به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،جامعه مامایی ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های فراوانی روبرو بوده است. این چالش‌ها نه تنها به تضعیف جایگاه حرفه‌ای ماماها منجر شده بلکه بر کیفیت خدمات بهداشتی نیز تأثیرگذار بوده است. یکی از اصلی‌ترین مشکلات جامعه مامایی، نبود ساختار مشخص در بالاترین سطوح نظام سلامت است که این امر باعث عدم شفافیت در شرح وظایف ماماها، مشکلات مالی و عدم حمایت‌های کافی از این قشر شده است.

به علاوه، تعارضات بین‌رشته‌ای و ناهماهنگی میان حوزه‌های مختلف نظام سلامت نیز به پیچیدگی‌های این مشکل افزوده است. در این شرایط، بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشته مامایی به دلایل مختلفی همچون نداشتن امنیت شغلی و شرایط کاری دشوار، از این حرفه کناره‌گیری کرده و به مهاجرت یا شغل‌های غیر مرتبط روی آورده‌اند.

نقش حیاتی ماماها در نظام سلامت

ماماها همواره نقشی کلیدی در تأمین سلامت مادران و نوزادان ایفا کرده‌اند و اهمیت این نقش در شرایط فعلی کشور که با بحران جمعیتی روبروست، بیش از پیش نمایان می‌شود. در این راستا، توجه به سیاست‌های جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، نیازمند همکاری بیشتر و استفاده از ظرفیت‌های جامعه مامایی است.

اما برای آنکه این ظرفیت‌ها به درستی مورد استفاده قرار گیرد، لازم است که مشکلات بنیادی جامعه مامایی حل شود و ماماها در اجرای برنامه‌های کلان سلامت، به ویژه در زمینه‌های بهداشت باروری، مشاوره فرزندآوری و ترویج زایمان طبیعی، نقش پررنگ‌تری ایفا کنند.

۱۳ پیشنهاد برای برون‌رفت از بحران مامایی

سارا ضیایی نژاد، کارشناس ارشد باروری، در راستای حل مشکلات جامعه مامایی و تقویت جایگاه این حرفه در نظام سلامت، ۱۳ پیشنهاد راهبردی را مطرح کرده است که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود:

1. تثبیت جایگاه مامایی در نظام سلامت
   ایجاد ساختار منسجم و با ثبات در وزارت بهداشت که با تغییرات دولت‌ها دچار تغییرات اساسی نشود، می‌تواند به تقویت جایگاه مامایی کمک کند.

2. تقویت جایگاه شغلی فارغ‌التحصیلان مامایی
   اعطای عنوان رسمی "ماما" به فارغ‌التحصیلان این رشته و رفع تعارضات بین‌رشته‌ای برای استفاده صحیح از تخصص ماماها.

3. شفاف‌سازی شرح وظایف ماماها
   تعریف دقیق‌تر و شفاف‌تر شرح وظایف ماماها در بسته‌های خدماتی و اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک در واحدهای دولتی و خصوصی.

4. افزایش بهره‌گیری از فارغ‌التحصیلان مامایی
   استفاده از خدمات تخصصی و مراقبتی ماماها در طرح‌های ملی پزشکی خانواده و دیگر برنامه‌های بهداشتی به عنوان اعضای اصلی تیم سلامت.

5. مشارکت ماماها در سیاست‌گذاری‌ها
   مشارکت فعال فارغ‌التحصیلان مامایی در اتاق‌های سیاست‌گذاری و تدوین شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی به ویژه در طرح‌های ملی همچون پزشکی خانواده.

6. ایجاد امنیت شغلی برای ماماها
   رفع نگرانی‌های امنیت شغلی ماماهای کشور، به‌ویژه در مناطق روستایی و در مراکز بهداشتی درمانی.

7. تأمین مشوق‌های مالی و پرداخت مناسب
   ایجاد مکانیسم‌های پرداخت مشخص و ترمیم دریافتی ماماها با توجه به سختی کار و مسئولیت‌های این حرفه.

8. واقعی کردن تعرفه‌های خدمات مامایی
   افزایش تعرفه خدمات مامایی و ترمیم تعهدات سازمان‌های بیمه‌گر نسبت به خدمات ارائه شده توسط ماماها.

9. در نظر گرفتن سختی کار ماماها
   لحاظ کردن سختی کار برای ماماها به ویژه در مراکز بهداشتی درمانی با توجه به استرس‌زا بودن ماهیت این شغل.

10. استفاده از ماماهای بخش خصوصی
    استفاده از ماماهای بخش خصوصی در ارائه خدمات مشاوره‌ای و مامایی در طرح ملی پزشکی خانواده.

11. افزایش کیفیت آموزش مامایی
    برگزاری دوره‌های آموزشی و بازآموزی برای ماماها جهت به‌روز رسانی اطلاعات علمی و حرفه‌ای آن‌ها.

12. پیگیری وضعیت شغلی ماماها
    تدوین برنامه‌های پیگیری امور ماماهای شاغل در حوزه‌های مختلف بهداشت، درمان، آموزش و مشاوره.

13. توسعه کادر مامایی کشور
    افزایش تعداد و کیفیت فارغ‌التحصیلان مامایی مطابق با نیازهای موجود جامعه و قوانین بالادستی کشور.

برای اینکه جامعه مامایی از بحران خارج شود و نقشش در بهبود شاخص‌های سلامت کشور تقویت گردد، نیازمند اصلاحات ساختاری و اجرایی در نظام سلامت هستیم. با توجه به اهمیت نقش ماماها در مقابله با بحران جمعیتی و سلامت مادران و نوزادان، این تغییرات می‌تواند نه تنها به تقویت جایگاه مامایی کمک کند بلکه از مهاجرت فارغ‌التحصیلان و کاهش کیفیت خدمات نیز جلوگیری خواهد کرد. بدون شک، با اجرای این پیشنهادات، وضعیت مامایی کشور بهبود خواهد یافت و می‌توان به کاهش بحران‌های جمعیتی و سلامت امیدوار بود.