محمدرضا عبداللهی مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به افتتاح چهار خط تولید مواد مؤثره دارویی قلب و عروق و … که چندی پیش صورت گرفت، گفت: این پروژه که از ۱۴۰۱ کلید خورد، در اردیبهشت ۱۴۰۴ فاز اول آن به بهره‌برداری رسیده است.

وی افزود: در حال حاضر امکان تولید ۱۱ مولکول دارویی در کشور توسط این شرکت فراهم شده است. این محصولات در حوزه‌های مختلف از جمله داروهای قلبی و عروقی، دیابت، فشار خون، ام‌اس و سرطان هستند.

مدیرعامل شرکت دانش بنیان آوان شیمی تأکید کرد: از این ۱۱ محصول، هفت دارو (هفت مولکول) موفق به کسب عنوان دانش‌بنیان شده‌اند و حدود ۱۴ مولکول دیگر نیز در مراحل تحقیقاتی با پیشرفت‌های مختلف در دست توسعه است که به زودی به سبد محصولات شرکت افزوده خواهند شد. برخی از این داروها تا ۲۰ درصد و برخی دیگر تا ۸۰ درصد پیشرفت داشته اند.

وی درباره یکی از محصولات شاخص این شرکت به نام «تلمیزارتان» توضیح داد: این دارو از دسته داروهای قلبی عروقی است و به عنوان کنترل‌کننده فشار خون، با ویژگی‌های متمایز نسبت به نمونه‌های موجود در بازار، اثربخشی بالاتری دارد. تلمیزارتان سال گذشته به صورت رسمی رونمایی و برای اولین بار در ایران تولید شده است. استقبال پزشکان از این دارو رو به رشد است و تجویز آن برای بیماران افزایش یافته است

عبداللهی درباره تأثیر تولید این دارو بر کاهش خروج ارز گفت: در صنعت دارو الزاما نباید فقط به کاهش ارز بری توجه کرد بلکه باید ارزش افزوده‌ای که در خدمت‌رسانی به نظام سلامت ایجاد می‌شود را در نظر گرفت.

وی تاکید کرد: با تولید داروهای نوآورانه امید به زندگی بیماران افزایش یافته و عوارض جانبی بلندمدت کاهش پیدا می‌کند که این مهمترین دستاورد این فناوری‌ها است.

این مدیر دانش بنیان در پاسخ به پرسش درباره ویژگی‌های برجسته تلمیزارتان توضیح داد و گفت: نیمه عمر این دارو بین ۲۷ تا ۳۰ ساعت است که نسبت به داروهای مشابه با نیمه عمر کمتر از ۲۴ ساعت مزیت محسوب می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود دارو اثر مداوم‌تری داشته باشد و خطر عوارضی مانند سکته صبحگاهی که گاهی به دلیل کاهش اثر دارو در ساعات پایانی مصرف بروز می‌کند، کاهش یابد.

وی افزود: ظرفیت تولید محصولات شرکت به گونه‌ای است که می‌تواند معادل ۱۵ تا ۲۰ میلیون دلار واردات دارو را جایگزین کند. در صورت اجرایی شدن برنامه تولید شرکت در سال آینده، این رقم به بیش از ۳۰ میلیون دلار خواهد رسید و این امر نیاز به تخصیص ارز قابل توجهی برای واردات محصولات مشابه را کاهش می‌دهد.

عاعبداللهی در ادامه به داروهای تولیدی در حوزه دیابت اشاره کرد و گفت: شرکت سه محصول اصلی در این زمینه دارد. کیفیت تولید و فرآیندهای تحقیق و توسعه این داروها از بسیاری نمونه‌های تولید داخل بالاتر است چرا که عمده محصولات این شرکت با دانش عمیق‌تر و مراحل تولید پیشرفته‌تری ساخته می‌شوند. این موضوع موجب افزایش کیفیت، کاهش هزینه‌های تامین مواد اولیه و ایجاد ارزش افزوده بالاتر شده است. سرمایه‌گذاری قابل توجهی نیز در بخش تحقیق و توسعه (R&D) انجام شده تا شرکت به یکی از قوی‌ترین تولیدکنندگان داروهای API در کشور تبدیل شود.

عبداللهی در بخش داروهای ضد سرطان نیز اعلام کرد: در حال حاضر توسعه داروهای خوراکی ضد سرطان در فاز دوم پروژه قرار دارد و انتظار می‌رود از مهر یا آبان ماه تولید این محصولات آغاز شود. این داروها به ویژه در حوزه سرطان سینه، که یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است، هدف‌گذاری شده‌اند. شرکت روی توسعه مولکول‌های جدید در حوزه‌های سرطان، ام‌اس و سایر بیماری‌های پیچیده کار می‌کند که فرآیند تحقیق و توسعه آنها ممکن است تا دو سال طول بکشد.

این فعال فناور در توضیح نحوه رقابت در حوزه تولید داروهای نوآورانه گفت: شرکت‌های مختلفی در حال فعالیت هستند و در برخی موارد رقابت جدی وجود دارد؛ اما مهم‌ترین تفاوت آوان شیمی تمرکز بر تولید محصولاتی است که تازه وارد بازار جهانی شده‌اند. هدف اصلی شرکت توسعه داروهای با کیفیت و دانش‌بنیان است و نه صرفاً کسب عنوان اولین تولیدکننده.

عبداللهی درباره فرایند دریافت مجوز تولید دارو توضیح داد: پس از انجام تحقیقات و سنتز آزمایشگاهی، مراحل پایلوت انجام می‌شود و سپس پرونده (CTD) به سازمان غذا و دارو ارائه می‌شود. پس از بررسی و تایید سازمان، نمونه‌برداری صورت می‌گیرد و در نهایت پروانه تولید صادر می‌شود. این فرایند بسته به پیچیدگی مولکول ممکن است بین یک تا سه سال طول بکشد.