ظرفیت‌های صنعت گردشگری به عنوان یکی از اصلی‌ترین بازارهای فروش صنایع دستی و حمایت از صنعت فرش دست‌باف ایران و کمک به احیا و رونق مجدد این هنر اصیل ایرانی از جمله این برنامه‌هاست.
گردشگری ایران از خانه تا جهان
«ونوس عامری» رییس ستاد «عبدالناصر همتی» دیگر نامزد این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، تعامل با همه جهان و شعار «از خانه تا جهان» را مطرح میکند و در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار میکند: این مسئله و تعامل در این زمینه میتواند موجب رونق گردشگری شود و جزو برنامه‌های این نامزد ریاست جمهوری، رونق اقتصادی بر پایه گردشگری مانند یزد، شیراز و اصفهان است و این تعامل میتواند پیشانی توسعه و رونق گردشگری باشد.
وی در مورد برنامه‌های این نامزد انتخاباتی، تقویت زیرساخت های گردشگری به خصوص در استان ما که با تهدیدات محیط زیستی روبروست و ظرفیت رونق گردشگری دارد، یک مزیت نسبی بر مبنای اقتصاد دولت منتخب ایشان به شمار می‌رود به طوری که در مورد این مزیت نسبی می‌گویند؛ آنچه که توان و قابلیت دارید در نظر گرفته و بر پایه آن اقتصاد خود را تعریف کنید و محصولات و تولیدات هزینه ساز را که میتواند زیان بار باشد کنار بگذارید، لذا اولویت اول شهرهایی مانند یزد گردشگری خواهد بود.
عامری با بیان این که شعار این کاندیدا از خانه تا جهان است، تصریح میکند: هیچ کاندیدایی در این حد روی روابط بین الملل که پایه و اساس و رونق گردشگری است، تاکید ندارد.
وی اضافه میکند: ایجاد زیرساخت‌های ارتباط بین‌الملل، تعامل گسترده با جهان و دعوت از تمام مردم دنیا برای سفر به ایران و همچنین ایجاد زیرساخت‌هایی برای امکان سفر ایرانیان به تمام دنیا از جمله این برنامه‌هاست تا ارتباطی دو طرفه در گردشگری ایران جریان خواهد گرفت.
وی با بیان این که اقتصاد ایران با این روند به سمت امنیت خواهد رفت، میگوید: این مسئله منجر به ایجاد فضایی امن و با ثبات ارز می‌توانند فضای گردشگری را رونق دهند.
گردشگری راه نجات یزد بی‌آب
این مسئول با بیان این که براساس نگاه یک اقتصاددان، هر شهر باید براساس توانایی‌های خودش رشد کند، میگوید: گردشگری بالاترین قابلیت و ظرفیت یزد به شمار می‌رود لذا به طور یقین با روی کار آمدن این دولت، میتوان رونق گردشگری یزد را به عنوان چشم اندازی برای توسعه و رشد اقتصادی یزد تبدیل کرد.
عامری با اشاره به این که دکتر همتی در خصوص مسئله آب استان یزد صحبت‌هایی جدی داشتند، عنوان میکند: برای کل ایران و خصوصاً یزد که در اولویت مباحث آب قرار خواهد گرفت و حتما باید در مصرف آب صرفه جویی کنیم لذا با این روند، رویکرد به سمت توسعه گردشگری پیش خواهد رفت.
وی با بیان این که یزد تنها شهر میراث جهانی در کشور است، میگوید: تهدیدهای محیط زیستی امکان حرکت به سمت توسعه بیشتر صنایع دیگر را به یزد نمی‌دهد لذا رویکرد توسعه یزد گردشگری خواهد بود.
یزد باید بلاد گردشگری جهان شود
«مهدی بندگار» رئیس ستاد مرکزی دکتر «محسن رضایی» از دیگر کاندیداهای ریاست جمهوری در استان یزد راجع به دیدگاه‌های این ستاد در بخش صنعت گردشگری استان، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار میکند: تجربه گویای موفقیت کشورهایی مانند ترکیه با وجود تحریم‌ها و مشکلات متعدد است و ضروری است که کشور ما نیز از ظرفیت‌های موجود بیشترین بهره برداری را داشته باشد.
وی به ظرفیت‌های یزد در حوزه گردشگری اشاره میکند و میگوید: یزد میتواند به بلاد گردشگری ایران و جهان تبدیل شود همانطور که تاکنون نیز در این عرصه به خوبی خودنمایی کرده است لذا اگر به نتایج سرمایه‌گذاری در این صنعت پررونق و بی‌نیاز به آب و بدون آلودگی زیست محیطی توجه کنیم و مسائلی مانند تسهیل ورود گردشگران خارجی و داخلی را در نظر داشته باشیم، می‌توانیم نتایج مثبتی را رقم بزنیم.
