محمد فیضی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: فعالیت‌های تخریب‌کننده انسانی در طی چند دهه اخیر موجب تشدید خشکسالی در کشور شده است، بر اساس پژوهش‌های جدید صورت گرفته، خشکسالی بی‌سابقه‌ای که طی پنج سال گذشته سه کشور ایران، عراق و سوریه با آن مواجه شده‌اند، بدون تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی و تخریب پوشش گیاهی با شدت فعلی رخ نمی‌داد، حال آنکه پدیده تغییرات اقلیم موضوعی جهانی است. محققین نسبت‌دهی آب‌وهوای جهان اعلام کردند افزایش دمای جهانی ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی عامل اصلی سوق دادن این سه کشور به وضعیت استثنایی خشکسالی است.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس این مطالعه که تحلیل پژوهشگران درباره وضعیت منطقه در سال ۲۰۲۳ را به‌روزرسانی می‌کند، این بدترین خشکسالی ثبت‌شده در تاریخ ایران است. با به‌روزرسانی داده‌ها تا ژوئن ۲۰۲۵، محققان ارتباط قوی‌تری بین گرمایش و خشکسالی طولانی‌مدت پیدا کردند. مطالعه اخیر پژوهشگران بر اساس شواهد قوی نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی در از بین بردن پوشش‌های گیاهی خطر خشکسالی را چندین برابر افزایش داده است.

فیضی توضیح داد: صاحب‌نظران تأکید دارند در وضعیت بدون گرمایش جهانی، دوره خشکسالی کنونی که از پیش آغاز شده از شدت بسیار کمتری برخوردار می‌بود. این مطالعه در عین حال ضعف‌های ساختاری از جمله مدیریت ناکارآمد یا بیش از حد مداخله‌گرانه در امور آب، چرای بی‌رویه دام، ترویج سبک زندگی‌های ناسازگار با شرایط کنونی و گسترش کشاورزی را از عوامل تشدید بحران آب معرفی می‌کند. دانشمندان اقلیم‌شناس نیز از سال ۲۰۱۵ تاکنون هشدار داده‌اند که آسیب‌پذیرترین بخش جهان در مقابل تغییرات اقلیمی احتمالاً خاورمیانه است.

این مدرس محیط زیست دانشگاه‌های ایلام تشریح کرد: گروه نسبت‌دهی آب‌ و هوای جهان که یک پروژه همکاری بین‌المللی از دانشمندان اقلیم‌شناس، مؤسسات پژوهشی و سازمان‌های مرتبط است، هدف خود را تحلیل سریع و علمی برای نشان دادن تأثیر تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های ناسازگار بر شدت رخدادهای اقلیمی شدید اعلام کرده است. مطالعه تازه این گروه در مورد ایران بیان می‌کند وضعیت وخیم فعلی بخشی از بحران طولانی‌مدت‌تر آب در ایران و منطقه است که ناشی از طیف وسیعی از مسائل از جمله خشکسالی‌های مکرر، افزایش میزان تبخیر، کشاورزی پرمصرف آب، استخراج ناپایدار آب‌های زیرزمینی و تخریب‌های ایجاد شده در حوضه‌های آبخیز مانند آتش‌سوزی‌های اخیر جنگل‌های هیرکانی و زاگرسی است. این فشارهای ترکیبی به تنش آبی مزمن در مراکز شهری بزرگ از جمله تهران منجر شده که بر اساس گزارش‌ها در خطر کمبود شدید آب و جیره‌بندی اضطراری قرار دارند و در عین حال بهره‌وری کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده و رقابت بر سر منابع کمیاب را تشدید کرده است.

وی اضافه کرد: دکتر پزشکیان رئیس‌جمهور اخیراً سخنانی بیان کرده که تأییدی بر مخرب بودن فعالیت انسانی در وضعیت موجود است، ایشان گفته امروز نه زیر پایمان آب داریم و نه در پشت سدها و این نتیجه توسعه فاقد فکر است و این حرف درست است.

این دانش‌آموخته دکترای محیط زیست افزود: حاجی میرزایی رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز به ناکارآمدی مدیریت منابع در طی این چند دهه اشاره کرده و بیان داشته مطالعات علمی و نمودارها نشان داده که تمام سیاست‌گذاری‌هایی که در حوزه مدیریت آب در سال‌های قبل و بعد از انقلاب انجام شده وضع را بدتر کرده است. برخی از کشورهای همسایه ایران مانند عراق نیز شاهد خشک‌ترین دوره از سال ۱۹۳۳ تاکنون هستند و سوریه با بدترین خشکسالی خود طی چهار دهه گذشته مواجه شده است.

انتهای پیام