صنعت غرفه‌سازی یکی از صنایعی است که از لحاظ سلامت و ایمنی کارگران، ریسک‌های قابل‌توجهی دارد. کارگران در این صنعت با مواد شیمیایی خطرناک، ابزارهای سنگین، صدای بلند، و شرایط کاری سخت مواجه‌اند. متأسفانه، بسیاری از کارگاه‌های غرفه‌سازی در ایران از استانداردهای ایمنی و بهداشتی پایین برخوردار هستند. این مقاله به بررسی استانداردهای ایمنی و بهداشتی مورد نیاز در این صنایع می‌پردازد.

خطرات شغلی در غرفه‌سازی

کارگران غرفه‌سازی با انواع خطرات روبه‌رو هستند. خطرات مکانیکی شامل آسیب‌های ناشی از ماشین‌آلات، ابزارهای دستی، و سقوط از ارتفاع است. خطرات شیمیایی از مواد مثل رنگ، چسب، حلال، و فلزات سنگین ناشی می‌شود. خطرات فیزیکی شامل تابش صدا، ارتعاش، و نورپردازی نامناسب است. خطرات بیولوژیکی از عفونت‌های ممکن ناشی می‌شود. خطرات اسکلتی‌عضلانی از پوزیشن‌های نامناسب و کار تکراری ناشی می‌شود.

شناخت این خطرات، اولین گام برای ایجاد یک محیط کاری ایمن است.

تجهیزات حفاظتی فردی (PPE)

تجهیزات حفاظتی فردی، آخرین خط دفاع کارگران در برابر خطرات است. کارگران باید از کلاه ایمنی برای حفاظت از سر، عینک محافظ برای حفاظت از چشم‌ها، و محافظ گوش برای حفاظت از شنوایی استفاده کنند.

دستکش‌های مناسب برای نوع کار، ضروری است. برای کار با رنگ و حلال، دستکش‌های نیتریلی یا لاتکسی بهتر است. برای کار با فلزات و مواد تیز، دستکش‌های چرمی توصیه می‌شود.

ماسک یا تنفسی مناسب برای حفاظت از تنفس، نهایت اهمیت دارد. در کارگاه‌های رنگ و شیمیایی، استفاده از ماسک‌های تنفسی با فیلترهای مناسب الزامی است.

کفش‌های ایمنی با کف ضد لغزش و محافظ پنجه، برای تمام کارگران ضروری است. لباس‌های حفاظتی و سرپوشی‌های سر نیز توصیه می‌شود.

استفاده از هارنس و طناب ایمنی هنگام کار در ارتفاع، الزامی است.

استانداردهای بهداشتی محیط کار

محیط کاری باید خوب‌تهویه‌شدهٔ باشد. تهویهٔ مناسب، مواد شیمیایی و بخارات را از محیط کار خارج می‌کند. سیستم‌های تهویهٔ محلی بالای سر کارگر، بسیار موثر است.

نورپردازی کافی و مناسب برای کاهش خستگی چشم، ضروری است. شدتٔ نور باید حداقل ۵۰۰ لوکس در نقاط کار باشد.

دما و رطوبت محیط باید در محدودهٔ مناسب نگهداری شود. درجهٔ حرارت بین ۱۸ تا ۲۴ درجهٔ سلسیوس مناسب است.

نظافت و بهداشت محل‌کار، بسیار مهم است. باید مواد ضایعاتی به‌منظم جمع‌آوری و دفع شوند. سطوح کار باید تمیز و بدون مواد خطرناک باشند.

توالت‌های نظیف و دسترسی به آب شیرین برای شستن دست‌ها، الزامی است. یک قسمت استراحت نظیف و مناسب برای کارگران فراهم باید شود.

 کنترل نویز و ارتعاشات

صدا بالاتر از ۸۵ دسی‌بل برای مدت‌های طولانی، می‌تواند شنوایی را آسیب بزند. در کارگاه‌های غرفه‌سازی، صدا اغلب از ۹۰ تا ۱۰۰ دسی‌بل فراتر می‌رود.

کاهش صدا از منبع، بهترین روش است. استفاده از ماشین‌آلات کم‌صدا، نگهداری منظم تجهیزات، و نصب میرگیرهای صدا، می‌تواند صدا را کاهش دهد.

محافظ گوش یا گوشی ایمنی، برای کارگرانی که در محیط‌های سروصدایی کار می‌کنند، ضروری است.

ارتعاشات ناشی از ابزارهای دستی، می‌تواند اختلالات عصبی‌عضلانی را ایجاد کند. انتخاب ابزارهای مناسب و استفاده از دستکش‌های میرکننده‌ی ارتعاش، می‌تواند این خطر را کاهش دهد.

اقدامات ایمنی برای کار در ارتفاع

کار در ارتفاع، یکی از خطرناک‌ترین فعالیت‌های غرفه‌سازی است. سقالهٔ استفاده‌شده باید محکم، مطابق با استانداردها ساخته‌شده، و منظم بررسی‌شود.

تمام کارگرانی که در ارتفاع بیشتر از ۲ متر کار می‌کنند، باید از هارنس ایمنی بدن‌پوش استفاده کنند. طناب نجات باید به یک نقطهٔ ثابت و محکم متصل باشد.

پله‌ها و سکوهای کاری باید پایدار، و دارای تبعیضی برای جلوگیری از لغزش باشند. ریل‌های حفاظتی ۱ متر بالای سطح کاری باید نصب شوند.

برنامهٔ آموزش و سلامت

کلیهٔ کارگران باید قبل از شروع کار، آموزش‌های ایمنی و بهداشتی دریافت کنند. آموزش باید شامل شناخت خطرات، استفادهٔ صحیح از تجهیزات حفاظتی، و اقدامات اورژانسی باشد.