وی در خصوص نتایج بررسی شده در این رابطه نیز تصریح میکند: کسب درآمد ارزی از توریست خارجی و رونق کسب و کار از طریق گردشگری داخلی و ایرانگردی، معرفی و تربیت مبلغ رایگان برای فرهنگ و تمدن ایران و دستاوردهای انقلاب اسلامی و همچنین شکستن جو مسمومی که مافیای رسانه‌ای غربی در قالب طرح ایران و اسلام هراسی پدید آورده‌اند از برنامه‌های این کاندید ریاست جمهوری است.
این مسئول دمیدن روحیه نشاط و شادابی بین هموطنان و به ویژه خیل جوانان تحصیل کرده و جویای کار در این بخش بزرگ توریسم و کمک‌های گردشگران داخلی و خارجی و حتی سرمایه گذاری آنها در این بخش را یادآور می‌شود و میگوید: تامین بودجه غیر از درآمدهای دولتی برای حفظ و مرمت ابنیه و میراث فرهنگی، انتقال اندیشه فناوری آداب و رسوم از گذشته به امروز و حس خوش غرور ملی به داشته‌ها وفرهنگ غنی گذشتگان آشتی بین نسلی ایران اسلامی که گنجینه بزرگی داریم.
وی با بیان این که رونق و گردش انسانی در بافت سنتی میتواند نقاط قرمز امنیتی (بافت‌های خالی از سکنه و متروک و مزبله‌ها)تبدیل شود، میگوید: ایجاد رغبت سکونت در محلات قدیمی و بافت سنتی خالی از ساکنان بومی یا مامن مهاجران ایرانی و غیرایرانی از برنامه‌های دیگر است که البته باید در این باره متناسب با فرهنگ و اقتصاد و اشتغال مردم مشوق‌ها و برنامه ریزی‌های جامعی انجام شود.
وی با بیان این که بافت تاریخی بستری آماده برای توسعه اشتغال و اقتصاد است، میگوید: این بستر نه تنها میتواند ظرفیت مناسبی برای صرفه جویی در حوزه هزینه‌کردها برای توسعه حواشی شهرها باشد بلکه میتواند با توسعه حمل و نقل پاک، گردشگری و رونق مشاغل خانگی و هنر-صنعت‌ها خصوصا صنایع دستی بومی رونق اقتصادی را به همراه داشته باشد.
بندگار در تکمیل سخنانش اظهار میکند: بدیهی است محدودیت بودجه‌های دولتی و سیستم بروکراسی، بافت قدیم را از فرصت به چالش تبدیل ساخته و لازم است اختصاص هزینه‌های لازم برای توسعه متناسب در این بخش، تامین امنیت و رفاه و توسعه اشتغال مورد توجه جدی قرار گیرد.
این مسئول با بیان این که توجه به صنعت گردشگری توجه به گنج‌های بر باد رفته و فرصت‌های از دست رفته را جبران میکند، میگوید: امروز ما شاهد رونق این صنعت در جهان با بیش از 80 میلیون شغل مستقیم و 250 میلیون مرتبط با کسب درآمدهای سرشار بالغ بر 1500 میلیارد دلار هستیم که سالانه نیز در جهان بیش از یک میلیارد و 500 میلیون نفر گردشگر در حال جابجایی هستند.
وی تاکید میکند: البته سهم ایران با وجود این همه ذخایر معنوی، فرهنگی و باستانی و اسلامی تنها 7 درصد است که جای تاسف دارد.
وی با بیان این که آیا علاوه بر فرصت‌های باستانی و اسلامی و با وجود ابنیه تاریخی مدیریت این بخش در کسب درآمد و ایجاد شغل کار سختی است؟ تصریح میکند: با برنامه‌ریزی و ابتکار عمل توسط تحصیل کردگان و متخصصان مرتبط محض و امکان پذیر است.
این مسئول به ظرفیت شهرستان‌ها و روستاهای یزد اشاره میکند و میگوید: روستاها اقتصادهای سبز و نهفته ای هستند که گردشگری میتواند اهرم توسعه اقتصادی شهرها با تکیه بر روستاها، مهاجرت معکوس و همچنین توجه به منابع طبیعی کشور و خصوصا شهرمان باشد.
وی با تاکید بر این که یزد با توجه به نداشتن منابع آبی نیازمند توسعه صنایعی مانند گردشگری است، میگوید: توسعه حمل و نقل، گردشگری و همچنین توسعه اقتصاد روستاها از مهمترین راهکارهایی است که میتواند به این شهر خشک و کویری کمک کند و باید برای آنها برنامه‌ریزی کرده و منابع لازم را در اختیار آنها قرار داد.
