با توجه به مشکلاتی که در زمینه اتوبوسرانی بین‌شهری در کشور وجود داشت و بعد از تمام جلسات و نشست‌هایی که بین سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مرتبط برگزار شد، درنهایت هیات دولت در سال ۱۴۰۱ مصوبه‌ای را برای واردات اتوبوس‌های کارکرده با عمر کمتر از پنج سال صادر کرد.

هرچند از این مصوبه تنها ۳۰ دستگاه اتوبوس وارد شد، اما در سال جاری نیز دوباره مجوزی برای واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس صادر شد؛ وارداتی با سود بازرگانی ۵درصد و به‌منظور توسعه حمل‌ونقل عمومی مسافر، تنظیم بازار و ارائه خدمات بهینه به مسافران اربعین حسینی. تصویب مجوز واردات اتوبوس کارکرده بین‌شهری پس از آن انجام شده است که با مواجهه با مشکلات تحریم، وضعیت سیستم حمل‌ونقل عمومی روزبه‌روز بدتر از گذشته شد.

اما با وجود این مصوبه هم دردی از اتوبوسرانی کشور دوا نشده و با آن که برنامه‌ریزی‌های زیادی برای سروسامان دادن به این ناوگان انجام شده است، اما این اتوبوس‌ها موفق نشدند به اربعین امسال هم برسند. حالا رئیس مسافری اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای تهران اعلام کرده است که ۱۵۰ دستگاه از این اتوبوس‌ها تا پایان امسال وارد کشور خواهد شد.

واردات بخشی از اتوبوس‌ها تا پایان سال!

رئیس مسافری اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان تهران به تازگی اعلام کرده است که براساس پیش‌بینی‌ها، درمجموع ۱۵۰ دستگاه اتوبوس از محل واردات اخیری که هیات دولت مجوز صادر کرده، انجام خواهد شد.

مهدی قلی‌زاده با اشاره به فرآیند واردات اتوبوس ادامه داد: «هیات دولت سال گذشته مصوبه‌ای مبنی بر آزادسازی واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس با لحاظ برخی از تخفیف‌ها در عوارض گمرکی و ورود به کشور ابلاغ کرد که مسئولیت پیگیری واردات ناوگان اتوبوسی برعهده راهداری است، اما دستگاه‌های متعددی که در این زمینه متولی هستند؛ ازجمله گمرک و وزارت صمت در ثبت‌سفارش این ابلاغیه مسئول‌ هستند و بحث تامین ارز واردات اتوبوس، سال گذشته بر عهده بانک‌مرکزی بود که امسال این تأمین ارز از بانک‌مرکزی حذف شد.

۲۵ اتوبوس به گمرک رسید، اما برای اربعین ترخیص نشد!

مجوز جدید هیات‌دولت برای واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس در سال جاری در شرایط صادر شد که مصوبات قبلی به‌درستی اجرا نشده است و واردات این خودروها به ناوگان ناکام مانده‌ بود.

در همین راستا، رئیس مسافری اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان تهران با اشاره به پیگیری‌هایی انجام‌شده درخصوص مصوبات قبلی اظهار کرد: «از مصوبه سال گذشته هیات دولت تنها ۳۰ دستگاه اتوبوس در سال‌جاری ترخیص شد که این ۳۰ دستگاه اتوبوس نیز در آستانه اربعین ترخیص و به مجموعه اضافه شد.»

وی دراین خصوص عنوان کرد: «این مصوبه مجدد در اردیبهشت‌ماه امسال ابلاغ شد؛ براساس تجربه‌ای که در سال گذشته بود، امسال فرآیند واردات اتوبوس مطلوب‌تر پیش می‌رود.»

وی ادامه داد: «براساس هماهنگی‌های که در حال انجام است، از محل ابلاغیه ۲هزار جدید، هم‌اکنون ۲۵ دستگاه وارد کشور شده است که عملیات ترخیص آن‌ها از گمرک بندر شهید رجایی انجام نشد و به اربعین امسال نرسید. بر اساس پیش‌بینی‌ها، واردات اتوبوس‌های کارکرده تا سقف ۱۵۰ دستگاه اتوبوس انجام خواهد شد.»

هزینه‌کرد واردات کارکرده‌ها صرف سرمایه‌گذاری در تولید شود

سال گذشته رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری طی اظهارنظری و با اشاره به وضعیت ناوگان اتوبوسرانی بین‌شهری کشور اعلام کرده بود که تعداد اتوبوس‌های فعال در کشور نصف شده است. به گفته احمدرضا عامری در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۵هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس بین‌شهری فعال در کشور حضور داشت که این تعداد سال ۱۴۰۲ به ۶هزار و ۵۰۰ دستگاه کاهش یافت. اما موضوع این‌جاست چرا واردات اتوبوس در کنار تولید داخل، هنوز هم نتوانسته نیاز به اتوبوس در کشور را تامین کند.

به نظر می‌رسد نحوه سفارش‌گذاری و برنامه‌ریزی‌ و زمان‌بندی‌های انجام‌شده برای خرید اتوبوس چه از تولیدکنندگان داخلی و چه از طریق واردات، درست از آب در نمی‌آید. پیش از این، اعلام می‌شد که خرید اتوبوس از خودروسازان داخلی زمان‌بر بوده و نیاز ناوگان به این خودروها به اندازه‌ای است که باید به‌صورت فوری از روش واردات این نیاز برطرف شود. حالا اما شاهدیم که واردات این خودروها هم نتــوانسته است با زمان‌بندی‌ها هماهنگ باشد و با گذشته بیش از یک سال از اعلام نیاز به اتــــــوبوس‌های بین‌شهری به‌ویژه برای مراسم اربعین، باز هم این اتوبوس‌ها به امسال نرسیـــــدند و همچنان این مراسم با کمبود اتوبوس برگزار شد.

سوال این‌جاست که اگر برای دریافت اتوبوس‌ها بیش از یک‌سال زمان وجود داشت و عجله‌ای برای نوسازی ناوگان نبود، چرا این پول‌ها به جیب تولیدکننده داخلی نرفت تا از یک طرف چرخ صنعت بچرخد و از سوی دیگر شاهد ورود اتوبوس‌های صفر به ناوگان کشور باشیم؛ نه اتوبوس‌های کارکرده‌ای که وضعیت فنی و خدمات آن‌ها هم مشخص نیست.