خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: جنوب کرمان؛ سرزمینی که نامش با نخل‌های خرما و مرکبات شیرین گره خورده، این روزها در گرداب قاچاق سوخت دست و پا می‌زند.

قاچاق سوخت، بلای جان مردمانی شده که در اطراف جاده‌های منتهی به مرزهای شرقی و جنوبی کشور زندگی می‌کنند و یا از این جاده‌ها تردد می‌کنند آخرین این افراد هم ۱۳ عضو خانواده‌ای در جنوب کرمان بودند که در آتش قاچاق سوخت سوختند.

مرزهای طولانی، بیکاری فزاینده و فاصله از مرکز؛ مثلثی است که جنوب کرمان را به یکی از کانون‌های اصلی قاچاق سوخت تبدیل کرده است.

خبرنگار مهر نگاهی بر تأثیر قاچاق سوخت به جوامع محلی این مناطق انداخته است و این پدیده را بررسی می‌کند، صبح زود است، اما شرجی جنوب کرمان نفس‌گیر شده، در جاده خاکی اطراف «رودخانه شور»، رد لاستیک تانکرهای سنگین به وضوح دیده می‌شود.

خشکسالی، کشاورزی را نابود کرد سوخت کش شدیم

اینجا یکی از گذرگاه‌های معروف قاچاق سوخت به سمت مرزهای جنوبی و شرقی است.

نزدیک پمپ بنزین نیز، گروهی از جوانان نشسته‌اند. یکی از آنها که خود را محسن معرفی می‌کند، می‌گوید: من ۲۷ سال دارم و ۵ سال است راننده حمل بار هستم. وقتی می‌پرسیم منظور از بار چیست؟ سکوت می‌کند و سپس اشاره می‌کند: گاهی بار، بنزین است.

وی افزاید: کشاورزی داشتیم اما به خاطر خشکسالی و بی آبی رفتم سراغ رانندگی، بار هم نیست یا اینکه هزینه‌ها خیلی زیاد است به همین دلیل سوخت کشی می‌کنم. کاری ندارم صاحب سوخت کیه من تحویل می‌گیرم و نزدیک مرز هم تحویل می‌دهم. خودمان که نمی‌توانیم سوخت با این حجم تهیه کنیم، مالک بار افراد دیگری هستند.

صندلی‌های پژو را باز کردن و جای آنها مشک سوخت گذاشتم

محمد، هم دیگر جوان منوجانی است که می‌گوید: چند سال بیکار بودم، اما برای خرج خانواده ام مجبور شدم یک پژو بخرم و صندلی‌هایش را برداشتم و جای آنها مشک سوخت گذاشتم. خیلی‌ها به دلیل سوخت بری در جاده و تصادف جان خود را از دست دادند اگر من هم کار مطمئنی داشتم سوخت کش نمی‌شدم.

شوهرم در حین قاچاق سوخت فوت کرد

در یکی از محله‌های حاشیه‌ای کهنوج نیز، با زهرا که زن سرپرست خانوار است صحبت کردم، همسر او ۲ سال پیش در انفجار یک تانکر غیرمجاز جان باخته است.

او می‌گوید: شوهرم کارگر ساختمان بود، اما بعد از کاهش پروژه‌ها، مجبور شد با یک ماشین قدیمی کار کند و در یک تصادف جان خود را از دست داد. الان تنها محل امرار معاش ما حقوق کمیته امداد و یارانه است.

زمین‌های کشاورزی رها می‌شوند

یک کشاورز قدیمی در منطقه فاریاب هم می‌گوید: زمین‌های ما خشک شده است چاه‌ها آب ندارند اگر هم بتوانیم کشت کنیم دلال‌ها سود ما را به جیب می‌زنند. ما کشاورزی می‌کنیم دلال‌ها سود می‌برند و سوخت کشی هم می‌کنیم صاحب بار سود می‌برد.

علی گفت: بسیاری از همسایه‌ها زمین‌هایشان را رها کرده‌اند.

سوخت کشی بهتر از بیکاری است

علی هم پسر جوانی است که موتور ایژ دارد، او کنار یک موتورسیکلت فرسوده ایستاده و می‌گوید: هر شب، من و چند نفر از دوستانم، با موتور و با وصل کردن ظرف‌های پلاستیکی پر از بنزین، از مسیرهای کوهستانی و بیراهه می‌گذریم. می‌دانیم خطر دارد اما بیکارم، من دیپلم دارم و هشت سال است دنبال کار می‌گردم. آخرین پیشنهادم، کار در یک کارگاه با حقوق ماهیانه ۴ میلیون تومان و ۱۲ ساعت کار روزانه بود.

