نقش صنعت دارو در اقتصاد و کسب درآمد کشورها
اقتصاد ایران: صنعت دارو به خصوص داروهایی با تکنولوژی بالا، با چالش‌های زیادی مواجه هستند که شاید بخشی از مشکلات و موانع، ناشی از تحریم ها باشد، اما مشکلات داخلی هم کمتر از تحریم‌ها نیستند.
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، صنعت داروسازی به عنوان یک صنعت استراتژیک در دنیا شناخته می‌شود که توانسته سهم زیادی در کسب درآمد و رشد اقتصادی برخی کشورها داشته باشد. اهمیت این موضوع وقتی نمایان می‌شود که بدانیم بعد از تجارت اسلحه، فروش دارو توانسته از جایگاه ویژه‌ای در مبادلات تجاری برخوردار شود.
این در حالی است که صنعت داروسازی کشورمان با توجه به جایگاهی که در تامین نیازهای دارویی کشور دارد، اما با مشکلات و چالش‌های زیادی در مسیر رشد و توسعه مواجه است که در شرایط تحریم‌ها، این وضعیت به مراتب سخت‌تر شده است. البته دست‌اندرکاران صنعت داروسازی کشور به خصوص تولید کنندگان داروهای با تکنولوژی بالا و «های تک»، معتقدند اگر مقررات دست و پاگیر داخلی نباشد، تولیدکنندگان می‌توانند به آسانی از سد تحریم‌ها عبور کرده و وارد رقابت با شرکت‌های قدرتمند خارجی شوند.
حسام‌الدین مدنی رئیس هیات مدیره و محمدرضا کاظمعلی دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران، به گوشه‌ای از مسائل و مشکلات تولید و صادرات داروهای بایوتک پرداختند.
بخش اول این میزگرد را با هم می‌خوانیم.
- وضعیت تولید داروهایی که از تکنولوژی بالایی برخوردارند، چگونه است؟
مدنی: از دو جنبه می‌توان این مسئله و چالش‌های بیوتکنولوژی بر کرونا را بررسی کرد. جنبه اول خارجی و دیگری داخلی است. جنبه خارجی مربوط به این می‌شود که در حوزه بین‌الملل به علت دشمنی که آمریکا با ما دارد و تحریم‌هایی که بر ما اعمال کردند، با موانعی برخورد می‌کنیم که شامل نقل و انتقالات ارزی برای خرید مواد اولیه است که به راحتی تهیه نمی‌شود. البته این نکته را همین جا عنوان کنم که مواد اولیه برای شرکت‌های بیوتک چندان جای نگرانی ندارد چون خودشان تولید کننده هستند، اما یک سری مواد جانبی و…، وجود دارد که باید آماده شود و در حوزه تولید بایوتک نمی‌گنجد. بنابراین باید خریداری شود. خریداری این مواد به مشکلات تحریم‌ها باز می‌گردد. آنچه تا به حال اتفاق افتاده این است که شرکت‌های بایوتکنولوژی به هر ترتیبی که بوده توانستند حتی با مشکلات فراوان، این موارد را تهیه کنند و هیچ گاه اجازه ندهند که کشور دچار کمبود شود.
از ابتدا تا به امروز هیچ وقت نشنیده‌اید که بگویند تولید دارو در کشور کم است. همیشه به موقع به تعهدات خود عمل کرده‌اند و توانسته‌اند خدمت رسانی به مردم را انجام دهند. این به این علت است که پایه دانش فنی در اینجا موجود است و دانش فنی را خلق می‌کنند. فرق دانش بایوتکنولوژی با داروهای شیمیایی این است که داروهای شیمیایی افزوده شأن در است و ما نمی‌توانیم برای داروهای شیمیایی بگوییم که همه داروهای شیمیایی را در داخل کشور تولید می‌کند. این مسئله برای کارخانجات و کشور نه امکان پذیر است و نه صرفه اقتصادی دارد. اما در بایوتک ارزش افزوده است که خلق می‌کند. بنابراین کمبودی احساس نمی‌کند و در توسعه هم پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته است.
