به گزارش خبرنگار مهر، تهران این روزها شبیه شهری است که زیر هزار پرده خاکستری پنهان شده باشد. خیابان‌ها خلوت‌اند، پارک‌ها بی‌صدا، ورزشگاه‌ها نیمه‌تعطیل و میدان‌ها بدون رفت‌وآمد. مردمی که معمولاً صبح‌ها با عجله از خانه بیرون می‌زنند حالا بیشتر در خانه مانده‌اند البته نه از سر راحتی بلکه از ترس هوایی که نفس کشیدن را دشوار کرده است.

آلودگی هوا دیگر یک خبر یا عدد روی سامانه هواشناسی نیست؛ تجربه‌ای است که مردم با چشم‌ها، گلو و ریه‌هایشان احساس می‌کنند. ولی هرچقدر هوای بیرون خطرناک‌تر می‌شود یک نگرانی دیگر خودش را بیشتر نشان می‌دهد خطر کم‌تحرکی و خانه‌نشینی طولانی‌مدت که اگر جدی گرفته نشود در آینده مشکلات ناشی از آن شاید حتی پررنگ‌تر از همین الگوی هوا باشد.

آلودگی هوا دشمن پنهان فعالیت بدنی

متخصصان بارها هشدار داده‌اند که ورزش در فضای باز هنگام آلودگی هوا می‌تواند آسیب‌های جدی به ریه وارد کند. وقتی ورزش می‌کنیم تنفس سریع‌تر و عمیق‌تر می‌شود و همین باعث ورود حجم بیشتری از ذرات آلاینده به بدن می‌شود. این ذرات ریز می‌توانند به اعماق ریه برسند و در افراد حساس باعث تنگی نفس، التهاب و حتی مشکلات قلبی شوند.

به همین دلیل است که این روزها پیاده‌روی، دویدن یا هرگونه فعالیت بیرونی اگر بسیار هم سبک باشد توصیه نمی‌شود؛ اما مشکل اینجاست که حذف کامل تحرک بدنی هم آسیب‌های خودش را دارد.

بی‌تحرکی طولانی می‌تواند باعث ضعف عضلانی، افزایش وزن، بی‌خوابی، خستگی مزمن، کاهش خلق‌وخو و افزایش استرس شود؛ مسائلی که این روزها در بسیاری از خانواده‌ها نیز دیده می‌شود.

خانه؛ تنها پناهگاه سالم این روزها

با وجود این شرایط بدن و روح انسان هنوز نیازمند حرکت هستند. فعالیت بدنی فقط برای عضلات نیست؛ برای حفظ روحیه، کنترل اضطراب و تنظیم خواب هم ضروری است. اینجاست که پرسش اصلی شکل می‌گیرد در خانه چه کنیم تا سلامت‌مان حفظ شود؟

خبر خوب این است که برای سالم ماندن نه فضای بزرگ لازم است نه تجهیزات حرفه‌ای. حتی در یک خانه کوچک هم می‌توان کاری کرد که بدن و ذهن از حالت خاموشی خارج شوند.

قدم‌زدن‌های کوچک و تأثیرهای بزرگ

ساده‌ترین شکل فعالیت بدنی قدم‌زدن در خانه است. بسیاری تصور می‌کنند قدم‌زدن باید در حیاط باشد یا مسیری طولانی داشته باشد اما تحقیقات نشان می‌دهد حتی راه رفتن آرام در فضای محدود هم گردش خون و انرژی بدن را افزایش می‌دهد. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قدم زدن بین اتاق‌ها، در راهرو یا حتی در همان فضای نشیمن به‌طور قابل‌توجهی خستگی ناشی از خانه‌نشینی را کاهش می‌دهد.

پله‌ها؛ باشگاهی در دل خانه

اگر در خانه یا ساختمان پله وجود دارد بهترین وسیله ورزشی همین‌جاست. بالا و پایین رفتن آرام از پله‌ها حتی دو یا سه بار می‌تواند ضربان قلب را تنظیم و عضلات پا و کمر را تقویت کند. مهم این است که سرعت زیاد نباشد تا فشار اضافی بر ریه وارد نشود.

حرکات ساده، بدون وسیله، مناسب همه سنین

برای خانواده‌هایی که فرزند کوچک دارند یا سالمند در خانه است حرکات ساده‌ای وجود دارد که هیچ خطری ندارد و در هر سنی قابل انجام است:

*نشستن و بلند شدن از حالت نیمه‌نشسته ۱۰ تا ۱۵ بار

*چرخش آرام گردن و باز و بسته کردن شانه‌ها

*کشش پاها در حالت نشسته

*بلند کردن دست‌ها بالای سر

*کشش کمر با خم‌شدن آرام به جلو

این حرکات چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد اما اثرات قابل‌توجهی بر انعطاف و آرامش بدن دارند.

حتی کارهای خانه هم ورزش محسوب می‌شود

در شرایطی که بسیاری از مردم خسته و بی‌حوصله‌اند شاید انجام ورزش رسمی سخت باشد. اما خبر خوب این است که انجام کارهای سبک خانه هم نوعی فعالیت محسوب می‌شود:

*مرتب کردن اتاق

*جابه‌جایی وسایل سبک

*جمع کردن لباس‌ها

*چیدمان میز یا کتابخانه

این فعالیت‌ها به‌طور طبیعی بدن را از حالت سکون خارج می‌کند.

اهمیت سلامت روان؛ بخش فراموش‌شده این روزها

آلودگی هوا تأثیر زیادی روی روان مردم می‌گذارد. بسته بودن درها و پنجره‌ها، نداشتن چشم‌انداز آفتابی، کاهش فعالیت بیرونی و شنیدن اخبار نگران‌کننده همگی می‌توانند باعث بی‌حوصلگی، افسردگی خفیف و تنش شوند.
در چنین شرایطی حتی ۱۰ دقیقه حرکت می‌تواند مانند یک «تنفس روحی» عمل کند. ورزش باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که حال روانی را بهتر می‌کنند و احساس کنترل و امید به انسان می‌دهند.