به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،در حالی که نظام سلامت ایران با چالش‌های زیادی در تأمین دارو و تجهیزات پزشکی مواجه است، یکی از مشکلات جدی که در سال‌های اخیر بروز کرده، قاچاق معکوس دارو از ایران به کشورهای همسایه است. این پدیده ناشی از اختلاف قیمت دارو در ایران و کشورهای همجوار است که به گفته دکتر نقی شهابی‌مجد، معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان غذا و دارو، بستر اصلی شکل‌گیری قاچاق معکوس دارو به کشورهای دیگر شده است.

شهابی‌مجد در اظهارات خود، به نتایج بررسی‌های انجام‌شده در استان‌های مرزی اشاره کرد و گفت که دارو در ایران عمدتاً بر پایه ارز ۲۸۵۰۰ تومانی تأمین می‌شود. این اختلاف قیمت چشمگیر میان دارو در ایران و کشورهای همسایه، باعث شده است که برخی اقلام دارویی از مسیرهای غیررسمی و قاچاق از کشور خارج شوند. این روند علاوه بر ایجاد اختلال در عرضه داروهای داخل کشور، فشار زیادی به ذخایر استراتژیک دارویی وارد کرده و هزینه‌های زیادی را بر نظام سلامت تحمیل می‌کند.

وی افزود: «این مشکل به‌ویژه وقتی حادتر می‌شود که کمبود دارو در داخل کشور رخ می‌دهد و بازتأمین این داروها در شرایط موجود، فشار مضاعفی به ذخایر استراتژیک وارد می‌سازد.»

پیامدهای مالی قاچاق معکوس دارو به گفته دکتر شهابی‌مجد، قابل توجه است و می‌تواند آسیب‌های جدی به منابع مالی کشور وارد کند. او تأکید کرد که جلوگیری از خروج غیرقانونی دارو باید به‌عنوان یک اقدام ضروری برای مدیریت هزینه‌ها و جلوگیری از اتلاف منابع عمومی در نظر گرفته شود.

چالش‌ها و راهکارهای موجود

معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان غذا و دارو در ادامه، به عملکرد سامانه تیتک اشاره کرد که هدف آن ردیابی مسیر دارو از تولید یا واردات تا زمان تحویل به بیمار است. اما او هشدار داد که پس از تحویل دارو به بیمار، نظارت سازمان غذا و دارو بر روند توزیع و مصرف دارو محدود می‌شود.

جعل نسخه‌ها و دریافت دارو توسط افراد غیرمرتبط یکی از عوامل اصلی باز شدن مسیر قاچاق دارو به شمار می‌آید. دکتر شهابی‌مجد بر لزوم تقویت نظارت بر اصالت نسخه‌ها و کنترل بیشتر فرآیند توزیع دارو تأکید کرد و افزود: «با تقویت نظارت‌ها و برخورد با جعل نسخه‌ها، می‌توان تا حد زیادی از خروج غیرقانونی دارو جلوگیری کرد.»

تأمین به‌موقع دارو و همکاری دستگاه‌های مختلف

در نهایت، شهابی‌مجد بر لزوم تأمین به‌موقع داروها، به‌ویژه ذخایر استراتژیک مانند شیر خشک و تجهیزات پزشکی تأکید کرد. او اظهار داشت که برای جلوگیری از کمبود دارو و مشکلات بعدی، تأمین منابع مالی مورد نیاز، به‌ویژه ارز، باید به‌طور جدی پیگیری شود. همکاری و هماهنگی دستگاه‌های مرتبط در این زمینه نیز برای مدیریت بهتر بحران‌ها و جلوگیری از قاچاق دارو اهمیت زیادی دارد.

اختلاف قیمت دارو در ایران و کشورهای همسایه، یکی از دلایل اصلی قاچاق معکوس دارو از کشور است که مشکلات جدی برای نظام سلامت ایران به‌وجود آورده است. برای مقابله با این پدیده، علاوه بر تقویت نظارت‌ها و کنترل بیشتر بر فرآیند توزیع دارو، نیاز به همکاری میان دستگاه‌ها و تأمین به‌موقع منابع مالی برای واردات و تولید داروها احساس می‌شود.