معاینات پزشکی دوری کارگران، برای کشف بیماری‌های شغلی ضروری است. حداقل یک بار در سال، معاینهٔ کامل پزشکی انجام‌شود.

ایمنی باید بخشی از فرهنگ کارگاه باشد. جزای و تشویق برای کارگرانی که استانداردهای ایمنی را رعایت می‌کنند، می‌تواند انگیزه ایجاد کند.

مسئولیت‌های قانونی و نهادی

کارفرمایان مسئول اجرای استانداردهای ایمنی و بهداشتی هستند. سازمان‌های نظارتی مثل سازمان تعاون، کار و رفاه اجتماعی، باید منظم این کارگاه‌ها را بازرسی کنند.

بیمهٔ حوادث کار برای تمام کارگران الزامی است. این بیمه، هزینه‌های درمان و جبران خسارت ناشی از حوادث کاری را پوشش می‌دهد.

برنامهٔ مراقبت سلامت کارگران

برنامهٔ مراقبت سلامت باید جامع و پیش‌گیرانه باشد. معاینات پزشکی ورودی برای کارگران جدید، شناسایی مشکلات سلامتی قبلی که می‌تواند تحت‌تأثیر کار قرار گیرد، ضروری است.

معاینات دوری سالانه یا نیم‌سالانه، بسته به نوع خطر، برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های شغلی مهم است. آزمایش‌های خونی، تست ریه، و آزمون شنوایی، بخش‌های مهم این معاینات هستند.

ثبت و مستندسازی تمام حوادث و بیماری‌های شغلی، برای شناسایی الگوها و بهبود شرایط کاری ضروری است.

ایجاد یک فرهنگ ایمنی

فرهنگ ایمنی در کارگاه، زمانی ایجاد می‌شود که ایمنی به‌عنوان یک ارزش اساسی پذیرفته شود. رهبری و مدیریت باید نمونهٔ خوبی باشند و خود از استانداردهای ایمنی پیروی کنند.

کارگران باید احساس کنند که نظرات ایمنی آنان گرفته شده است. جلسات منظم برای گفتگو در مورد خطرات و بهبور شرایط کاری، می‌تواند این احساس را تقویت کند.

پاداش‌های معنوی و مادی برای کارگرانی که بدون حادثهٔ شغلی کار می‌کنند یا الهام‌بخش پیشنهادهای ایمنی ارائه می‌دهند، انگیزهٔ بالای ایمنی را تقویت می‌کند.

استانداردهای بین‌المللی

استانداردهای ISO 45001 برای مدیریت سلامت و ایمنی شغلی، یک چارچوبٔ قابل‌استفاده برای بهبود سلامت و ایمنی در کارگاه‌ها است. سازمان‌های بین‌المللی کار (ILO)، راهنمایی‌های جامعی برای صنایع مختلف ارائه داده‌اند.

کنوانسیون‌های بین‌المللی مثل کنوانسیون C155 درباره حفاظت از سلامت و ایمنی کارگران، مرجعی برای تدوین قوانین ملی است.

 اقدامات پیشگیرانهٔ خاص برای مواد شیمیایی

غرفه‌سازی سنگین استفادهٔ مواد شیمیایی دارد. رنگ‌ها، چسب‌ها، حلال‌ها، و پوشش‌های شیمیایی، همگی می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت داشته باشند.

مخزن‌های نگهداری مواد شیمیایی باید در محل نگهداری خنک، خشک، و دور از نور خورشید قرار گیرند. برچسب‌های خطر و راهنمای ایمنی (SDS - Safety Data Sheets) باید برای تمام مواد شیمیایی موجود باشند و کارگران باید با آنها آشنا باشند.

استفادهٔ دستکش‌های مناسب، ماسک‌های تنفسی، و عینک‌های محافظ، الزامی است. شستشؤ دست‌ها فوری و دقیق بعد از تماس با مواد شیمیایی، بسیار مهم است.

 برنامهٔ پاسخ‌دهی به حوادث و اورژانس

هر کارگاه باید یک برنامهٔ جامع برای پاسخ‌دهی به حوادث شغلی داشته باشد. کارگران باید نحوهٔ استفادهٔ جعبهٔ کمک‌های اولیه و تماس‌گیری به خدمات اورژانس را بدانند.

نقش‌گزینی برای کمک‌های اولیه باید تعریف‌شود. یک نفر حداقل در هر شیفت، مدرک کمک‌های اولیه را داشته باشد.

راه‌های خروج اورژانسی باید واضح علامت‌گذاری‌شده، و همیشه باز و قابل‌دسترس باشند. تمرین‌های منظم تخلیه، می‌تواند کارگران را برای شرایط اورژانسی آماده کند.

استانداردهای ایمنی و بهداشتی، نه‌تنها قانونی الزامی، بلکه یک دین اخلاقی نسبت به کارگران است. کارگران غرفه‌سازی، انسان‌هایی هستند که تاب‌آور و پرتلاش، برای کسب روزی خود کار می‌کنند. حفاظت از سلامت آنان، باید الویتٔ اول هر کارگاهی و هر کارفرمایی باشد.

پیاده‌سازی استانداردهای ایمنی و بهداشتی، هزینهٔ پایینی دارد اما سود و فوائد بسیار زیاد است. کارگاه‌های ایمن و سالم، تولیدکنندگان بهتری دارند و سرمایهٔ انسانی قوی‌تری در بلندمدت تشکیل می‌دهند. این سرمایهٔ انسانی، پی‌ریزی اقتصاد سالمی است.

منبع : سایت غرفه سازی