ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

انواع مختلف آن کدامند؟ هنگام خرید دیگ بخار، چه نکاتی باید مدنظر قرار گیرد؟ چه مواردی بر قیمت دیگ بخار اثرگذار است؟ یک تولیدکننده دیگ بخار باید چه اصولی را رعایت کند تا محصولی باکیفیت را روانه بازار کند؟ در ادامه مطلب ما را همراهی کنید تا به این سؤالات پاسخ دهیم.

دیگ بخار چیست؟

در تعریف کلی، دیگ بخار یا بویلر مجموعه‌ای از لوله ‌ها است که در آن‌، گرمای تولیدی به وسیله فرایند احتراق، به سیال (معمولاً آب) منتقل می شود و به تولید آب داغ و یا بخار آب می انجامد. در مرحله بعدی، بخار یا آب داغ فشرده، برای فرایندهایی مانند گرمایش و یا تولید نیروی محرکه استفاده می شود.

کاربرد دیگ بخار چیست؟

دیگ بخار، یکی از دستگاه های پرکاربرد در بخش عمده ای از کارخانجات صنعتی است. برای مثال در نیروگاه ها از بویلرهای صنعتی برای تأمین توان و ایجاد گرمایش استفاده می شود. از دیگر موارد استفاده از دیگ بخار می توان به انجام فرایند ضدعفونی در محیط های بزرگ مانند بیمارستان ها اشاره کرد. چربی زدایی در صنایع متنوع مانند تولید قطعات و تأمین نیروی محرکه در لوکوموتیوها از دیگر موارد کاربرد بویلر بخار است. صنایع تولید محصولات سلولزی مانند کاغذسازی، صنایع غذایی، صنایع نساجی، داروسازی، صنایع تولید لاستیک و پلاستیک و... از جمله دیگر صنایعی هستند که دیگ بخار در آنها مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از پرکاربردترین موارد مصرف دیگ بخار در سیستم های شوفاژخانه ساختمان ها است که از آن جهت گرمایش استفاده می شود.

قیمت دیگ بخار بسته به اینکه در چه صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد متفاوت است؛ چراکه ظرفیت و مقدار انرژی تولیدی آن باتوجه به انتظارات آن صنعت مشخص می شود.

انرژی مصرفی بویلر چیست؟

منابع انرژی متفاوتی در بویلر به کار می روند که از آن میان می توان به گاز، گازوئیل و مازوت اشاره کرد. برخی دیگ ها هم چندگانه سوز هستند و از 2 و یا 3 منبع برای تأمین سوخت خود بهره می گیرند. به هنگام خرید دیگ بخار، این نکته را در نظر بگیرید که تولیدکننده دیگ بخار، کلیه استانداردهای ملی و بین الملی را در ساخت دستگاه رعایت کرده باشد؛ چراکه مؤسسه استاندارد ایران، الزاماتی وضع کرده است که رعایت آنها، امکان بروز حادثه در دیگ ها را به حداقل می رساند.

انواع دیگ بخار کدامند؟

در معمول ترین دسته بندی، دیگ های بخار را به 2 نوع فایرتیوب و واترتیوب تقسیم بندی می کنند که هریک مزایای مختص خود را دارند. این دو نوع دیگ، بیشترین استفاده را در صنعت دارند.

دیگ بخار فایرتیوب یا لوله آتشی (fire tube)

در این نوع دیگ ها - که دارای یک پوسته و مجموعه ای از لوله ها هستند - گازهای گرم حاصل از احتراق از درون لوله ها عبور می کنند و ضمن تبادل گرما با آب جاری در پوسته، آن را به بخار تبدیل می کنند. نکته مهمی که در موقع خرید دیگ بخار باید مدنظر داشت این است که فشار فایرتیوب ها ندرتاً از ۲۰۰ psi  بالاتر می رود و برای دستیابی به فشار های بالاتر، باید استفاده از دیگ های واترتیوب را در دستور کار قرار داد.

هزینه ساخت بویلرهای فایرتیوب از سایر انواع دیگ های بخار کمتر است. علاوه بر این، فایرتیوب ها با داشتن سطح حرارتی مساوی، نسبت به سایر دیگ ها آب بیشتری در دیگ بخار خود دارند. خرید دیگ بخار فایرتیوب، اغلب جهت تولید بخار با حجم کم انجام می شود.

بویلر واترتیوب (boiler water tube)

طرز کار یک دیگ بخار واترتیوب (لوله آبی) به این شکل است که لوله هایی که در آنها آب جریان دارد، به وسیله شعله مشعل احاطه می شوند و به این صورت، حرارت به آب منتقل می شود و آن را تبدیل به بخار می کند. از مزایای واترتیوب ها می توان به توانایی تولید بخار با فشار بالا و بخار فوق گرم (Superheated steam) اشاره کرد.

واترتیوب ها از نظر ایمنی دستگاه هایی مطمئن هستند؛ چراکه همه قسمت های آنها جهت انجام تمیزکاری، بازرسی و تعمیرات، قابلیت دسترسی دارد. این دیگ ها به سبب بزرگی سطح تبادل حرارتی و سرعت چرخش آب، می توانند به سرعت تولید بخار آب کنند؛ از همین رو می توان آنها را تحت بار بسیار زیادی قرار داد. علی رغم مزایای ذکر شده، قیمت دیگ بخار واترتیوب بالاتر از سایر انواع است؛ لذا در صورت نیاز به فشار و حرارت کمتر، از فایرتیوب ها استفاده می شود.

نکات مهم در هنگام خرید دیگ بخار

ساخت و بهره برداری نامناسب از دیگ های بخار، می تواند منجر به بروز سوانح شود که دلیل این مسأله، فشار کاری بالای آنها است. اگر تولید کننده دیگ بخار، در ساخت دستگاه، الزامات تبیین شده از سوی اداره استاندارد را رعایت کرده باشد، می توان از خرید دیگ بخار اطمینان حاصل کرد. پس شرط لازم به هنگام خرید دیگ، دارا بودن نشان استاندارد ملی است. تعیین ظرفیت و فشار کاری مورد نیاز، قدم بعدی در خرید بویلر است. اکثر دیگ هایی که در ساختمان های مرتفع مسکونی و تجاری تعبیه می شوند، از جنس فولاد هستند و سه پاس حرارتی دارند؛ اما در آپارتمان های کم ارتفاع، از دیگ های چدنی هم استفاده می شود.

شرکت ماشین سازی حرارت بویلر ایران یکی از باسابقه ترین شرکت های تولید کننده دیگ بخار است که در کارنامه 30 ساله آن، پروژه های صنعتی بسیاری به چشم می خورد. رعایت استانداردهای ملی و جهانی و بهره گیری از تکنولوژی روز دنیا، دیگ های بخار بویلر ایران را به یکی از باکیفیت ترین و ایمن ترین دیگ های تولید شده در کشور تبدیل کرده است. به علاوه، قیمت دیگ بخار بویلرایران کمتر از سایر مراکز است؛ چراکه این شرکت با فروش مستقیم محصولاتش از درب کارخانه، واسطه ها را حذف کرده و قیمت مصرف کننده را پایین آورده است.