بحث داخلی به این بر می‌گردد که برای اینکه شرکت‌های بایوتکنولوژی بتوانند برخی از موادی که در خارج وجود دارد را وارد کنند، نیازمند گرفتن ارز و مجوز هستند. گاهی عدم هماهنگی بین ارگان‌های دولتی بیشتر از تحریم‌ها آزار دهنده است. قوانین و مقرراتی گذاشته می‌شود که این قوانین فی‌نفسه برای بانک مرکزی خوب است اما الزاماً وزارت صنایع یا وزارت بهداشت و…، شاید نتوانند از آن قوانین تبعیت کنند. یک سری قواعد و مقرراتی را وزارت بهداشت می‌گذارد که ممکن است شرکت‌ها نتوانند از آن قواعد تبعیت کنند یا اگر رعایت کنند با تطویل زمان و مشکلات زیادی مواجه می‌شوند. عدم هماهنگی بین ارگان‌های داخلی و وزارتخانه‌های داخلی گاهاً ضربه و خسارتی بیشتر از تحریم‌های بین‌المللی دارد.
در جلسه سازمان توسعه صادرات گفتند که برای توسعه صادرات قوانین بگذاریم. پیشنهاد دادیم که قوانین قبلی و اضافه را حذف کنیم. مقام معظم رهبری فرمودند ما در اقتصاد مقاومتی دو نگاه داریم یک نگاه به درون (تکیه بر توانمندی داخلی) و یک نگاه به برون (توسعه صادرات). نگاه برون این نیست که ما التماس کنیم و جنس بخریم، بحث توسعه صادرات است و تمام کشورهای پیشرفته و توسعه یافته این دو کار را انجام می‌دهند.
فرآیند توسعه کره جنوبی، کشورهای آسیای جنوب شرقی، ژاپن، چین و…، همین موضوع است. البته این کشورها به علت نوع نگرششان به دنیا، مشکلی نداشتند و سرمایه گذاری به آنجا رفته اما الزاماً سرمایه گذاری خارجی نجات دهنده نیست. تکیه به درون و نگاه به بیرون نجات دهنده است. نگاه به بیرون یعنی باید صادرات داشته باشیم و صادرات را تسهیل کنیم. مسئله‌ای که امروزه مطرح می‌شود این است که می‌گویند صادرات را نظام مند کنیم. اگر صادرات را نخواهیم نظام مند کنیم باید چه کار کنیم. اجازه بدهید صادرات انجام شود، نظام مند یعنی چی.
شهید چمران می‌گفت که به من می‌گویند فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم. در صورتی که منظم‌ترین کارها را می‌کردم. اسمش جنگ‌های نامنظم است اما بر اساس اصول تاکتیکی جنگی برنامه‌ریزی می‌شد و کارا بود. در حوزه صادرات نیز باید این مسیر را داشته باشیم. ما نمی‌توانیم در قوانین و مقررات جاری که برای واردات کشور اهمیت دارد، صادرات داشته باشیم. باید قوانین و مقررات صادراتی بگذاریم.
زمانی در کشور مکتب خانه داشتیم. مکتب خانه کار خودش را می‌کند و کارایی خودش را داشت. در آن مقطع ایرادی نداشت. اما وقتی دانشگاه درست کردید دیگر دانشگاه نمی‌تواند مثل مکتب خانه باشد. صادرات ساز و کار دیگری دارد و با واردات فرق دارد. قواعد و مقررات واردات را نمی‌توان با صادرات تطبیق داد. بنابراین اگر بخواهد صادرات انجام شود با توجه به مؤلفه‌های اصلی در کشور ما مثل نفت که هر روز کمتر می‌شود و از خام فروشی به سمت توسعه صادرات برویم، راه تکنولوژی یکی از ظرفیت‌های اصلی کشور برای تأمین ارز است. یک گرم ماده بیوتکنولوژی ۱۱ هزار دلار است. چند بشکه نفت باید بفروشیم که ۱۱ هزار دلار شود.
