علی شکاری در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر اینکه اثرات خشکسالی بر منابع طبیعی چندوجهی است، اظهار کرد: به‌طور کلی خشکسالی منجر به اثرات مختلفی بر منابع آب، خاک و پوشش گیاهی می‌شود که از ارکان اصلی منابع طبیعی به شمار می‌رود. از آن جمله می‌توان به کاهش سطح آب‌های سطحی، افت سطح آب‌های زیرزمینی، افزایش شوری و کاهش کیفیت آب، کاهش ظرفیت سدها و بروز مشکل در تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی اشاره کرد.

وی با بیان اینکه این وضعیت، افزایش رقابت برای دسترسی به آب و متعاقباً تنش‌های اجتماعی و اقتصادی را به دنبال دارد، ادامه داد: در حوزه خاک نیز شاهد افزایش فرسایش خاک، کاهش حاصل‌خیزی خاک‌ها، شور و قلیایی شدن خاک و کاهش نفوذپذیری هستیم. همچنین کاهش تراکم و تنوع گیاهی و یکنواخت شدن اکوسیستم‌ها، افزایش خطر آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع، تغییر الگوی چرای دام و افزایش پدیده بیابان‌زایی و حرکت شن‌های روان از دیگر پیامدهای مستقیم خشکسالی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌ رضوی با اشاره به شرایط استان و چالش‌های اقلیمی خراسان رضوی تأکید کرد: در سال‌های اخیر خراسان رضوی به دلیل تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت و مدیریت نادرست منابع آب با مشکلات جدی مواجه شده است. بارش‌های غیرمتمرکز و ناپایدار، افزایش دما و تغییر در الگوهای بارش به شدت بر منابع استان تأثیر گذاشته است، به‌نحوی که حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری استان نیز از این اثرات منفی متأثر شده است.

شکاری در ادامه به مهم‌ترین اثرات این بحران در حوزه تخصصی خود اشاره کرد و افزود: از مهمترین اثرات چالش‌های بحران آب و خشکسالی در این حوزه کاهش توان اکولوژیکی مراتع، فرسایش خاک، افزایش سطح کانون‌های بحران فرسایش بادی و مناطق تحت تأثیر بیابان‌زایی و مشکلات ناشی از آن است.

راهکارهای مدیریتی و جلب مشارکت خیرین

وی در راستای به حداقل رساندن اثرات منفی خشکسالی، به برخی راهکارهای مدیریتی و اجتماعی اشاره کرد و گفت: راهکارهای مدیریتی شامل مدیریت جامع منابع آب، پایش و پیش‌بینی خشکسالی با استفاده از مدل‌های اقلیمی، تخصیص هوشمند آب بین بخش‌ها و اصلاح سیاست‌های کشاورزی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان درباره اقدامات عملی  برای به حداقل رساندن اثرات منفی خشکسالی،  خاطرنشان کرد: بهینه‌سازی آبیاری در کشاورزی، تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی و مدیریت خاک و پوشش گیاهی از طریق اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی با کاشت گیاهان مقاوم به خشکی، مالچ‌پاشی و حفظ بقایای گیاهی برای جلوگیری از تبخیر و فرسایش و همچنین احیای مراتع و جنگل‌ها به وسیله نهال‌کاری و مدیریت چرا ضروری است.

شکاری نقش مردم و مشارکت آنان در حفظ منابع طبیعی را مهم دانست و گفت: راهکارهای اجتماعی از جمله جلب مشارکت‌های مردمی و افزایش آگاهی عمومی در مورد مصرف بهینه آب و حفظ منابع طبیعی نیز حائز اهمیت است. در این راستا، یکی از راهکارهای موفق دنبال شده توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، بهره‌گیری از ظرفیت مشارکتی خیرین و گروه‌های مردمی در اجرای مشارکتی طرح‌ها و پروژه‌های اجرایی است. ما از ظرفیت قانونی بند «ب» ماده ۲۹ برای واگذاری مسئولیت اجرای پروژه‌های مرتبط با منابع طبیعی به گروه‌های مردمی استفاده می‌کنیم.

تهدیدات و نقش آموزش برای آینده منابع

وی یادآور شد: مهم‌ترین تهدیدات پیش روی منابع طبیعی؛ تهدیدهای مربوط به منابع آب، پوشش گیاهی، خاک، تهدیدهای زیست محیطی و تنوع زیستی و همچنین تهدیدهای انسانی و مدیریتی است که لازم است در این باره چاره اندیشی شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با تاکید بر اهمیت تغییر رویکرد آموزشی گفت: تشویق مشارکت در طرح‌های حفاظتی و احیای منابع، آموزش مفاهیم پایه درباره منابع طبیعی و اقلیم از سنین پایین و اصلاح سرفصل‌های آموزشی کتب درسی دانش‌آموزان به همراه توانمندسازی جوامع محلی برای تصمیم‌گیری پایدار با نگاه بلندمدت از جمله حمایت از سیاست‌های حفظ منابع طبیعی، موجب شکل‌گیری جامعه‌ای آگاه و مسئول در برابر مدیریت منابع می‌شود.

انتهای پیام