در یک خانه کاهگلی در اطراف قلعه‌گنج، فاطمه با دو فرزند خردسالش زندگی می‌کند. همسر او، دو سال پیش هنگام قاچاق سوخت با یک پژو ۴۰۵ به دره سقوط کرد. فاطمه می‌گوید: او یک کشاورز ساده بود. وقتی کار نبود، مجبور شد رانندگی و سوخت کشی را قبول کند. حالا من با دو بچه مانده‌ام و نمی دانم چطور زندگی این دو بچه را مدیریت کنم.

هم در صف سوخت معطل می‌شویم و هم قربانی سوخت کشی می‌شویم

حاج کریم یکی از کشاورزان قدیمی در جنوب کرمان است. او با نگرانی به باغ مرکباتش اشاره می‌کند: این زمین‌ها سال‌ها نان‌آور ما بودند. حالا هم آب کم شده، جوان‌ها هم وقتی می‌بینند سوخت کشی پول بیشتری دارد می‌روند سراغ این کار و کشاورزی را رها می‌کنند.

وی افزود: خیلی‌ها زمین‌هایشان را رها کرده‌اند جوان‌ها هم که دیگر حوصله کار سخت کشاورزی با درآمد کم را ندارند.

حاج کریم گفت: قاچاق سوخت اینگونه نیست که یک نفر از پمپ بنزین سوخت بگیرد و قاچاق کند این مساله غیر ممکن است چون ما فقط می‌توانیم از کارت سوخت استفاده کنیم و میزان محدود بنزین هم به مردم داده می‌شود معمولاً از سوخت کش‌ها فقط به عنوان فردی که محموله‌ای تحویل می‌گیرد و نزدیک مرز تحویل می‌دهد استفاده می‌شود.

دادستان کرمان: قاچاق سوخت به صورت شبکه ای انجام می‌شود

دادستان کرمان نیز امروز در نا کارآمد خواستن طرح کدینگ سوخت در استان کرمان گفت: قاچاق سوخت به صورت شبکه ای انجام می‌شود.

مهدی بخشی افزود: کدینگ به مشکلی برای مردم عادی تبدیل شده و نتوانسته جلوی قاچاق سوخت را بگیرد.

وی بر لزوم برخورد با سر شبکه‌های قاچاق سوخت تاکید کرد و افزود: برخورد با قاچاق سوخت باید با قاطعیت انجام شود و ما در این زمینه هیچ کوتاهی را قبول نمی‌کنیم.

در کنار انتقاد این روزهای مسئولان کرمان از طرح کدینگ سوخت، اما برخورد با شبکه‌های قاچاق نیز با شدت ادامه دارد.

به نظر می‌رسد مردم کرمان در حالی مجبورند برای سوخت گیری عادی خود در صف‌های طولانی منتظر بمانند که قاچاق سوخت از مسیرهای دیگر انجام می‌شود و باز همین مردم عادی هستند که هزینه قاچاق سوخت را می‌پردازند.

چند روز قبل بود که به دلیل تصادف یکی از همین خودروهای سوخت کش با یک خودروی سواری در جاده رمشک – قلعه گنج و حوالی روستای توریگ ۱۳ نفر جان خود را از دست دادند.

دلهره هر روزه از ترس سوخت کش‌ها

محمد یکی از اهالی این روستا به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه خانواده‌های ما که برای رفت و آمد بین روستاها از جاده‌ها استفاده می‌کنند هر روز دلهره برخورد با خودروهای سوخت کش را دارند.

وی افزود: این خودروها با سرعت بسیار زیاد در جاده‌های فرعی حرکت می‌کنند و بارها برای مردم محلی حادثه ساز شده‌اند.

زهرا دیگر ساکت روستای توریگ هم می‌گوید: ما برای تأمین سوخت موتور سیکلت های خودمان هم باید ساعت‌ها منتظر سوخت باشیم چرا در این وضعیت ما باید قربانی قاچاق سوخت شویم.

قاچاق سوخت این روزها به معضلی جدی تبدیل شده است و سیاست‌های مسئولان برای کنترل قاچاق سوخت مؤثر نبوده است.