تایوان و سنگاپور نفت ندارند، مگر توسعه سنگاپور به سرمایه گذاری خارجی منوط شده است؟! برعکس آن هم هست، آیا عربستان و امارات پیشرفته‌اند و توسعه پایدار دارند؟ خیر. ساختمان‌های شیک و شاپی سنتر که توسعه محسوب نمی‌شود. توسعه یعنی توسعه پایدار یعنی بتوانید در صحنه رقابت بین‌الملل با رقبای اصلی در محصولات رقابت کنید نه اینکه شاپی سنتر شوید. تایوان ۱۵۰ میلیارد دلار عروسک در سال پیش صادر کرده است. سنگاپور قطب آسیای جنوب شرقی است. اینها به این دلیل نیست که ما فکر کنیم چون سرمایه گذاری خارجی شده و چون ما سرمایه گذاری خارجی نداریم، بدبختیم.
ما در حوزه بایوتک، دارو، پتروشیمی و…، رقابت‌هایی در دنیا داریم. بنابراین به نظر من تکیه و توانمندی داخلی و نگاه به برون به گفته مقام معظم رهبری دو رکن اساسی است که بایوتکنولوژی می‌تواند نقش اساسی در این میان داشته باشد. متأسفانه در کشور آن طور که باید به بایوتکنولوژی اهمیت داده نمی‌شود. تسهیل قوانین با ایجاد قوانین و مقررات دو مقوله جدا است. نگاه اینکه مشکل را حل کنیم و بانک، سازمان و نهاد خودمان می‌خواهیم فلان کار را بکنیم و هر کسی می‌خواهد سفت ترین قواعد و مقررات را درست کند که شکست می‌خوریم. بنابراین همه از هم ایراد می‌گیریم و آن کار ایراد دار را انجام می‌دهیم. وقتی کنار هم هستیم بحث از توسعه، تمدن، بوروکراسی و اروپا و کشورهای دیگر می‌زنیم و در عمل هیچکس حاضر نیست ریسک کند.
- چقدر محصولات بایو تولید می‌کنیم و چه میزان ظرفیت صادرات داریم.
کاظمعلی: ما الان نزدیک به ۲۲ محصول حوزه بایوتک را تولید می‌کنیم. در دنیا بیش از ۱۵۰ مولکول دارویی در حوزه بایوتک داریم که در حوزه جهانی وجود دارد و ما از این ۱۵۰ مولکول دارویی ۲۲ محصول را تولید می‌کنیم و نزدیک به ۲۰ محصول دیگر در خط تولید توسعه شرکت‌های دارویی ما قرار دارد. به نوعی ما برنامه‌ریزی داریم ۴۰ محصول برتر در دنیا که در بیماری‌های صعب‌العلاج ساخته می‌شود و در دنیا گران قیمت است و می‌تواند برای کشور ما ارزبری زیادی داشته باشد، هدف تولید قرار داده‌ایم.
در این راستا اتفاقی که می‌افتد این است که معاونت علمی ریاست جمهوری در ۱۰ سال گذشته از شرکت‌های دانش بنیان حمایت زیادی کرده برای اینکه بچه‌های فارغ التحصیل وارد اکوسیستم حوزه بایوتکنیک شوند و با کار بر روی داروهای جدید هم نیاز داخلی کشور را تأمین کنند و هم اینکه بتوانند پتانسیل صادراتی ایجاد کنند. در فواصل سال ۹۶-۹۷ بیش از نیمی از صادرات کشور به مبلغ ۵۰ میلیون دلار مربوط به محصولات بایوتک بوده که در سال ۹۸ به ۳۰ میلیون دلار رسید و در سال ۹۹ احتمالاً به زیر ۲۰ میلیون دلار خواهد رسید.
