برترین‌ها: در ساعت‌های اخیر، بار دیگر ماجرای شکست بحث‌برانگیز تیم ملی ایران مقابل بحرین در مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲، پس از اظهارات تازه بهروز رهبری‌فرد، به صدر گفت‌وگوهای فوتبالی بازگشته است. او در گفت‌وگویی ادعاهایی را مطرح کرده که اگرچه هنوز از سوی هیچ منبع رسمی یا اعضای کلیدی آن تیم تأیید نشده، اما خاطرات تلخ و شایعات قدیمی را دوباره زنده کرده است. بازخوانی این ماجرا، به‌ویژه با وجود گذشت بیش از دو دهه، همچنان حساس و پرابهام است و نیازمند روایتی منسجم، محتاطانه و مبتنی بر آن چیزی است که تا امروز گفته شده و در حافظه جمعی شکل گرفته است.

آن تیم بی‌مانند، حیف، تا ابد حیف

در مهرماه ۱۳۸۰، تیم ملی ایران که تحت هدایت میروسلاو بلاژوویچ قرار داشت و ترکیبی از ستارگان مطرح آن دوران مانند علی دایی، مهدی مهدوی‌کیا، کریم باقری و تعدادی دیگر از بهترین بازیکنان فوتبال کشور را در اختیار داشت، برای صعود مستقیم به جام جهانی تنها نیازمند یک نتیجه مناسب مقابل بحرین بود. تیم در اوج امیدواری قرار داشت، اما شکست دور از انتظار ۳-۱ همه چیز را تغییر داد. همان زمان، شایعات گسترده‌ای شکل گرفت: از مسمومیت غذایی تا دخالت‌های بیرونی. با این‌حال، هیچ‌کدام هرگز به‌طور رسمی تأیید نشد و در حد روایت‌های غیررسمی باقی ماند.

یک میدان نور باعث افسردگی ملی شد؟

نکته‌ای که حالا باعث جنجال دوباره شده، بخشی از گفته‌های رهبری‌فرد است که مدعی شده در آن مقطع «توصیه‌هایی از بالا» برای پیروزی‌نرسیدن تیم مطرح بوده، زیرا گفته می‌شد احتمال برگزاری تجمع‌ها در تهران مثلاً حوالی میدان نور وجود دارد و کنترل شرایط دشوار خواهد بود. چنین ادعایی، اگر صحت داشته باشد، بی‌شک یکی از غیرمنتظره‌ترین و مهم‌ترین اتهامات در تاریخ فوتبال ایران است. البته باید تأکید کرد که این ادعا تنها از سوی یک فرد مطرح شده و هیچ شاهد یا سند دیگری آن را تأیید نکرده است؛ بنابراین، همچنان در جایگاه یک روایت ادعایی قرار می‌گیرد نه یک حقیقت تثبیت‌شده.

آه از آن کشک بادمجان، آه

در کنار این موضوع، شایعه مسمومیت غذایی بازیکنان نیز که گفته می‌شد به‌دلیل مصرف یک غذای مشترک مانند کشک بادمجان رخ داده دوباره مطرح شده است. این شایعه نیز در زمان خود بسیار شنیده می‌شد، اما هرگز اثبات یا تأیید رسمی پیدا نکرد. با این‌همه، پیوند خوردن این دو روایت پس از سال‌ها باعث شده دوباره ذهن بسیاری از هواداران به گذشته پرتاب شود.

تیم ملی پس از آن شکست ناچار شد از مسیر پلی‌آف مقابل ایرلند برای رسیدن به جام جهانی تلاش کند. اگرچه نمایش تیم در برخی دقایق امیدوارکننده بود، اما در مجموع نتوانست سد قدرتمند ایرلندی‌ها را بشکند. تصویر گلزنی یحیی گل‌محمدی در بازی برگشت و اشک‌های پایان دیدار هنوز از ذهن بسیاری پاک نشده است؛ صحنه‌ای که پایان رؤیای حضور در جام جهانی ۲۰۰۲ را رقم زد.

در سال‌های پس از آن نیز فوتبال ایران بارها با شایعاتی درباره دخالت‌های بیرونی در برخی مسابقات باشگاهی و ملی روبه‌رو بوده است؛ از ادعای وجود توصیه‌هایی درباره تساوی‌های پی‌درپی شهرآوردهای دهه هشتاد تا گمانه‌زنی‌هایی درباره مدیریت نتایج حساس لیگ. اما در همه این موارد، همانند ماجرای بحرین، هیچ مقام رسمی یا چهره کلیدی هرگز این حرف‌ها را تأیید نکرده است.

به‌نظر می‌رسد راز شکست مقابل بحرین همچنان یکی از مبهم‌ترین صفحه‌های تاریخ فوتبال ایران باقی خواهد ماند. سخنان جدید رهبری‌فرد بار دیگر این پرونده را گشود، اما تا زمانی که دیگر اعضای اصلی آن تیم یا مسئولان وقت به شکلی صریح درباره آن صحبت نکنند، این ماجرا بیشتر به یک روایت پرابهام شباهت دارد تا حقیقتی قابل اتکا.