بندگار با بیان این که جاذبه‌های طبیعی کم نظیری مانند شیرکوه یزد باید مورد توجه جدی باشند، میگوید: نباید این ظرفیت‌ها نادیده گرفته شده و بعدا دستخوش معدن کاری و تغییرات نامتناسب با محیط زیست شود بلکه با توسعه گردشگری در این مناظق میتوان اقتصادی سبز با کمترین مخاطره به همراه داشت.
جهانگردی صنعت سبز و گنج روان
بندگار در ادامه نیز جهانگردی را صنعت سبز وگنج روان می‌داند و میگوید: تاریخ به ما میگوید جهانگردانی بزرگ تاریخ تمدن، فرهنگ معماری و شهرسازی را از تاریک خانه‌های فراموشی به ویترین جهان دانش وخرد آورده در انتقال و ساری‌سازی فرهنگ‌ها آداب و رسوم و دانش بشری نقش آفرین بودند.
وی اضافه میکند: با نقشی اساسی، حال بیندیشید این سیاحان بزرگ نبوده یا دیده و شنیده‌ها را ثبت نکرده بودند، انسان‌ها هرگز از پیشینه خود آگاه نبوده به خود نمی‌بالیدند یا فجایعی که صاحبان قدرت آفریدند، در زرق و برق تاریخ درباری جور دیگر نمود می‌یافت، اینجا راه جهانگیران با جهانگردان عوض می‌شود.
وی با بیان این که دنیا از اواخر قرن نوزدهم به صنعت توریسم روی آورد، میگوید: اواسط قرن بیستم دهکده‌ها و شهرهای توریستی بنا نهاده شد که پیشینه تمدنی با بناها و صاحب سبک معماری بودند، شهر موزه‌های باستانی را پدید آوردند آنجا که زادگاه یا مدفن مشاهیر بود را حفظ و به جهانیان نمایاندند.
این مسئول ادامه می‌دهد: کاری که در ایران مهد تمدن و گنجینه نفیس معماری، ابزار و وسایل و جواهرات در حد تفنن و تفرج بود و گردشگری نهایتش (ببین و برو) بود که متاسفانه اندیشیدن، تحقیق، تفحص، مرمت، حفظ و نگهداری خرج (افتابه شکسته) تلقی می‌شد.
وی با بیان این که از دهه 50 شمسی نگاه به صنعت گردشگری عوض شد، تصریح میکند: دهه 60 جنگ و دغدغه‌های اساسی مملکت اذهان را مشغول جاهای استراتژیک ساخت و در کنار آن تعبیر و تفکر توریست مبلغ ولنگاری و اشاعه فرهنگ غربی و مستشرقین جاسوسان بیگانه‌اند کلید خورد.
بندگار تصریح میکند: سارقان میراث فرهنگی از عهد قاجار بی‌رحمانه به خروج گنجینه گرانبها اقدام کردند و هویت ملی و سندهای علمی تاریخی و آنچه که به تعبیر غربی (آنتیک) یا به لفظ عامه (عتیقه) خوانده می‌شد را به یغما بردند، چه بسا حکومتی‌ها و آنانکه باید حفاظت و پاسداری کنند خود (شریک دزد و رفیق قافله) بودند.
بندگار به تغییر نگاه کنونی جامعه به گردشگری اشاره میکند و میگوید: مفاهیمی چون محیط زیست و حفظ میراث فرهنگی زبانزد دولتمردان شده و حتی دولت خود را دولت سبز یا محیط زیستی می‌خوانند که فقط لق لقه زبان است.
وی اظهار میکند: می‌بینیم در دولت مدعی بزرگترین ضربات و کمترین بودجه‌ها در نظر گرفته می‌شود و این اواخر بیماری جهانگیر کرونا و تبعات آن از جمله بی‌تدبیری اقتصادی دولت و اشخاص و شرکت‌ها آخرین میخ را بر تابوت این صنعت کوباندند.
این مسئول با بیان این که امروز ایران مردی بلند همت می‌خواهد، میگوید: باید این فرد، مقتدر، سالم، اهل میدان با نگاه علمی و اقتصادی و دارای وجاهت خاص بین اقشاری که از گردشگری واهمه دارند بیاید و صنعت گردشگری را جایگزین صنعت نفت کند.
وی این شخص را دارای دغدغه مردم و مشارکت آحاد مردم در سرنوشت خود می‌داند و میگوید: واگذاری مدیریت کلان اقتصادی استان‌ها را به هر استان با برنامه‌های منطقه‌ای پیش‌بینی و اقدام کند.