عوامل مهمی در حوزه صادرات مواد بایوتک کشور نقش بازی می‌کند. جدا از بحث تحریم‌های بین‌المللی و کاهش مراودات بانکی، نکات دیگری مربوط به قوانین و مقررات داخلی کشور است. به طوری که در چند سال گذشته داروهای جدید وارد فهرست دارویی ایران نمی‌شود، وقتی دارویی وارد فهرست دارویی نشود قاعدتاً این دارو نمی‌تواند وارد مارکت و بازار شود و بنابراین قیمت گذاری نمی‌شود و همه اینها دست به دست هم می‌دهد که مبانی اولیه برای صادرات را از دست بدهید. چون وقتی می‌خواهید صادرات انجام دهید، کشورهای مقصد نیاز دارند که یک سری از مدارکی را به کشور نشان دهید که بگویید محصول داخلی است و در کشور خودتان در حال مصرف شدن است، وقتی فهرست دارویی ایران بسته می‌شود و دارویی وارد فهرست نمی‌شود و در بازار قیمت گذاری نمی‌شود طبعاً صادرات آن دارو و محصول دچار اشکال می‌شود. این یکی از موانعی است که بر سر راه صادرات داروهای بایوتک وجود دارد.
دغدغه دولت و وزارت بهداشت این است که وقتی محصولی وارد فهرست دارویی رسمی ایران می‌شود می‌تواند ایجاد درخواست ارز داشته باشد، فشار بیمه‌ها را ایجاد کند و از سمت دیگر نگاه ما علاوه بر تأمین نیاز داخلی کشور، نگاه بر اساس توسعه صنعت بایوتک است. با این نگاه صنعت بایوتک نمی‌تواند موفق شود، چون اگر دارویی را الان به فکر تولیدش نباشید در آینده نزدیک مجبورید با هزینه بسیار بالا واردات کنید و این موضوع ایجاد ارزبری می‌کند.
مصوبه‌ای را هیئت وزیران در تاریخ ۲۹/۰۲/۱۳۹۷ تصویب کرد که در ماده ۹ به صدور مجوز واردات برای داروهایی که در فهرست دارویی ایران نیستند، اشاره می‌کند. این مصوبه واردات این داروها را مجاز می‌کند. این مصوبه فقط برای داروهایی است که در لیست و فهرست دارویی ایران نیستند و پزشک تجویز می‌کند و با هزینه بیمار تهیه می‌شود.
- شرکت‌های بایوتک وابسته به ارز نیستند، چرا بود و نبود ارز ۴۲۰۰ تومانی برای آنها مهم است؟
مدنی: اگر این مسئله حذف شود قیمت گذاری آزاد می‌شود. به خاطر ارزی که می‌دهند می‌گویند که باید قیمت گذاری مطابق تعرفه صورت گیرد. مشکل اینجا بروز می‌کند که شرکتی که خارج می‌رود و به صورت محدود دارو می‌آورد (وزارت بهداشت به صورت محدود ۵ الی ۱۰ درصد اجازه می‌دهد دارویی وارد شود) با ارز ۴۲۰۰ وارد می‌کند و شرکت داخلی که تولید می‌کند می‌گوید ملزومات با ارز آزاد است و بخشی دیگر را با ۴۲۰۰ می‌دهید، ۴۲۰۰ را حذف کنید و وارداتی‌ها را هم حذف کنید و این‌طور رقابت صحیح می‌شود و شرکت‌های داخلی می‌توانند رقابت کنند.
- برخی اصرار دارند ارز ۴۲۰۰ تومانی بماند و از طرفی عده‌ای می‌گویند با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، رانت از بین می‌رود.
مدنی: تا وقتی که مملکت به مردم خود رانت بدهد، اشکالی ندارد. رانت برای این بد است که به جیب اجنبی نرود. بیمه و دولت به مردم رانت می‌دهند. ما می‌گوییم این ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کنید و به شرکت‌هایی که مواد را از خارج می‌آورند، پول ندهید. چون در واقع پول را از جیب مردم بر می‌داریم و در جیب اجنبی می‌گذاریم تا در اینجا تولید کند. ما می‌گوییم اجازه بدهید که خود این شرکت‌ها، پول مواد اولیه را پرداخت کنند. بیمه برای اینکه پول را بدهد، مستقیم به مردم می‌دهد و این ضد رانت است. ما می‌گوییم هیچ رانت و سوبسیدی به شرکت‌ها ندهید و اجازه بدهید خودشان آزاد وارد کنند و بفروشند، با بیمه توافق کنند و قیمت گذاری کنند. هم دردسر وزارت بهداشت کم می‌شود، هم پول به اجنبی نداده‌ایم و هم مردم به صورت مستقیم از پول دولت استفاده می‌کنند.
کاظمعلی: از سال ۹۶ تا ۹۷، هزینه‌های ما نزدیک به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد. در صورتی که میانگین دو سه سال گذشته در افزایش قیمت محصولات دارویی ما ۸ درصد بیشتر نبوده است. ما انتظار داریم قیمت گذاری ها اصلاح شود. درست است که میزان درخواستی ارز ما کم است اما خیلی از مواد اولیه برای تولید ماده اولیه تولید دارو مثل رزین ها، فیلترها و محیط‌های کشت و…، مؤثر است و گران قیمت است و اگر ارز دولتی این محصولات قطع شود، بر روی قیمت محصول به شدت تأثیر گذار خواهد بود. بنابراین یا دولت باید ارز دولتی این محصولات اولیه بایوتک را تأمین کند یا قیمت گذاری ها را تصحیح کند.
اگر بخواهید ارز را حذف کنید و یا اختصاص ارز را به تعویق بیاندازید و از سوی دیگر تولید کنندگان افزایش قیمت نداشته باشند تنها گروهی که ضربه می‌خورند، تولیدکنندگان هستند و این باعث می‌شود که کل تولید کنندگان آسیب ببینند. وقتی تولید کنندگان آسیب ببینند، ظرفیت تولید آسیب می بیند، طبعاً در جاهای دیگر سرمایه گذاری می‌کنند و همین بیماران و مردم باید در سال آینده این داروها را با هزینه‌های بالاتر از کشورهای خارجی وارد کنند. بنابراین اگر نیازی به حمایت است الان باید صورت گیرد. اگر قرار است ارزی حذف شود باید برای محصولات وارداتی نیز حذف شود و مابه‌التفاوت این ارز به بیمه‌ها تعلق بگیرد و تولید کننده هم تکلیف خود را بداند که باید با ارز آزاد مواد اولیه را تهیه کند، قیمت گذاری صحیح (ترجیحاً توسط بیمه‌ها) صورت گیرد تا بیمه‌ها بتوانند این محصولات را بیمه کنند و بیماران بتوانند از این محصولات استفاده کنند.
طبعاً نباید جلوی صادرات و افزایش قیمت و قیمت گذاری صحیح را بگیریم چون در این صورت تولیدکنندگان رو به ورشکستگی و نابودی می‌روند. در صنعت بایوتک ایران ۵۰۰۰ نیروی متخصص مشغول به کار هستند که طبعاً آسیبی که به این صنعت وارد می‌شود باعث سرخوردگی نیروهای جوان و تحصیل کرده می‌شود و باعث هدر رفت این نیروها و عزیمت به خارج می‌شود. یک نوع سرمایه گذاری در ۲۰ سال گذشته در صنعت بایوتک ما انجام شده و حیف است که این صنعت دچار آسیب شود.
مدنی: گردش مالی صنعت خودرو در کشور ۲۶-۲۷ میلیارد دلار است اما در صنعت دارو و تجهیزات دارویی حدود ۵ میلیارد دلار است. یعنی حدود ۶ برابر گردش مالی صنعت دارو، گردش مالی صنعت خودرو است. هیچکس به قیمت خودرو کاری ندارد. درصد کشته‌های فلان خودروی تولید داخل در جاده‌ها و در طی سال حساب کنید و درصد کسانی که در اثر دارو یا داروی اشتباه یا حتی تقلبی از دنیا رفته‌اند را مقایسه کنید. اصلاً قابل مقایسه نیست، اما چرا اینقدر روی دارو حساس هستند اما روی خودرو حساس نیستند. برای اینکه دارو توسعه پایدار ایجاد کرده اما صنعت خودرو توسعه پایدار ندارد. اگر توسعه پایدار داشت می‌توانست با هیوندا رقابت کند. در حالی که صنعت دارو و بایوتک ایران می‌تواند با دنیا رقابت کند. کشورهای مختلف، داروهای ایران را به لحاظ کیفیت نسبت به داروهای چین و هند بیشتر قبول دارند. ما از نظر توانمندی تولید داروهای بایوتک، مقام اول را در قاره آسیا داریم. در هیچ کشوری در قاره آسیا ۲۲ محصول بایوتک را تولید نمی‌کنند. اما چرا با این صنعت که می‌تواند با دنیا رقابت کند و بخشی از درآمد نفتی را جایگزین کند، این گونه برخورد می‌کنند؟ ما می‌توانیم جزو ۱۰ کشور برتر دنیا از نظر بایوتکنولوژی و دارو باشیم.
- اگر بوروکراسی اداری حذف شود تا چه میزان می‌توان به افزایش صادرات فکر کرد.
مدنی: خودرو آزاد می‌شود اما دارو آزاد نمی‌شود. اگر خودرو را مردم مصرف می‌کنند چرا قیمت خودرو آزاد است؟ می‌گویند به خاطر حساسیت مردم به سلامت است. مگر خودرو کمتر به مردم آسیب می‌رساند. آسیب‌های ناشی از خودروی ایرانی (به استثنای نقص جاده‌ها) را با داروی تقلبی یا بی کیفیت و کشته‌های این دو صنعت، با هم مقایسه کنید. دارویی که کیفیت ندارد، ماده موثره کمی دارد به جای اینکه یک استامینوفن بخورید مجبورید دو تا استامینوفن بخورید تا سردردتان خوب شود اما نمی‌کشد. اما خودرو این‌طور نیست و کسی که اقتصاد سلامت خوانده می‌گوید که این رانت است. اگر دولت مقداری از کارخانجات دارویی حمایت کند و این شرکت‌ها دارای جایگاه بین‌المللی شوند و آن وقت ارز حاصل از صادرات را از آنان پس بگیرد، متوجه اهمیت صنعت دارو در کشور می‌شویم.
کاظمعلی: کشورهای مقصد صادرات داروی ما پاکستان، عراق، سوریه، لبنان، ترکیه، مالزی، ویتنام، روسیه، اکراین، بنگلادش، مکزیک، آذربایجان و…، است و حدوداً به ۳۵ کشور صادرات دارو داریم.
پیشنهاد ما این بود که در مصوبه دولت علاوه بر واردات، بحث تولید داخل هم ایجاد شود. یعنی داروهایی که تولید داخل هم دارند به صورت تک نسخه وارد کشور شوند. یعنی دارویی که نیاز داخلی کشور است، تولید می‌شود و حالا با تجویز پزشک و هزینه خود بیمار، نسخه این دارو در مراکز محدود مثل ۱۳ آبان و هلال احمر خریداری شود. به این طریق دارو می‌تواند وارد کشور و شبکه توزیع شود و قیمت بگیرد و زمینه ساز صادرات این دارو می‌شود. چون این دارو در کشور به صورت محدود مصرف شده، قیمت گذاری شده و کشور مقصد می‌تواند از این دارو استفاده کند.
- چرا داروی تولید داخل وارد فهرست نمی‌شود؟
کاظمعلی: طبق سیاست وزارت بهداشت، داروهایی که در خط توسعه وجود دارند وارد فهرست رسمی دارویی ایران نمی‌شوند. ما مصوبه‌ای برای داروهای وارداتی داریم. ما یک سری داروهای وارداتی داریم که در لیست ما نیستند. گاهی نیاز است که پزشک آن را تجویز کند و بیمار با هزینه خود آن را تهیه می‌کند. این قانون به شرکت‌های تک نسخه‌ای اجازه می‌دهد که این دارو را وارد کنند و به دست مصرف کننده برسانند ولی در لیست دارویی ایران وجود ندارد. زمانی که این قانون در مصوبه هیئت وزیران تصویب می‌شد فکر نمی‌کردند که ما بتوانیم داروهای تک نسخه‌ای و داروهای بیماران صعب‌العلاج را تولید کنیم و ظرفیت تولید این داروها وجود دارد.
ما می‌توانیم همین نگاه که به داروهای وارداتی می‌شود که در لیست دارویی ایران وجود ندارد را برای داروهای جدید که در داخل تولید می‌شوند داشته باشیم. یعنی داروهایی که ایجاد می‌شوند وارد فهرست دارویی نشود ولی با نگاه تک نسخه‌ای که در خارج وجود داشت در داخل هم بشود و این دارو بتواند تک نسخه‌ای و به صورت محدود در ۱۳ آبان و هلال احمر توزیع شود و به فروش برسد.
ما معمولاً در صادرات به دو مدرک نیاز داریم. کشورهای مقصد به دو مدرک نیاز دارند. CPP که باید سازمان غذا و دارو آن را صادر کند و دیگری قیمت بازار مصرفی است. قاعدتاً اگر مصوبه هیئت وزیران برای داروهای تولید داخلی هم مدنظر قرار گیرد، در کشور مصرف خواهد شد و با توجه به مدارک، سازمان غذا و دارو می‌تواند آن را برای تولیدکننده داخلی جهت صادرات فراهم کند. این کار بسیار بزرگی است که هم می‌تواند به تولید کننده دارو، مصرف کننده کمک کند و هم راه صادرات را فراهم و هموار کند.
متأسفانه به این دلیل که دارو در داخل کشور مصرف و قیمت گذاری نمی‌شود، کشورهای مقصد هم تمایلی به خرید داروهای جدید ما ندارند. آنها ادعا دارند تا زمانی که این دارو در کشور خودتان مصرف نشود با چه هدفی می‌تواند در کشور ما مصرف شود.
- چند قلم دارو منتظر مجوز هستند؟
کاظمعلی: نزدیک به ۱۰ محصول داریم که منتظر ورود به فهرست دارویی ایران است.
- این ۱۰ محصول برای بیماران صعب‌العلاج است؟
کاظمعلی: در حوزه سرطان، روماتولوژی، التهابی است.
- فعلاً نمی‌شود در داخل آن را استفاده کرد؟
کاظمعلی: خیر. پرونده آنها آماده است که به سازمان غذا و دارو ارسال شود و مورد بررسی قرار گیرد. تولیدات صورت گرفته و منتظر مصرف است. نیاز است که سازمان غذا و دارو این پرونده‌ها را قبول کند و مورد بررسی قرار دهد و طبعاً مدت بالینی از سوی این سازمان اعلام شود و بعد از آن به بازار وارد شود. چون این داروها در لیست و فهرست دارویی ایران نیست سازمان غذا و دارو، پرونده این داروها را قبول نمی‌کند. درخواست ما این بود که این پرونده‌ها و داروها یک مسیر سریع برای صادرات محصولات بیولوژیک ایجاد کند تا این محصولات بتوانند صادر شوند.
مدنی: در حال حاضر در سال حدود ۱.۴ میلیارد دلار کاهش ارزبری داریم. اگر محصولات ما در کشور نبود دولت مجبور بود سالی ۱.۴ میلیارد دلار ارز به واردات این داروها اختصاص دهد. وقتی این صنعت این مقدار کاهش ارزبری ایجاد می‌کند کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار ارز از دولت می‌خواهد. شرکت‌های ما کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار ارز می‌گیرند و کاهش ۱.۴ میلیارد دلاری ارزبری ایجاد می‌کنند. در مورد صادرات هم صنعت بایوتک ما پتانسیل صادرات در سال حدود ۲۰۰ میلیون دلار را دارد که الان متأسفانه در سال ۹۹ به کمتر از ۲۰ میلیون دلار رسیده است.